Określenie optymalnego terminu chemicznego zwalczania rolnic Agrotis spp. (Lepidoptera, Noctuidae) przy użyciu pułapek świetlnych i feromonowych
Magdalena Jakubowska
Abstrakt
Badania nad rolnicami zasiedlającymi plantacje buraka cukrowego prowadzono w latach 2005–2006 w Rolniczym Zakładzie Doświadczalnictwa Polowego Instytutu Ochrony Roślin w Winnej Górze i byłej Stacji Hodowli Buraka Cukrowego w Więcławicach.
Materiałem badawczym w doświadczeniu były dwa gatunki należące do podrodziny rolnic, rolnica zbożówka (Agrotis segetum Den. et Schiff.) i rolnica czopówka (A. exclamationis L.). Odławiane za pomocą pułapki świetlnej i pułapki feromonowej w okresie lotów motyli, tj. od maja do października. Dynamikę lotów odłowionych gatunków motyli wyznaczono na tle temperatury i wilgotności względnej powietrza, rejestrowanych za pomocą polowych stacji meteorologicznych zainstalowanych w pobliżu pułapek. Badania wykazały że maksimum lotów rolnicy zbożówki przypadało w trzeciej dekadzie czerwca i od początku do połowy sierpnia, a rolnicy czopówki od początku czerwca do początku lipca. Wyznaczony najbardziej optymalny termin chemicznego zwalczania przypadł na pierwszą dekadę lipca, tj. 4 lipca dla Winnej Góry i 6 lipca dla Więcławic.
W wyniku badań prowadzonych w tym projekcie zostanie udoskonalona metoda prognozowania krótkoterminowego zwalczania rolnic poprzez poznanie zależności pomiędzy zjawiskami fenologicznymi, bionomią szkodnika, czynnikami meteorologicznymi a wskazanymi metodami badawczymi przy użyciu dwóch pułapek.
Słowa kluczowe:
rolnice, Agrotis segetum, Agrotis exclamationis, masowe występowanie, prognozowanie, samołówka, pułapka feromonowaBibliografia
Ahola M., Silvonen K., 2005. Larvae of Northern European Noctuidae, vol. 1. Apollo Books, Kuva Seppälä, Finland, 638 ss.
Buszko J., Nowacki J., 1990. Łowność sówkowatych (Lepidoptera, Noctuidae) na światło i przynętę pokarmową w zależności od temperatury i wilgotności powietrza. Wiad. Entomol. 9, 13–20.
Buszko J., Nowacki J., 1991. Aktywność zimowa sówkowatych (Lepidoptera, Noctuidae). Wiad. Entomol. 10 (1), 35–41.
Buszko J., Nowacki J., 2000. The Lepidoptera of Poland a distributional checklist. Pol. Tow. Entomol. Poznań-Toruń, 178 ss.
Fibiger M., 1997. Noctuidae Europaean. vol. 3. Noctuinae III. Entomological Press. Apolo Books, Denmark, 1098 ss.
Jakubowska M., 2006. Zastosowanie preparatu Nurelle D 550 EC w ograniczeniu liczebności Agrotis segetum (Schiff.) i A. exclamationis L. na plantacjach buraka cukrowego. Prog. Plant Protection/Post. Ochr. Roślin 46 (2), 358–362.
Lipa J.J., 1977. Masowy pojaw rolnic (Agrotinae) w Europie w latach 1975–1976 oraz badania nad ich patogenami w Polsce. Mat. 17 Sesji Nauk. Inst. Ochr. Roślin, Poznań, 305–319.
Lipa J.J., 1988. Wpływ światła księżyca na aktywność lotu sówek (Noctuidae). Wiad. Entomol. 8 (1–2), 7–11.
Napiórkowska-Kowalik J., 1996. Sówkowate (Lepidoptera, Noctuidae) i ich parazytoidy a agrocenoza rejonu Lublina. Skład gatunkowy, ekologia i znaczenie gospodarcze. Rozpr. hab., 194. Wyd. AR Lublin. ss. 93.
Olszak R.W., 1999. Monitoring jako zasada racjonalnej ochrony roślin sadowniczych. Prog. Plant Protection/Post. Ochr. Roślin 39, 298–304.
Piekarczyk K., Gołębiowska Z., Lewartowski R., Kagan F., Małachowska D., Walczak F., Wał-kowski W., Romankow-Żmudowska A., 1993. Instrukcja dla służby ochrony roślin z zakresu prognoz, sygnalizacji i rejestracji. cz. II, t. I, Wyd. VI. Poznań, ss. 200.
Płuciennik Z., Olszak R.W., 2002. Fenologia lotu zwójki bukóweczki (Pandemis heparyna Den. & Schiff.) w sadach jabłoniowych w niektórych rejonach Polski. Prog. Plant Protection/Post. Ochr. Roślin 42, 931–934.
Rogowska M., 2005. Zastosowanie nowej pułapki feromonowej do monitorowania nalotu piętnówki kapustnicy (Mamestra brassicae L.) występującej na warzywach kapustowatych. Ogólnopol. Konf. Upowszech. „Nauka – praktyce”. Skierniewice, 20 października 2005, Inst. Warz.
Walczak F., 1998. Pułapka feromonowa – metoda sygnalizacji wybranych roślin warzywnych. Prog. Plant Protection/Post. Ochr. Roślin 38, 355–357.
Walczak F., Jakubowska M., 2001. Wzrost szkodliwości rolnic (Agrotinae) w Polsce. Prog. Plant Protection/Post. Ochr. Roślin 41, 386–390.
Walczak F., 2003. Wykorzystanie metody regresji wielokrotnej przy wyznaczaniu optymalnego terminu chemicznej ochrony zbóż przed skrzypionkami (Oulema spp.) w Wielkopolsce. Rozpr. Nauk. Inst. Ochr. Roślin, 12.
Wiech K., Kałmuk J., Pawelec A., 2001. Wykorzystanie pułapek feromonowych do prognozo-wania niektórych szkodników warzyw. Prog. Plant Protection/Post. Ochr. Roślin 41, 450–453.
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
