Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Baner text

Nr ONLINE FIRST

Articles

Rośliny lecznicze w parkach podworskich Podlasia Zachodniego

DOI: https://doi.org/10.24326/ah.2025.5511
Przesłane: 10 marca 2025
Opublikowane: 03.06.2025

Abstrakt

W latach 2010–2020 przeprowadzono inwentaryzację florystyczną, wybranych 50 parków podworskich położonych w krajobrazie rolniczym Podlasia Zachodniego. Celem badań było określenie składu gatunkowego, częstości występowania i zasobności stanowisk gatunków o właściwościach leczniczych. W zinwentaryzowanej florze wykazano 263 gatunki roślin zielarskich. Najliczniejszą grupę stanowiły rodzime gatunki – apofity i sontaneofity (206 taksonów), a z form życiowych hemikryptofity (111 gatunków) i terofity (68 gatunków). Gatunki zielarskie najczęściej zaliczane były do bardzo rzadkich, rzadkich i rozproszonych – 125 taksonów, występujących z niewielkim pokryciem. Częstych i bardzo częstych gatunków było 87 (m.in. Achillea millefolium, Anemone nemorosa), a pospolitych 51 (m.in. Arctium tomentosum, Aegopodium podagraria, Ballota nigra i inne), notowanych licznie w znacznym pokryciu. Analizowana flora lecznicza może dostarczać 8 różnych surowców zielarskich: ziela, jako surowca do celów farmaceutycznych (najwięcej – 120 gatunków), korzeni (23 gatunki), liści (18 gatunków), kwiatów (18 gatunków), kory (11 gatunków), nasion (5 gatunków) i mieszanego surowca (68 gatunków). Najczęściej podawane właściwości terapeutyczne i pielęgnacyjne to działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe, moczopędne, wykrztuśne, nasercowe i gojące.

