Zmiany w strukturze zasiewów, plonowaniu i zbiorach zbóż w Polsce w latach 1965–2015

Abstrakt

Celem pracy była analiza zmian, jakie zaszły w Polsce w latach 1965–2015 w strukturze powierzchni zasiewów, plonowaniu i zbiorach zbóż. W analizie uwzględniono takie zboża jak: pszenica, żyto, pszenżyto, jęczmień, owies, kukurydza, gryka i proso, a także mieszanki zbożowe. W analizowanym okresie nastąpiły fundamentalne zmiany w strukturze powierzchni zasiewów, wielkości plonów i zbiorów zbóż.  Sukcesywnie zwiększał się udział zbóż o wyższej produktywności (pszenica, pszenżyto, jęczmień, kukurydza) oraz zmniejszała się powierzchnia uprawy żyta i owsa. W ciągu ostatnich 15 lat zmniejszyła się powierzchnia upraw zbóż, ale plony wzrosły, co przełożyło się na większe zbiory. Wzrost ten był szczególnie zauważalny w przypadku zbóż o wysokim potencjale produkcyjnym (pszenica, jęczmień, kukurydza, pszenżyto). Po 1990 roku czynnikiem, który przyczynił się do zwiększenia powierzchni zasiewów i zbiorów, było wprowadzenie do szerokiej praktyki rolniczej nowego rodzaju zboża – pszenżyta. Różnice w zbiorach uwarunkowane były zmianami powierzchni zasiewów, warunkami pogodowymi i nawożeniem mineralnym. Wzrost plonów zbóż był spowodowany postępem biologicznym (hodowlą nowych odmian), zmianą konfiguracji upraw zbóż oraz poprawą efektywności stosowania nawozów i środków ochrony roślin. Najwyższą tendencją wzrostową charakteryzowały się plony pszenicy, a najwyższą zmiennością w zakresie plonowania charakteryzowała się kukurydza (30,3%).