Charakterystyka koni hipoterapeutycznych w Polsce
ADRIANA PAWELEC
Department of Horse Breeding and Riding, University of Warmia and Mazury ul. Prawocheńskiego 2, 10-957 OlsztynMAGDALENA KUBIŃSKA
Department of Poultry Science, University of Warmia and Mazury ul. Oczapowskiego 5, 10-957 OlsztynEWA JASTRZĘBSKA
Department of Horse Breeding and Riding, University of Warmia and Mazury ul. Prawocheńskiego 2, 10-957 OlsztynJANUSZ WEJER
Department of Horse Breeding and Riding, University of Warmia and Mazury ul. Prawocheńskiego 2, 10-957 OlsztynAbstrakt
Badania dotyczyły analizy wybranych cech koni hipoterapeutycznych oraz sposobu ich użytkowania w Polsce. Materiał badawczy stanowiło 86 koni z 18 ośrodków hipoterapii. Średnia liczba koni pracujących w ośrodku hipoterapeutycznym wynosiła 4,8. Najczęściej były to konie rasy huculskiej (30%) bądź konie pochodzące z krzyżówek międzyrasowych (18%). Nieco rzadziej użytkowane były koniki polskie (13%) i fiordingi (10%). Większość stanowiły wałachy (63%). Przeciętny wiek konia użytkowanego w hipoterapii wyniósł 10,4 roku. O ile wybór koni w analizowanych ośrodkach nie budzi zastrzeżeń, o tyle sposób ich użytkowania w hipoterapii jest niepokojący. Aż 41% koni rozpoczęło pracę w hipoterapii zbyt wcześnie – zanim ukończyło 5 lat. Ponadto konie pracowały zbyt intensywnie w ciągu jednego dnia (średnio 4,9 godzin), przy nieregularnym ich wykorzystaniu w całym tygodniu (średnio 3,2 dnia w tygodniu). Taki sposób użytkowania tych zwierząt obniża poziom ich dobrostanu i może prowadzić do zbyt szybkiego eliminowania z hipoterapii.
Słowa kluczowe:
hipoterapia, konie, dobrostanBibliografia
Bird J., 2010. Hodowla konia w zgodzie z naturą. Solis, Warszawa.
Chachuła J., Cachulowa J., Chrzanowski S., Oleksiak S. 1991. Chów, hodowla i użytkowanie koni. Wyd. SGGW, Warszawa.
Cieśla A., 2000. Jaki koń do hipoterapii. Koń Pol. 10 (197), 44–47.
Cieśla A., 2007. The characteristics of horses used in hippotherapy in selected horse therapy centres in Poland. Acta Sci. Pol., Zootechnica 6 (1), 3–13.
Dzięciołowski P., 2002. A wszystko dzięki koniom. Koń Pol. 37 (4), 55–57.
Fedorski J., 2003. Poradnik dla hodowców i miłośników koni. PWRiL, Warszawa.
Golonka M., 2006. Koniki polskie i ich przydatność do hipoterapii. Prz. Hipoterap. 2 (2), 35–36.
Grodzki W., Garncarz J., Ruda M., 2003. Dobre czasy dla hucuła. Prz. Hod. 71 (4), 25–28.
Janiszewska J, Cieśla A., 2008. Hodowla i użytkowanie koni z elementami hipoterapii. Wyd. Nauk. AR, Szczecin.
Kanony polskiej hipoterapii, 2007. http://www.pthip.org.pl/hipoterapia/kanony_hipoterapii/ [access 21.07.2014].
Kaproń M. i Nowak P., 2000. Wskaźniki pokrojowe koni wykorzystywanych w hipoterapii. Zesz. Nauk. Pol. Tow. Zootech. 50, 119–126.
Kaiser L., Heleski C.R., Siegford J., Smith K.A., 2006. Stress-related behaviors among horses used in a therapeutic riding program. J. Am. Vet. Med. Assoc. 228 (1), 39–45.
Kosiniak-Kamysz K., Jackowski M., Gedl-Pieprzyca I., 2000. Przydatność koni huculskich do różnych form hipoterapii. Zesz. Nauk. Pol. Tow. Zootech. 50, 129–138.
Matsuura A., Ohta E., Ueda K., Nakatsuji H., Kondo S., 2008. Influence of equine conformation on rider oscillation and evaluation of horses for therapeutic riding. J. Equine Sci. 19 (1), 9–18.
Nowicka-Posłuszna A., Bielawska D., 1993. Koń w hipoterapii. Zesz. Nauk. Pol. Tow. Zootech.10, 84–89.
Palacz R., Cieśla A., 2007. Charakterystyka rasowa i biometryczna koni użytkowanych w hipoterapii na przykładzie dwóch ośrodków terapeutycznych. Rocz. Nauk. Pol. Tow. Zootech. 3 (2), 113–121.
Pluta M., Firlej I., 2006. Określenie przydatności koników polskich do zajęć w hipoterapii na podstawie testów behawioralno-emocjonalnych. Rocz. Nauk. Pol. Tow. Zootech. 2 (1), 167–177.
Stachurska A., 2008. Struktura umaszczenia i frekwencja genów maści w populacjach ras koni hodowanych w Polsce. Prz. Hod. 3, 14–16.
Stachurska A., Ussing A.P., Nestaas T., 2001. Maści rozjaśnione na przykładzie koni fiordzkich Med. Wet., 57 (12), 876–879.
Strumińska A., 2003. Psychopedagogiczne aspekty hipoterapii dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie. PWRiL, Warszawa.
Wasilewska A., 2001. Koń do hipoterapii..., Koń Pol. 36 (4), 32–34.
Wieczorek D., Ciołek K., Sitek E.J., Zaręba W., 2012. Hippotest – próba wystandaryzowanej oceny przydatności konia do zajęć hippoterapeutycznych. Ann. Acad. Med. Gedan. 42, 29–39.
Wymagania dla ośrodka patronackiego PTHip, http://www.pthip.org.pl/media/pliki/wym_dla_osr_pat.pdf [access 4.08.2014].
Department of Horse Breeding and Riding, University of Warmia and Mazury ul. Prawocheńskiego 2, 10-957 Olsztyn
Department of Poultry Science, University of Warmia and Mazury ul. Oczapowskiego 5, 10-957 Olsztyn
Department of Horse Breeding and Riding, University of Warmia and Mazury ul. Prawocheńskiego 2, 10-957 Olsztyn
Department of Horse Breeding and Riding, University of Warmia and Mazury ul. Prawocheńskiego 2, 10-957 Olsztyn
Licencja
Od 2022 r. artykuły są udostępniane na zasadach licencji Creative Commons uznanie autorstwa 4.0 międzynarodowa (CC BY 4.0). Artykuły opublikowane przed 2022 r. są dostępne na zasadach licencji Creative Commons uznanie autorstwa – użycie niekomercyjne – bez utworów zależnych 4.0 międzynarodowa (CC BY-NC-ND 4.0).
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej, nie jest rozpatrywany do publikacji w innych wydawnictwach.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła i wkładzie poszczególnych osób.
