Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Baner text

Tom 26 Nr 1 (2016)

Articles

Właściwości lecznicze i wykorzystanie w fitoterapii niektórych gatunków roślin drzewiastych. Drzewa liściaste półkuli północnej

Przesłane: maja 4, 2019
Opublikowane: 2016-03-30

Abstrakt

W pracy przestawiono przegląd literatury dotyczący morfologii, występowania, składu chemicznego oraz aktywności biologicznej wybranych gatunków z rodzaju Tilia, Betula, Sorbus i Fraxinus, ważnych elementów lasów liściastych i mieszanych Europy oraz zadrzewień miejskich. Najważniejsze składniki aktywne syntetyzowane przez te rośliny to: olejek eteryczny (lipa, brzoza), związki flawonoidowe i fenolowe (wszystkie gatunki) oraz związki kumarynowe (jesion). Surowce omawianych roślin wykazują wielokierunkową aktywność biologiczną; w tym aktywność antyoksydacyjną, wynikającą najprawdopodobniej z obecności związków fenolowych. Liczne gatunki z omawianych rodzajów stosowane są w medycynie tradycyjnej, a ich aktywność terapeutyczna potwierdzona jest dzisiaj badaniami naukowymi.

Bibliografia

  1. Antosik A., Żbikowska H.M., 2014. Koncentraty krwinek czerwonych w transfuzjologii. Kosmos 63, 1 (302), 13–23.
  2. Arunika S., Palash M., 2015. Antioxidant potential of Fraxinus floribunda Bark Extracted through Various Aqueous Processing. Free Rad. Antiox. 5 (1), 6–12.
  3. Assessment report for herbal substance(s), herbal preparation(s) or combinations there of with traditional use. Betula pendula Roth; Betula pubescens Ehrh., folium. 2008. European Medicines Agency, London.
  4. Bai N., He K., Ibarra A., Bily A., Roller M., Chen X., Rühl R., 2010. Iridoids from Fraxinus excelsior with adipocyte differentiation-inhibitory and PPARr activation activity. J. Nat. Prod. 73, 2–6.
  5. Başer K.H.C., Demirci B., 2007. Studies on Betula essential oils. ARKIVOC 2007 (vii), 335–348.
  6. Bednorz L., 2009. Jak chronić jarząb brekinię (Sorbus torminalis) w polskich lasach? Sylwan 153 (5), 354−360.
  7. Bielawska K., Malinowska M., Cyuńczyk M., 2014. Wpływ kumaryn na życie człowieka. Bromat. Chem. Toksykol.47 (2), 213–221.
  8. Bilek M., Stawarczyk K., Łuczaj Ł., Cieślik E., 2015. Zawartość wybranych składników mineralnych i anionów nieorganicznych w sokach drzewnych z terenu Podkarpacia. Żywn. Nauka. Technol. Jakość, 3 (100), 138–147.
  9. Brizi M.R., Marrassini C., Zettler G., Ferraro G., Anesini C., 2012. Comparative antiproliferative action of two extracts from Tilia × viridis on normal and tumoral lymphocytes: Relationship with antioxidant activity. Chin. Med. 3, 20–29.
  10. Bugała W., 2000. Drzewa i krzewy dla terenów zieleni. PWRiL, Warszawa.
  11. Cárdenas-Rodríguez N., González-Trujano M.-E., Aguirre-Hernández E., Ruíz-García M., Sampieri A., Coballase-Urrutia E., Carmona-Aparicio L., 2014. Anticonvulsant and antioxidant effects of Tilia americana var. mexicana and flavonoids constituents in the pentylenetetrazole-induced seizures. Oxid. Med. Cell. Longev., Article ID 329172, http://dx.doi.org/10.1155/2014/329172.
  12. Committee on Herbal Medicinal Products (HMPC), 2012. Assessment report on Tilia cordata Miller, Tilia platyphyllos Scop., Tilia × vulgaris Heyne or their mixtures, flos. EMA/HMPC/337067/2011, European Medicines Agency.
  13. Cotrim M.D., Figueiredo I.V., Cavadas C., Proem A., da Cunha A.P., Caramona M.M., Macedo M.D., 1999. Pharmacological properties of Tilia europea aqueous extract: Screening anxiolyric/sedative activity in mice. Arq. Patol. 31, 23–29.
  14. Demiray S., Pintado M.E., Castro P.M.L., 2009. Evaluation of phenolic profiles and antioxidant activities of Turkish medicinal plants: Tilia argentea, Crataegi folium leaves and Polygonum bistorta roots. World Academy of Science, Engineering and Technology 54, 312–317.
