Abstrakt
Hortiterapia (terapia ogrodnicza, ogrodolecznictwo) to jedna z form terapii niekonwencjonalnej wykorzystująca rośliny w celu poprawy kondycji fizycznej i psychicznej człowieka. Polecana jest bardzo szerokiej grupie odbiorców (m.in. osobom niepełnosprawnym ruchowo, upośledzonym umysłowo, osobom z chorobą psychiczną, osobom starszym, dzieciom z zaburzeniami rozwojowymi). Osoby z upośledzeniem umysłowym potrzebują bardziej wszechstronnej aktywności niż jednostki będące w normie intelektualnej. Praca i przebywanie w ogrodzie gwarantują im intensywny dopływ wrażeń zmysłowych, przez co poprawia się ich samopoczucie. Terapia ogrodnicza może być prowadzona w ogrodach przy szkołach, przy placówkach służby zdrowia, przy domach pomocy społecznej, ośrodkach poprawczych, zakładach karnych, w ogrodach botanicznych i parkach. Nowo powstające ogrody terapeutyczne muszą uwzględniać wymagania różnych grup pacjentów, w szczególności ogrody budowane na potrzeby osób niepełnosprawnych mają być nie tylko przystosowane do zwiedzania (hortiterapia bierna), ale również powinny umożliwiać aktywne uczestnictwo w uprawie i pielęgnacji roślin (hortiterapia czynna).
Bibliografia
Adamczyk K., 2009a. Wieś jako miejsce życia, pracy i rehabilitacji osób niepełnosprawnych na przykładzie Fundacji w Attle, Niemcy. Pr. Kom. Kraj. Kult. Pol. Tow. Geogr. 12 (Polskie krajobrazy dawne i współczesne), 100–108.
Adamczyk K., 2009b. Zagospodarowanie terenu jako czynnik stymulacji zmysłowej osób niepełnosprawnych intelektualnie. Acta Sci. Pol., Adm. Locorum 8 (1), 31–42.
Adamczyk K.M., Górska-Kłęk L., 2012. Elementy zagospodarowania terenu pomocne w prowadzeniu hortiterapii i terenoterapii. W: Mat. konf. I Ogólnopolskiej Konferencji „Hortiterapia – stan obecny i perspektywy rozwoju terapii ogrodniczych”, Kraków, 15 marca 2012, 8.
Bolak E., 2012. Terapia i rehabilitacja osób z autyzmem przez aktywny kontakt a naturą i pracę z roślinami. W: Mat. konf. I Ogólnopolskiej Konferencji „Hortiterapia – stan obecny i perspektywy rozwoju terapii ogrodniczych”, Kraków, 15 marca 2012, 10.
Braastad B.O., Gallis Ch., Sempik J., Senni S., Elsen T. van, 2007. COST Action 866 „Green Care in Agriculture” – a multi-disciplinary scientific network. W: Gallis C. (red.), 1st European COST Action 866 Conference „Green care in agriculture: Health effects, Economics and Policies”. Proceedings. Vienna, Austria, 20–22 June 2007, University Studio Press, Thessaloniki, 13–24.
Brown S.P., Worden E.C., Frohne T.M., Sullivan J., 2011. Horticultural Therapy ENH 970 University of Florida, 1–3, www.edis.ifas.ufl.edu/ep145 (23.12.2012).
Davis S., 1998. Development of the profession of horticultural therapy. W: S.P. Simson, M.C. Straus (red.), Horticulture as Therapy. Principles and Practice, Food Products Press, Binghamton, NY, 3–18.
Di Iacovo F., Pieroni P., 2006. Between agriculture and social work, non for profit and entrepreneurship. State of the art of „social farming” in Italy. State of the Art – „So Far” Project (Social Services in Multifunctional Farms) EU FP VI. 5 April 2006, Pisa.
Elings M., 2006. People – plant interaction. W: J. Hassink, M. van Dijk (red.), Farming for Health. Green-Care Farming Across Europe and the United States of America, Springer, The Netherlands, 43–55.
Elings M., 2012. Effects of care farms. Scientific research on the benefits of care farms for clients. Plant Research International. Wageningen UR, 4–8, 34–35.
Elings M., 2013. Social farming national contexts in Europe, 1–5, www.projectdiana.eu/IMG/pdf/social_farming.pdf (20.07.2013).
Frumkin H., 2004. White coats, green plants: Clinical epidemiology meets horticulture. Acta Hortic. 639, 15–26.
Fung C.Y.Y., Shum E.T.Y., 2010. Development of horticulture therapy in Hong Kong. Acta Hortic. 954, www.actahort.org/books/954/954_22.htm (8.05.2013).
Gawryszewska B.J., 2004. Od hortiterapii do architektury partycypacyjnej – konieczność zachowania struktury przestrzeni społecznej w modernizacji osiedli mieszkaniowych. Mat. II Sympozjum „Architektura i technika a zdrowie”, Gliwice, 5 października 2004, 79–85.
