Zbiorowiska chwastów segetalnych w zbożach ozimych i jarych na glebach lessowych na terenie Skierbieszowskiego Parku Krajobrazowego
Marta Ziemińska-Smyk
Abstrakt
Podstawę charakterystyki zachwaszczenia zbóż ozimych i jarych na glebach lesso-wych Skierbieszowskiego Parku Krajobrazowego stanowiło łącznie 68 zdjęć fitosocjologicznych wykonanych na polach uprawnych o tradycyjnych metodach gospodarowania, w następujących uprawach: żyto, pszenica ozima, pszenica jara, mieszanka (owies + jęczmień), owies oraz pszen-żyto. W zbożach jarych wykonano 26, a w zbożach ozimych – 42 zdjęcia fitosocjologiczne. Zbiorowiska chwastów segetalnych występujących w zasiewach zbóż ozimych na badanym terenie, były bogatsze pod względem składu gatunkowego aniżeli zbiorowiska towarzyszące zbożom jarym. Świadczy o tym średnia liczba gatunków chwastów przypadająca na 1 zdjęcie, która dla zbóż ozimych wynosiła ok. 20. Zarówno w zbożach jarych, jak i ozimych przeważały gatunki krótkotrwałe nad wieloletnimi, co ściśle związane jest z rytmiką rozwojową chwastów w uprawach rolniczych. Zboża jare były słabiej zachwaszczone niż zboża ozime. Spośród 92 gatunków chwastów odnotowanych w zbożach ozimych za dominujące i stanowiące największe zagrożenie dla tych upraw uznano gatunki osiągające najwyższe stopnie stałości i współczynniki pokrycia. Zaliczono do nich następujące taksony: Apera spica-venti, Matricaria maritima ssp. inodora, Centaurea cyanus, Vicia hirsuta, Elymus repens, Myosotis arvensis.
Słowa kluczowe:
chwasty segetalne, zboża ozime, zboża jare, gleby lessowe, Skierbieszowski Park KrajobrazowyBibliografia
Hochół T., 1986. Zbiorowiska chwastów segetalnych w dolinie rzeki Łososiny w Beskidzie Wyspowym. Cz. II. Zachwaszczenie upraw roślin zbożowych. Zesz. Nauk. AR Kraków, Rolnic-two 29, 77–92.
Hołdyński Cz., 1991. Flora segetalna, zróżnicowanie florystyczno-ekologiczne i przemiany szaty roślinnej pól uprawnych w aktualnych warunkach agroekologicznych Żuław Wiślanych. Acta Acad. Agricult. Techn. Olst. 403, supl. B, 1–50.
Kapeluszny J., Jędruszczak M., 1992a. Zachwaszczenie łanów zbóż w urzeźbionym terenie na glebach lessowych Płaskowyżu Nałęczowskiego. Cz. I. Zboża ozime, Zesz. Nauk. AR w Krakowie, Sesja Naukowa 33, 187–197.
Kapeluszny J., Jędruszczak M., 1992b. Zachwaszczenie łanów zbóż w urzeźbionym terenie na glebach lessowych Płaskowyżu Nałęczowskiego.Cz. II. Zboża jare, Zesz. Nauk. AR w Krakowie, Sesja Naukowa 33, 199–206.
Kapeluszny J., Kolasa A., Pawłowski F., Wesołowski M., 1987. Stan badań nad rozmieszczeniem i nasileniem występowania chwastów segetalnych w województwach południowo-wschodniej Polski. Zesz. Nauk. AR Kraków, Sesja Naukowa 19, 13–20.
Kutyna I., 1988. Zachwaszczenie roślin uprawnych oraz zbiorowiska segetalne zachodniej części Kotliny Gorzowskiej i terenów przyległych, Wyd. AR Szczecin, Rozprawy 116, 1–107.
Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M., 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland. [W:] Z. Mirek (ed.) Biodiversity of Poland, Szafer Insitute of Botany, Polish Akad-emy of Sciences, 1, 1–442.
Parylak D., 1997. Konkurencjyjność Apera spica-venti, Stellaria media, Viola arvensis wobec pszenżyta ozimego w pobieraniu składników mineralnych. Post. Ochr. Roś. 37 (2), 177–179.
Pawłowski F., 1966. Płodność, wysokość i krzewienie się niektórych gatunków chwastów w łanach roślin uprawnych na glebie lessowej. Annales UMCS, sec. E Agricultura, 21(9), 175–189.
Rola H., Żurawski H., 1988. Wpływ stopnia zachwaszczenia Apera spica-venti, Avena fatua, Anthemideae na zawartość azotu, fosforu i potasu w ziarnie pszenicy ozimej. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 349, 47–54
Rutkowski L., 1998. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, PWN Warszawa.
Skrzyczyńska J., Skrajna T., 1999. Zachwaszczenie upraw na Wysoczyźnie Kałuszyńskiej. Cz. I. Zachwaszczenie zbóż. Fragm. Agronom. 2 (62), 32–49.
Trąba Cz., Ziemińska M., 1996. Zachwaszczenie zbóż ozimych i jarych na erodowanych glebach lessowych gminy Grabowiec w woj. zamojskim. Mat. Symp. „Ochrona agroekosystemów zagrożonych erozją”, Prace Nauk. Cz. I, IUNG Puławy, 153–164.
Warcholińska A.U., 1992. Występowanie niektórych gatunków chwastów na glebach różnych kompleksów województwa skierniewickiego. Acta Univ. Lodz., Folia Bot., 9, 23–39.
Wesołowski M., Bętkowski M., Kwiatkowski C., Woźniak A., 1997. Zachwaszczenie warstwy ornej gleb lessowych Płaskowyżu Nałęczowskiego w zależności od formy uprawianej zbóż i rzeźby terenu. Acta Agrobot. 50(1–2), 77–86.
Ziemińska-Smyk M., Trąba Cz., 2004. Zachwaszczenie roślin uprawnych na różnych glebach otuliny Roztoczańskiego Parku Narodowego. Cz. I. Zboża ozime i jare. Acta Agrobot. 57, 1–2, 207–219.
Ziemińska-Smyk M., 2006. Flora segetalna w otulinie Roztoczańskiego Parku Krajobrazowego. Acta Agrobot. 59, 2, 257–289.
Powszechny Spis Rolny 2002, WUS w Lublinie.
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