  15. Demirci B., Can Başer K.H., Demirci F., Hamann M.T., 2000. New caryophyllene derivatives from Betula litwinowii. J. Nat. Prod. 63, 902–904.
  16. Dimke M., Bednorz L., 2004. Gatunki rodzaju jarząb (Sorbus L.) w terenach zieleni centralnych dzielnic Poznania. Rocz. AR Pozn. 363, Botanika 7, 53–60.
  17. Duda-Chodak A., Tarko T., Rus M., 2011. Antioxidant activity and total polyphenol content of selected herbal medicinal products used in Poland. Herba Pol. 57 (1), 48–61.
  18. Dzubak P., Hajduch M., Vydra D., Hustova A., Kvasnica M., Biedermann D., Markova U., Urban M., Sarek J., 2006. Pharmacological activities of natural triterpenoids an their therapeutic implications. Nat. Prod. Rep. 23, 394–411.
  19. Fitsiou I., Tzakou O., Hancianu M., Poiata A., 2007. Volatile constituents and antimicrobial activity of Tilia tomentosa Moench and Tilia cordata Miller oils. J. Essent. Oil Res. 19 (2),
  20. –185.
  21. Flanagan J., Meyer M., Pasamar M.A., Ibarra A., Roller M., Alvarez i Genoher N., Leiva S., Gomez-García F., Alcaraz M., Martínez-Carrasco A., Vicente V., 2013. Safety evaluation and nutritional composition of a Fraxinus excelsior seed extract, FraxiPure™. Food Chem. Toxicol. 53, 10–17.
  22. Germano M.P., Cacciola F., Donato P., Dugo P., Certo G., D’Angelo V., Mondello L., Rapisarda A., 2012. Betula pendula leaves: Polyphenolic characterization and potential innovative use in skin whitening products. Fitoterapia 83, 877–882.
  23. Ghimire B.K., Tamang J.P., Yu C.Y., Jung S.J., Chung I.M., 2012. Antioxidant, antimicrobial activity and inhibition of α-glucosidase activity by Betula alnoides Buch. bark extract and their relationship with polyphenolic compounds concentration. Immunopharmacol. Immunotoxicol. 34 (5), 824–831.
  24. Hołderna-Kędzia E., Kędzia B., Mścisz A., 2009. Poszukiwanie wyciągów roślinnych o wysokiej aktywności antybiotycznej. Post. Fitoter. 1, 3–11.
  25. Huh M.K., Cho K.-S., Jeon S.-J., 2015. Inhibitory effect of lipoxygenase and DPPH radical scavenging activity of Fraxinus rhynchophylla. EJARBLS 3 (3), 10–16.
  26. Isidorov V.A., Bagan R., Szczepaniak L., Święcicka I., 2015. Chemical profile and antimicrobial activity of extractable compounds of Betula litwinowii (Betulaceae) buds. Open Chem. 13, 125–137.
  27. Jabłońska-Ryś E., Zalewska-Korona M., Kalbarczyk J., 2009. Antioxidant capacity, ascorbic acid and phenolics content in Wild edible fruits. J. Fruit Ornam. Plant Res. 17 (2), 115–120.
  28. Ju E.M., Lee S.E., Hwang H.J., Kim J.H., 2004. Antioxidant and anticancer activity of extract from Betula platyphylla var. japonica. Life Sci. 74, 1013–1026.
  29. Kähkönen M.P., Hopia A.I., Vuorela H.J., Rauha J.-P., Pihlaja K., Kujala T.S., Heinonen M., 1999. Antioxidant activity of plant extracts containing phenolic compounds. J. Agric. Food Chem. 47, 3954–3962.
  30. Klimek B. (red.), 2011. Analiza fitochemiczna roślinnych substancji leczniczych. UM w Łodzi, Łódź.
  31. Kociołek-Balawejder E., Żebrowska M.K., 2009. Brzoza-kierunki wykorzystania biomasy. W: E. Kociołek-Balawejder. Nauki Inżynierskie i Technologie, Wyd. UE Wrocław, 252–265.
  32. Kohlmünzer S., 2014. Farmakognozja. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa.
  33. Kostova I., 2001. Fraxinus ornus L. Fitoterapia 72, 471–480.
  34. Kumar S., Kashyap P., 2015. In-vivo anti-inflammatory activity of an methanolic extract of Fraxinus micrantha. ARC J. Pharm. Sci. 1 (1), 1–4.
  35. Kumaraswamy M.V., Kavitha H.U., Satish S., 2008. Antibacterial evaluation and phytochemical analysis of Betula utilis D. Don against some human pathogenic bacteria. World J. Agric. Sci. 4, 5661–5664.
