Zmienność plonowania jarej pszenicy twardej (Triticum durum Desf.) i zwyczajnej (Triticum aestivum ssp. vulgare) w dziesięcioleciu 2009–2018 na terenie Lubelszczyzny
LESZEK RACHOŃ
Katedra Technologii Produkcji Roślinnej i Towaroznawstwa, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublinhttps://orcid.org/0000-0002-4126-4008
ANDRZEJ WOŹNIAK
Katedra Herbologii i Technik Uprawy Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Lubliniehttps://orcid.org/0000-0002-9845-7003
Abstrakt
Przedmiotem opracowania były wyniki uzyskane z wieloletnich ścisłych doświadczeń polowych prowadzonych w latach 2009–2018 w Katedrze Technologii Produkcji Roślinnej i Towaroznawstwa na terenie Gospodarstwa Doświadczalnego Felin (51°22'N, 22°64'E), należącego do Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie. W badaniach uwzględniono 2 gatunki pszenicy: Triticum durum linia LGR1359/2 (2009–2012) i ‘SMH87’ (2013–2018) oraz Triticum aestivum ssp. vulgare ‘Parabola’ (lata 2009–2012) i ‘KWS Torridon’ (2013–2018). Celem badań było porównanie plonowania i jakości ziarna pszenicy twardej i zwyczajnej w warunkach klimatycznych Lubelszczyzny. W latach badań poziom plonowania pszenicy twardej w relacji do pszenicy zwyczajnej kształtował się w zakresie od 65,1% w 2014 do 83,8% w 2016 r. Najkorzystniejsze proporcje plonu pszenicy twardej do zwyczajnej odnotowano w latach bardziej suchych (niedobory opadów w maju i czerwcu). Wyższą zawartość białka odnotowano w ziarnie pszenicy twardej. Średnio w omawianym 10-leciu zawartość białka w ziarnie pszenicy twardej wynosiła 15,4%, a w ziarnie pszenicy zwyczajnej – 14,1%.
Słowa kluczowe:
pszenica zwyczajna, pszenica twarda, współczynnik hydrotermiczny Sielaninowa, plon ziarna, zawartość białkaBibliografia
Chmura K., Chylińska E., Dmowski Z., Nowak L., 2009. Rola czynnika wodnego w kształtowaniu plonu wybranych roślin polowych. Infrastrukt. Ekol. Teren. Wiej. 9, 33–44.
Dzieżyc J., Nowak L., Panek K., 1987. Dekadowe wskaźniki potrzeb opadowych roślin uprawnych w Polsce. Zesz. Probl. Postęp. Nauk Rol. 314, 11–32.
Dyńska M., Haliniarz M., Kapeluszny J., 2011. Wpływ sposobów regulacji zachwaszczenia na plon i wybrane parametry jakościowe ziarna pszenicy twardej (Triticum durum Desf.) i zwyczajnej (Triticum aestivum L.). Annales UMCS, sec. E, Agricultura 66(4), 9–18.
Obuchowski W., 2008. Ocena jakości surowców zbożowych wykorzystywanych do produkcji makaronu. Przegl. Zboż.-Młyn. 52, 12, 12–14.
PTG, 2009. Klasyfikacja uziarnienia gleb i utworów mineralnych 2008. Rocz. Glebozn. 60, 2, 5–16.
Rachoń L., 2001. Studia nad plonowaniem i jakością pszenicy twardej (Triticum durum Desf.). Rozpr. Nauk. AR w Lublinie, 248.
Rachoń L., Szumiło G., Brodowska M., Woźniak A., 2015. Nutritional value and mineral composition of grain of selected wheat species depending on the intensity of a production technology. J. Elementol. 20(3), 705–715. http://doi.org/10.5601/jelem.2014.19.4.640
Rachoń L., Szumiło G., Machaj H., 2014. Wpływ intensywności technologii uprawy na plonowanie różnych genotypów pszenicy ozimej. Annales UMCS, sec. E, Agricultura 69(3), 32–41.
Rachoń L., Szumiło G., 2006. Plonowanie a opłacalność uprawy pszenicy twardej (Triticum durum Desf). Pam. Puł. 142, 403–409.
Radzka E., Gąsiorowska B., Koc G., 2013. Niedobory i nadmiary opadów atmosferycznych w okresie wegetacji zbóż jarych w rejonie Siedlec. Infrastrukt. Ekol. Teren. Wiej. 2/I, 147–154.
Seibel W., Stewart D., 1997. Internationale Durumweizen situation in den Getreidewirtschaft Jahren 1994/95–1995/96. Getreide Mehl Brot 51(1), 10–14.
Sissons M., 2008. Role of durum wheat composition on the quality of pasta and bread. Food 2(2), 75–90.
Szafrańska A., Rachoń L., Szumiło G., 2015. Estimation of protein-starch complex wheat species depending on production technology intensity. Zesz. Probl. Postęp. Nauk Rol. 582, 81–90.
Woźniak A., 2006. Plonowanie i jakość ziarna pszenicy jarej zwyczajnej (Triticum aestivum L.) i twardej (Triticum durum Desf.) w zależności od poziomu agrotechniki. Acta Ag-rophys. 8(3), 755–763.
Katedra Technologii Produkcji Roślinnej i Towaroznawstwa, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin https://orcid.org/0000-0002-4126-4008
Katedra Herbologii i Technik Uprawy Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie https://orcid.org/0000-0002-9845-7003
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