Bibliografia

  1. Bacler-Żbikowska B., Stebel A., 2023. Katalog roślin leczniczych aktualnie dopuszczonych do stosowania w medycynie konwencjonalnej w Polsce. Wyd. Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice, 1–132.
  2. Bilek M., 2020. Pozyskiwanie roślin leczniczych ze stanu naturalnego w świetle wymogów przemysłu farmaceutycznego i zasad gospodarki leśnej. Podkarpac. Wiad. Rol. 1, 30–33.
  3. Bomanowska A., 2003. Chwasty – rośliny lecznicze we florze segetalnej Kampinoskiego Parku Narodowego. Pam. Puł. 134, 33–40.
  4. Broda B., Mowszowicz J., 2000. Przewodnik po oznaczaniu roślin leczniczych, trujących i użytkowych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
  5. Farmakopea Polska X, 2014. Tom I. Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa.
  6. Frohne D., 2010. Leksykon roślin leczniczych. MedPharm Polska, Wrocław.
  7. Howes M.J.R., Quave C.L., Collemare J., Tatsis C., Twilley D., Lulekal E., Farlow A., Li L., Cazar M.-E., Leaman D.J., Prescott T.A.K., Milliken W., Martin C., De Canha M.N., Lall N., QinH., Walker B.E., Vasquez-Londono C., Allkin B., Rivers M., Simmonds M.S.J., Bell E., Battison A., Felix J., Forest F., Leon C., Williams C., Lughadha E.N., 2020. Molecules from nature: reconciling biodiversity conservation and global healthcare imperatives for sustainable use of medicinal plants and fungi. Plante 2, 463–481. https://doi.org/10.1002/ppp3.10138 DOI: https://doi.org/10.1002/ppp3.10138
  8. Jędrzejko K., Tajer A., 2009. Ocena naturalnych zasobów roślin naczyniowych na terenie ośrodków rekreacyjno-wypoczynkowych „Źródła Boliny Południowej” Katowice „Wesoła Fala” Mysłowice oraz „Park Zadole” Katowice ze szczególnym uwzględnieniem gatunków leczniczych. Ann. Acad. Med. Siles. 63(5), 25–40.
  9. Kohlmünzer S., 1998. Farmakognozja – podręcznik dla studentow farmacji. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
  10. Kondracki J., 2002. Regiony klimatyczne Polski. Wyd. PWN, Warszawa.
  11. Kora M., 1996. Zielona medycyna. Apiterapia, homeopatia, ziołolecznictwo. Przewodnik pacjenta. Oficyna Wydawnicza Eko-Vital, Warszawa.
  12. Kowalik K.A, Bacler-Żbikowska B.D., 2016. Materiały do flory roślin naczyniowych Wyżyny Śląskiej ze szczególnym uwzględnieniem roślin leczniczych. Cz. 1. Dolina Potoku Psarskiego. Ann. Acad. Med. Siles. (online) 70, 103–112. https://doi.org/10.18794/aams/60855 DOI: https://doi.org/10.18794/aams/60855
  13. Kozłowski J.A, Adamczak A., Buchwald W., Forycka A., 2008. Zasoby roślin zielarskich w stanie naturalnym w Polsce i możliwości ich wykorzystania. Panacea 3(24), 9–11.
  14. Kozłowski J.A., Wielgosz T., Nawrot J., Nowak G., Dawid-Pać R., Kuczyński S., 2019. Zielarnia. Jak czerpać ze skarbów natury. Wyd. Publicat, Poznań.
  15. Ługowska M., Skrajna T., 2024. Udział gatunków roślin zielarskichw zbiorowiskach łąk użytkowa-nych ekstensywnie. Agron. Sci. 79(1), 86–99. https://doi.org/10.24326/as.2024.5300 DOI: https://doi.org/10.24326/as.2024.5300
  16. Ługowska M., Skrajna T., Tsos O., 2022. Udział roślin zielarskich w zbiorowiskach segetalnych w dolinach rzecznych. Agron. Sci. 77(4), 93–107. http://doi.org/10.24326/as.2022.4.7 DOI: https://doi.org/10.24326/as.2022.4.7
  17. Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M., 2020. Vascular plants of Poland, anannotated checklist. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.
  18. Oliwa J., Baran J., Barabasz-Krasny B., Możdżeń K., 2016. Ocena możliwości pozyskiwania roślin leczniczych ze stanu naturalnego na przykładzie gminy Żurawica (woj. podkarpackie, połu-dniowa Polska). Ann. UMCS, s. EEE, Horticultura 26(4), 53–65.
  19. Podlewski J, Chwalibogowska-Podlewska A., 2010. Leki współczesnej terapii. Tom II. Medical Tribune Polska, Warszawa, 927–977.
  20. Richardson R., 1998. Księga mądrości natury. Twój Styl, Warszawa, 63–127.
  21. Rutkowski L., 2007. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski. PWN, Warszawa.
  22. Skrajna T., Bogusz A., 2019. Zasoby zielarskie w agrocenozach Mińskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Agron. Sci. 74(1), 31–41. http://dx.doi.org/10.24326/as.2019.1.3 DOI: https://doi.org/10.24326/as.2019.1.3
  23. Staniszewski P., Bilek M., Ekiert R., 2019. Zbiór roślin leczniczych w środowisku leśnym i jego ograniczenia. Las Pol. 24, 34–35.
  24. Tokarska-Guzik B., Dajdok Z., Zając M., Zając A., Urbisz A., Danielewicz W., Hołdyński Cz., 2014. Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwa-zyjnych. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Warszawa.
  25. Zając A., 1978. Atlas of distribution of vascular plants on Poland (ATPOL). Taxon 27(5–6), 481–484. DOI: https://doi.org/10.2307/1219899
  26. Zając M., Zając A., Tokarska-Guzik B., 2009. Extinct and endangered archaeophytes and the dy-namics of their diversity in Poland. Biodiv. Res. Conserv. 13, 17–24. https://doi.org/0.2478/v10119-009-0004-4 DOI: https://doi.org/10.2478/v10119-009-0004-4
  27. Ziemińska-Smyk M., Trąba Cz., 2003. Udział gatunków leczniczych w zbiorowiskach zbóż otuliny Roztoczańskiego Parku Narodowego. Pam. Puł. 137, 263–269.

Downloads

Download data is not yet available.

Podobne artykuły

1 2 > >> 

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.