  36. Kuźnicki D., 2006. Antyoksydanty i środki obniżające poziom cholesterolu zawarte w surowcach roślinnych wykazujące działanie przeciwmiażdżycowe. Post. Fitoter. 4, 206–212.
  37. Lamer-Zarawska E., Kowal-Gierczak B., Niedworok J., 2007. Fitoterapia i leki roślinne. PZWL, Warszawa.
  38. Lee M., Park J.H., Min D.S., Yoo H., Park J.H., Kim Y.Ch., Sung S.H., 2012. Antifibrotic activity of diarylheptanoids from Betula platyphylla toward HSC-T6 cells. Biosci. Biotechnol. Biochem. 76 (9), 1616–1620.
  39. Leja M., Mareczek A., Nanaszko B., 2007. Antyoksydacyjne właściwości owoców wybranych gatunków dziko rosnących drzew i krzewów. Rocz. AR Pozn. 383, Ogrodnictwo 41,
  40. –331.
  41. Liepiņa I., Nikolajeva V., Jākobsone I., 2013. Antimicrobial activity of extracts from fruits of Aronia melanocarpa and Sorbus aucuparia. Environm. Exp. Biol. 11, 195–199.
  42. Lingadurai S., Nath L,K., Kar P.K., Besra S.E., Joseph R.V., 2007. Anti-inflammatory and anti-nociceptive activities of methanolic extract of the leaves of Fraxinus floribunda Wallich. Afr. J. Trad. CAM 4 (4), 411–416.
  43. Ludwikowska A., Kowalkowski W., Tarasiuk S., 2011. Wzrost szczepów lipy drobnolistnej (Tilia cordata Mill.) na plantacji nasiennej w Nadleśnictwie Susz. Leśne Pr. Badaw. 7 (2), 121–130.
  44. Maćkowiak K., Torliński L., 2007. Współczesne poglądy na rolę witaminy C w fizjologii i patologii człowieka. Now. Lek. 76 (4), 349–356.
  45. Mashentseva A.A., Dehaen W., Seitembetov T.S., Seitembetova A.J., 2011. Comparison of the antioxidant activity of the different Betula pendula Roth. extracts from northern Kazakhstan. J. Phytol. 3 (1), 18–25.
  46. Mlcek J., Rop O., Jurikova T., Sochor J., Fisera M. Balla S., Baron M., Hrabe J., 2014. Bioactive compounds in sweet rowanberry fruits of interspecific Rowan crosses. Cent. Eur. J. Biol. 9 + (11), 1078–1086.
  47. Moghaddam M.G., Ahmad F.B.H., Samzadeh-Kermani A., 2012. Biological activity of betulinic acid: A Review. Pharmacol. Pharm. 3, 119–123.
  48. Negri G., Santi D., Tabach R., 2013. Flavonol glycosides found in hydroethanolic extracts from Tilia cordata, a species utilized as anxiolytics. Rev. Bras. Pl. Med., Campinas 15 (2),
  49. –224.
  50. Nitiema L.W., Savadogo A., Simpore J., Dianou D., Traore A.S., 2012. In vitro antimicrobial activity of some phenolic compounds (coumarin and quercetin) against gastroenteritis bacterial strains. Intl. J. Microbiol. Res. 3 (3), 183–187.
  51. Nivinskiene O., Butkiene R., Gudalevic A., Mockute D., Meskauskiene V., Grigaliunaite B., 2007. Influence of urban environment on chemical composition of Tilia cordata essential oil. Chemija 18 (1), 44–49.
  52. Nohynek L.J., Alakomi H.-L., Kähkönen M.P., Heinonen M., Helander I.M., Oksman-Caldentey K.-M., Puupponen-Pimiä R.H., 2006. Berry phenolics: antimicrobial properties and mechanisms of action against severe human pathogens. Nutr. Cancer 54 (1), 18–32.
  53. Nowak G., Nawrot J., 2009. Surowce roślinne i związki naturalne stosowane w chorobach układu oddechowego. Herba Pol. 55 (4), 178–213.
  54. Olszewska M.A., 2011a. Variation in the phenolic content and in vitro antioxidant activity of Sorbus aucuparia leaf extracts during vegetation. Acta Pol. Pharm. Drug Res. 68 (6),
  55. –944.
  56. Olszewska M.A., 2011b. In vitro antioxidant activity and total phenolic content of the inflorescences, leaves and fruits of Sorbus torminalis (L.) Crantz. Acta Pol. Pharm. Drug Res. 68 (6), 945–953.
  57. Olszewska M.A., Michel P., 2009. Antioxidant activity of inflorescences, leaves and fruits of three Sorbus species in relation to their polyphenolic composition. Nat. Prod. Res. Form. Nat. Prod. Lett. 23 (16), 1507–1521.