Gigliotti Ch.M., Jarrott S.E., Yorgason J., 2004. Effect of Three Types of Horticultural Therapy Activities for Persons with Dementia. Dementia 3 (2), 161–180.
Gonzalez M.T., Hartig T., Patil G.G., Martinsen E.W., Kirkevold M., 2009. Therapeutic horticulture in clinical depression: a prospective study. Res. Theory Nurs. Pract. 23 (4), 312–328.
Gonzalez M.T., Hartig T., Patil G.G., Martinsen E.W., Kirkevold M., 2010. Therapeutic horticulture in clinical depression: a prospective study of components. J. Adv. Nurs. 66 (9), 2002–2013.
Gonzalez M.T., Hartig T., Patil G.G., Martinsen E.W., Kirkevold M., 2011. A prospective study of group cohesiveness in therapeutic horticulture for clinical depression. Int. J. Ment. Health Nurs. 20 (2), 119–129.
Górska-Kłęk L., Adamczyk K., Sobiech K., 2009. Hortiterapia – metodą uzupełniającą w fizjoterapii. Fizjoterapia 17 (4), 71–77.
Haller R.L., 2006. The Framework. W: R.L. Haller, Ch.L. Kramer (red.), Horticultural Therapy Methods. Making Connections in Health Care Human Service, and Community Programs. CRC Press Taylor & Francis Group, Boca Raton–London–New York, 1–22.
Hassink J., Dijk M. van, 2006. Farming for health across Europe. W: Hassink J., Dijk M. van (red.), Farming for Health, Springer, The Netherlands, 347–357.
Haubenhofer D.K., Blom-Zandstra M., Kattenbroek I., Brandenburg W., 2010. Green Care as opportunity for knowledge systems, learning and collective action across Europe. W: Mat. konf. 9th European IFSA Symposium, 4–7 July 2010, Vienna (Austria), 315–320.
Hernandez R.O., 2007. Effect of Therapeutic Gardens in Special Care Units for People with Dementia. J. Hous. Elderly 21 (1–2), 117–152.
Hortyńska P., Dudkiewicz M., 2010. Barwa i faktura – środki plastyczne w architekturze krajobrazu. Teka Kom. Arch. Urb. Stud. Krajobr. – OL PAN 6, 27–38.
Jarrott S.E., Kwack H.R., Relf D., 2002. An Observational Assessment of a Dementia-specific Horticultural Therapy Program. HortTechnology 12 (3), 403–410.
Kim D., Ohara K., 2010. A Study on the Role of Gardening and Planning of Green Environments for Daily Use by Residents in Senior Housing. J. Asian Archit. Build. Eng. 9 (1), 55–61.
Konarska J., 2012. Terapeutyczna, psychologiczna i edukacyjna funkcja kontaktu z roślinami dzieci przewlekle chorych i niepełnosprawnych. W: Mat. konf. I Ogólnopolskiej Konferencji „Hortiterapia – stan obecny i perspektywy rozwoju terapii ogrodniczych”, Kraków, 15 marca 2012, 4.
Kurzawińska M., 2012. Hortiterapia. Biuletyn Informacyjny Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej nr 4 w Krakowie-Nowej Hucie, kwiecień–czerwiec, 3.
Latkowska M.J., 2008. Hortiterapia – rehabilitacja i terapia przez pracę w ogrodzie. Zesz. Probl. Postęp. Nauk Rol. 525, 229–235.
Latkowska M.J., 2009. Ogród bez barier – jak urządzić ogród dostosowany do potrzeb osób z niepełnosprawnością ruchową i sensoryczną. W: B. Gawryszewska, B. Rothimel (red.), Ogród za oknem – w poszukiwaniu formy, Sztuka Ogrodu. Sztuka Krajobrazu, Warszawa.
Latkowska M.J., 2010. Terapia ogrodnicza w Austrii i Włoszech – ogólne zasady funkcjonowania i studia wybranych przypadków. Zesz. Probl. Postęp. Nauk Rol. 551, 165–173.
Latkowska M.J., 2012. Ośrodki „Zielonej Terapii” w Polsce. W: Mat. konf. I Ogólnopolskiej Konferencji „Hortiterapia – stan obecny i perspektywy rozwoju terapii ogrodniczych”. Kraków, 15 marca 2012, 6.
Latkowska M.J., 2013. Hortiterapia – zdrowie z ogrodu. Panacea 4 (45), 28–33.
Latkowska M.J., 2014. Ogrody terapeutyczne. Panacea 1 (46), 32–33.
Lunday L.C., 2009. A Report: Developing an introduction to horticultural therapy course for college students. Kansas State University.
