Odłowy sprężykowatych z rodzaju Agriotes spp. przy użyciu pułapek feromonowych w celu sygnalizacji zagrożenia
MAGDALENA JAKUBOWSKA
Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Zakład Metod Prognozowania Agrofagów i Ekonomiki Ochrony Roślin, ul. Władysława Węgorka 20, 60-318 PoznańJAN BOCIANOWSKI
Katedra Metod Matematycznych i Statystycznych, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul. Wojska Polskiego 28, 60-637 PoznańAbstrakt
Celem badań było określenie składu gatunkowego odłowionych chrząszczy Elateridae oraz ustalenie ich liczebności i dynamiki występowania za pomocą pułapek feromonowych. Badania przeprowadzono w latach 2011–2013 na uprawach ziemniaka, kukurydzy, buraka cukrowego i traw nasiennych, zlokalizowanych w województwach wielkopolskim i warmińsko- -mazurskim. We wszystkich badanych stanowiskach stwierdzono występowanie Agriotes lineatus L. (osiewnik rolowiec), A. obscurus L. (osiewnik ciemny) i A. sputator L. (osiewnik skibowiec). Wyniki przeprowadzonej analizy wariancji wskazują na istotne statystycznie zróżnicowanie jedynie liczebności A. lineatus w poszczególnych latach badań. Średnio najwięcej osobników z tego gatunku zaobserwowano w pierwszym roku prowadzenia obserwacji (72,62), natomiast najmniej w 2012 – 18,5. Istotne statystycznie różnice w występowaniu chrząszczy w poszczególnych miesiącach zaobserwowano dla wszystkich gatunków oprócz A. obscurus. Skuteczność odławiania chrząszczy sprężykowatych z wykorzystaniem pułapek feromonowych w poszczególnych miejscowościach była zróżnicowana. Na efektywność ich odławiania w dużej mierze ma wpływ przebieg warunków pogodowych. Uzyskane wyniki pozwolą na doskonalenie metod prognozowania krótkoterminowego i długoterminowego na potrzeby integrowanej ochrony roślin przed szkodliwymi drutowcami.
Słowa kluczowe:
drutowce, Elateridae, sprężyki, monitoring, pułapki feromonowe, prognozowanieBibliografia
Erlichowski T., 2008. Znaczenie gospodarcze oraz czynniki warunkujące rozwój i szkodliwość szkodników glebowych w uprawie ziemniaka. Wieś Jutra 2(119), 1−3.
Erlichowski T., 2009. Nowe metody wykrywania obecności sprężykowatych (Coleoptera: Elateridae) w uprawach ziemniaka z wykorzystaniem pułapek przynętowych i feromonowych. Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Rośl. 49 (4), 1691−1696.
Erlichowski T., 2011. Zwalczanie drutowców (Coleoptera: Elateridae) w ziemniakach z wykorzystaniem środka zawierającego chloropiryfos. Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Rośl. 51(3), 1355−1358.
Erlichowski T., Jakubowska M., 2013. Monitoring szkodliwości rolnic (Noctuinae) w uprawach ziemniaka – zmiany zachodzące w ostatnich latach. Ziem. Pol. (1), 23–28.
Furlan L., Di Bernardo A., Maini S., Ferrari R., Boriani L., Boriani M., Nobili P., Bourlot G., Turcji A., Vacante V., Monsignore C., Figlioli G., Tóth M., 2001. First practical results of click beetle trapping with pheromone traps in Italy. Proceedings of XXI IWGO Conference, Legnaro Italia, 27 Ottobre – 3 Novembre 2001, 277–282.
Furlan L., Tóth M., 2007. Occurrence of click beetle pest spp. (Col., Elateridae) in Europe as detected by pheromone traps: survey results of 1998−2006. IOBC/WPRS Bull. 30 (7), 19–25.
Hicks H., Blackshaw R.P., 2008. Differential responses of three Agriotes click beetle species to pheromone trap. Agric. Forest Entomol. 10, 443–448.
Kozak M., Bocianowski J., Sawkojć S., Wnuk A., 2010. Call for more graphical elements in statistical teaching and consultancy. Biometrical Letters 47(1), 57–68.
Kozak, M., Bocianowski, J., Rybiński, W., 2013. Note on the use of coefficient of variation for data from agricultural factorial experiments. Bulg.a J. Agric. Sci. 19(4), 644-646.
Landl M., Furlan L., Glauninger J., 2010. Seasonal fluctuation of Agriotes spp. (Coleoptera:Elateridae) at two sites in Austria and the efficiency of bait trap designs for monitoring wireworm populations in the soil. J. Plant Dis. Protect. 117(6), 268–272.
Mangen M., Landl M., Glauninger J., 2011. Agriotes species: Comparison of species composition in pheromone trap catches with larval bait trap catches at the same site. IOBC/WPRS Bull. 66, 535−537.
Neuchoff D., Sufyan M., 2008. Potentials for wireworm control in organic farming. Abstracts of Proc. EAPR Conf, Brasov, Romania, 6–10 July 2008, 297.
Parker W.E., Howard J.J., 2001. The biology and management of wireworms (Agriotes spp.) on potato with particular reference to the United Kingdom. Agric. Forest Entomol. 3, 85−98.
Piekarczyk K. 1993. Metody sygnalizacji i prognozowania pojawu chorób i szkodników roślin. W: Instrukcja dla służby ochrony roślin z zakresu prognoz, sygnalizacji i rejestracji. (S. Pruszyński red.). Cz. II (1−2). IOR, Poznań.
Pusz M., Bawoł S., Jakubowska M., 2013. Efektywność odłowów gatunków z rodzin Noctuidae i Elateridae za pomocą pułapek feromonowych w powiecie olsztyńskim, w latach 2011–2012. Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Rośl. 53(4), 697−703.
Sufyan M., Neuhoff D., Furlan L., 2011. Assessment of the range of attraction of pheromone traps to Agriotes lineatus and Agriotes obscurus. Agric. Forest Entomol. 13(3), 313−319.
Tarnawski D., 2000. Fauna Polski/Fauna Poloniae. Elateridae – Sprężykowate (Insecta: Coleoptera). Cz. I. Polskie Towarzystwo Entomologiczne, Warszawa.
Tóth M., Furlan L., Yatsynin V.G., Ujvary I., Szurukan I., Imrei Z., Tolasch T., Francke W., Joasi W., 2003. Identification of pheromones and optimization of bait compozition for click beetle pests (Coleoptera: Elateridae) in Central and Western Europe. Pest Manag. Sci., 59, 417–425.
Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Zakład Metod Prognozowania Agrofagów i Ekonomiki Ochrony Roślin, ul. Władysława Węgorka 20, 60-318 Poznań
Katedra Metod Matematycznych i Statystycznych, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul. Wojska Polskiego 28, 60-637 Poznań
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