  58. Olszewska M.A., Nowak S., Michel P., Banaszczak P., Kicel A., 2010. Assessment of the content of phenolics and antioxidant action of inflorescences and leaves of selected species from the genus Sorbus sensu stricte. Molecules 15, 8769–8783.
  59. Ożarowski A., Jaroniewski J., 1987. Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie. Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa.
  60. Parveen M., Ahmad F., Malla A.M., Azaz S., 2015. Microwave-assisted green synthesis of silver nanoparticles from Fraxinus excelsior leaf extract and its antioxidant assay. Appl. Nanosi., DOI 10.1007/s13204-015-0433-7.
  61. Piaskowska M., 2003. Lipa. Panacea 3 (4), 16–17.
  62. Rapiejko A., 2004. Pyłek roślin jako źródło alergenów. Przegląd Alergologiczny 1 (1), 7–12.
  63. Raudoné L., Raudonisa R., Gaivelyté K., Pukalskasc A., Viškelisbc P., Venskutonisc P.R., Janulis V., 2014. Phytochemical and antioxidant profiles of leaves from different Sorbus L. species. Nat. Prod. Res., http://dx.doi.org/10.1080/14786419.2014.950577.
  64. Rosołowska-Huszcz D., 2007. Antyoksydanty w profilaktyce i terapii cukrzycy typu II. Żywn. Nauka. Technol. Jakość 6 (55), 62–70.
  65. Rutkowski L., 2012. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
  66. Samojlik T., 2005. Drzewo wielce użyteczne – historia lipy drobnolistnej (Tilia cordata) w Puszczy Białowieskiej. Rocz. Dendrol. 53, 55–64.
  67. Seneta W., Dolatowski J., 2015. Dendrologia. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
  68. Skoczyńska A., 2005. Rola lipidów w powstawaniu miażdżycy. Postępy Hig. Med. Dośw. 59, 346–357.
  69. Sroka Z., Gamian A., Cisowski W., 2005. Niskocząsteczkowe związki przeciwutleniające pochodzenia naturalnego. Postępy Hig. Med. Dośw. 59, 34–41.
  70. Strzelecka H., Kowalski J., 2000. Encyklopedia zielarstwa i ziołolecznictwa. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
  71. Strzyżewski K., Pioruńska-Stolzmann M., Majewski W., 2008. Ocena peroksydacji lipidów i stężenia wybranych antyoksydantów w surowicy pacjentów z miażdżycowym niedokrwieniem kończyn dolnych. Now. Lek. 77 (1), 8–11.
  72. Sur T.K., Pandit S., Battacharyya D., Ashok Kumar C.K., Mohana Lakshmi S., Chatttopadhyay D., Mandal S.C., 2002. Studies on the antiinflammatory activity of Betula alnoides bark. Phytother. Res. 16, 669–671.
  73. Szweykowska A., Szweykowski J., 1993. Słownik botaniczny. Wyd. Wiedza Powszechna, Warszawa.
  74. Toker G., Baser K.H.C., Kurkcuoglu M., Ozek T., 1999. The composition of essential oils from Tilia L. species growing in Turkey. J. Essent. Oil Res. 11, 369–374.
  75. Thuong PT., Pokharel Y.R., Lee M.Y., Kim S.K., Bae K.H., Su N.D., Oh W.K., Kang K.W.,
  76. Dual anti-oxidative effects of fraxetin isolated from Fraxinus rhinchophylla. Biol. Pharm. Bull. 32 (9), 1527–1532.
  77. Vianna R., Brault A., Martineau L.C., Couture R., Arnason J.T., Haddad P.S., 2011. In vivo anti-diabetic activity of the ethanolic crude extract of Sorbus decora C.K. Schneid. (Rosacea): A medicinal plant used by Canadian James Bay Cree nations to treat symptoms related to diabetes. Evid.-Based Compl. Alt. Med., article ID 237941, doi:10.1093/ecam/nep158.
  78. Zdzisińska B., Szuster-Ciesielska A., Rzeski W., Kandefer-Szerszeń M., 2010. Właściwości lecznicze betuliny i kwasu betulinowego, składników ekstraktu z kory brzozy. Far. Przegl. Nauk. 3, 33–39.

Downloads

Download data is not yet available.

Inne teksty tego samego autora

1 2 3 > >> 

Podobne artykuły

1 2 3 4 > >> 

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.