Millet P., 2009. Integrating Horticulture into the Vocational Rehabilitation Process of Individuals with Fatigue, Chronic Fatigue, and Burnout: A Theoretical Model. J. Ther. Hortic. 19, 11–22.
Nowak J., 2003. Rośliny ozdobne – możliwości rozwoju produkcji i oddziaływanie na jakość życia. Folia Hortic. Supl. 1, 29–31.
Nowak J., 2008. Terapia ogrodnicza w krajach europejskich. Zesz. Probl. Postęp. Nauk Rol. 525, 271–276.
Nowak J., 2009. Programy terapii ogrodniczej. Zesz. Probl. Postęp. Nauk Rol. 539, 545–550.
Nowak J., 2012. Hortiterapia na świecie: badania, nauczanie, praktyka. W: Mat. konf. I Ogólnopolskiej Konferencji „Hortiterapia – stan obecny i perspektywy rozwoju terapii ogrodniczych”, Kraków, 15 marca 2012, 2.
Pawłowska M., Wilczyńska A., Nowotarska E., Lamański H., 2012. Realizacja projektu pilotażowego „Hortiterapia metodą wspomagania rehabilitacji dzieci z zaburzeniami narządu ruchu – pacjentów Szpitala św. Ludwika w Krakowie”. W: Mat. konf. I Ogólnopolskiej Konferencji „Hortiterapia – stan obecny i perspektywy rozwoju terapii ogrodniczych”, Kraków, 15 marca 2012, 13.
Płoszaj-Witkowska B., Rusek S., 2013. Rozwój i promocja obszarów wiejskich na przykładzie koncepcji ogrodu dla osób niepełnosprawnych. Barom. Reg. 11 (1), 81–86, www.br.wszia.edu.pl/zeszyty/pdfs/br31_08 ploszaj.pdf (18.08.2013).
Płoszaj-Witkowska B., 2014. Hortiterapia. Wyd. UWM w Olsztynie, 7–9.
Rojek K., Chyżewska R., 2012. Ogród ubrany w zapach. W: J. Rylke, B.J. Gawryszewska (red.), Ogród za oknem. Ogród kobiety. SGGW, Sztuka ogrodu. Sztuka krajobrazu, Warszawa, 71–79.
Relf D., 1992. Human issues in horticulture. HortTechnology 2 (2), 159–171.
Relf D., 1995. Gardening in Raised Beds and Containers for Older Gardeners and Individuals with Physical Disabilities. http://pl.scribd.com/doc/64441627/Gardening-in-Raised-Beds-and-Containers-for-Older-Gardeners (20.07.2013).
Rodiek S., 2002. Influence of an Outdoor Garden on Mood and Stress in Older Persons. J. Ther. Hortic. 13, 13–21.
Sempik J., Hine R., Wilcox D., 2010. Green Care: A Conceptual Framework. A Report of the Working Group on the Health Benefits of Green Care. COST 866, Green Care in Agriculture, Loughborough University.
Szulińska K., 2008. Ogrodoterapia – uzdrawiająca moc ogrodu. Głos Uczel. (Wroc.) 174.
Ulrich R.S., 1984. View through a window may influence recovery from surgery. Science 224, 420–421.
Ulrich R.S., 2002. Health Benefits of Gardens in Hospitals. W: Mat. konf. Plants for People, International Exhibition Floriade.
Wichrowski M., Whiteson J., Haas F., Mola A., Rey M.J., 2005. Effect of Horticultural Therapy on Mood and Heart Rate in Patients Participating in an Inpatient Cardiopulmonary Rehabilitation Program. J. Cardiopulm. Rehabil. 25, 270–274.
Wojciechowska Z., 2012. Program „Zielone Warsztaty”, czyli ekoflorystyka w terapii przez kontakt z przyrodą. W: Mat. konf. I Ogólnopolskiej Konferencji „Hortiterapia – stan obecny i perspektywy rozwoju terapii ogrodniczych”, Kraków, 15 marca 2012, 9.
Zaraś-Januszkiewicz E.M., Wałęza W., 2011. Wykorzystanie drzew i krzewów w psychoterapii i wspomaganiu leczenia psychiatrycznego. W: E. Drozdek (red.), Rośliny do zadań specjalnych, Oficyna Wydawnicza Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Sulechowie, Sulechów–Kalsk, 379–396.
www.caritas.diecezja.tarnow.pl/przetarg_06.php (7.08.2013).
www.dpsnasielsk.pl/informacje_podstawowe.html (7.08.2013).
www.naturalnews.com/035985_gardening_depression_health.html (6.08.2013).
www.powiatzamojski.pl/zamosc.php?get=page,263,4 (12.6.2013).
www.tygodnikzamojski.pl/artykul/37086/ruskie-piaski-beda-leczyc-ogrodem-placa-za.html (7.08.2013).
www.torun.pl/pl/terapeutyczny-ogrod-zimowy (16.06.2013).
Downloads
Download data is not yet available.
