Przezimowanie pszenicy ozimej w okolicy Lublina

Abstrakt

W opracowaniu oceniono warunki zimowania pszenicy ozimej odmiany Grana, która była jedną z najdłużej uprawianych w Polsce w latach 1970–1988. Doświadczenie przeprowadzono podczas dziesięciu chłodnych sezonów w Obserwatorium Agrometeorologicznym w Felinie koło Lublina na glebie brunatnoziemnej, typu gleby płowej wytworzonej z utworów pyłowych, niecałkowitych na marglu kredowym. W obliczeniach statystycznych uwzględniono stan przezimowania pszenicy ozimej oraz jedenaście charakterystyk klimatologicznych, związanych z temperaturą powietrza, pokrywą śnieżną oraz cechami rośliny. Analizę materiału przeprowadzono metodą korelacji pomiędzy stanem przezimowania, czyli zmienną zależną (y) oraz zmiennymi niezależnymi (x₁ – x₁₁), a następnie regresji wielokrotnej. Do obliczeń regresji wielokrotnej z wyborem najlepszego podzbioru zmiennych niezależnych wykorzystano sześć zmiennych niezależnych w największym stopniu skorelowanych ze zmienną zależną. Równanie regresji, w którym znalazło się sześć zmiennych niezależnych opisywało stan przezimowania z dokładnością 92,15%. Po kolejnych redukcjach pozostawiono równanie z trzema zmiennymi niezależnymi, opisujące stan przezimowania z dokładnością 86,29%. W równaniu tym wystąpiły następujące zmienne niezależne (wymienione według ich znaczenia): liczba dni z pokrywą śnieżną, której wzrost powodował lepsze przezimowanie. Na drugim miejscu znalazła się data ruszenia wegetacji na wiosnę, której opóźnianie się powodowało gorszy stan przezimowania, na trzecim miejscu wystąpiła liczba dni z opadami śniegu, której wzrost powodował lepsze przezimowanie. Wpływ temperatury powietrza przejawił się w sposób pośredni, ponieważ najwięcej opadów śniegu występuje przy temperaturze od 0,0°C do –5,0°C, natomiast wcześniejsza data ruszenia wegetacji na wiosnę zależy również od temperatury powietrza.