Możliwości zastosowania nowoczesnych obiektów szklarniowych w ogrodoterapii
ARTUR DOBROWOLSKI
Katedra Ogrodnictwa, Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Prawocheńskiego 21, 10-957 OlsztynEMILIA MIKULEWICZ
Katedra Ogrodnictwa, Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Prawocheńskiego 21, 10-957 OlsztynJOANNA MAJKOWSKA-GADOMSKA
Katedra Ogrodnictwa, Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Prawocheńskiego 21, 10-957 OlsztynAbstrakt
Produkcja ogrodnicza jest postrzegana jako źródło różnego rodzaju produktów roślinnych, np. kwiatów, owoców, materiału szkółkarskiego, ziół, warzyw, a także ich połączeń w formie założeń ogrodowych mających różnorodne przeznaczenie. Obecny stan technologii nie pozwala na zautomatyzowanie wielu zabiegów uprawowych. Manualnego wykonania wymagają, zwłaszcza w skali małych gospodarstw lub uprawy amatorskiej, m.in. siew, pikowanie, sadzenie, odchwaszczanie, różnego rodzaju zabiegi pielęgnacyjne, szczepienie oraz zbieranie plonów. Wykonywanie tych zabiegów oraz wykorzystanie uzyskanych plonów stanowi bogate źródło bodźców stosowanych w hortiterapii. Także warunki panujące w obiektach uprawowych, szczególnie w szklarniach, pozwalają na dostarczenie wielu dodatkowych bodźców mogących pozytywnie oddziaływać na osoby z różnego rodzaju schorzeniami i niepełnosprawnościami oraz problemami psychicznymi. Obecnie w pobliżu ośrodków zajmującymi się opieką, terapią oraz rehabilitacją takich osób coraz częściej zakładane są ogrody specjalne lub budowane przeszklone obiekty, w których warunki klimatyczne zbliżone są do tych panujących na otwartej przestrzeni późną wiosną oraz latem. Intensywnie rozwijająca się technologia uprawy ziół i warzyw pod osłonami niesie ze sobą szeroki wachlarz możliwości prowadzenia efektywnej terapii ogrodniczej. Obiekty do prowadzenia tego typu upraw coraz częściej wyposażone są w stoły zalewowe, które mogą pełnić rolę zagonów podniesionych, dodatkowe oświetlenie LED lub wysokoprężne lampy sodowe, system sterowania klimatem, który pozwala kreować dowolne modele klimatyczne wewnątrz obiektu. Trakty komunikacyjne wewnątrz nowoczesnych obiektów szklarniowych oraz tunelowych umożliwiają obecnie łatwe i bezpieczne przemieszczanie się osób z różnego rodzaju niepełnosprawnościami.
Słowa kluczowe:
obiekty ogrodnicze, hortiterapia, niepełnosprawnośćBibliografia
Boniek-Poprawa D., 2011. Zmienność elementów pogody a nagłe przyjęcia do szpitala. Praca doktorska, Uniwersytet Medyczny, Poznań.
Davis S., 1998. Development of the profession of horticultural therapy. W: S.P. Simson, M.C. Straus (red.), Horticulture as Therapy. Principles and Practice, The Food Products Press, New York–London, 3–18.
Dorn S., Relf D., 1995. Horticulture: Meeting the needs of special populations. HortTechnology 5(2), 94–103.
Górska-Kłęk L., Adamczyk K., Sobiech K., 2009. Hortiterapia – metodą uzupełniającą w fizjoterapii. Fizjoterapia 17(4), 71–77.
Karpińska A., Majkowska-Gadomska J., Dobrowolski A., Dziedzic A., 2014. Ogrodoterapia w pracy z dziećmi. W: B. Płoszaj-Witkowska (red.), Hortiterapia, Wyd. UWM w Olsztynie, 57–71.
Kolek Z., 2006. Oddziaływanie promieniowania optycznego na człowieka: korzystny wpływ i zagrożenia. Pr. Inst. Elektrotechn. 228, 269–281.
Latkowska M.J., 2008. Hortiterapia – rehabilitacja i terapia przez pracę w ogrodzie. Zesz. Probl. Postęp. Nauk Rol. 525, 229–235.
Latkowska M.J., 2013. Hortiterapia – zdrowie z ogrodu. Panacea 4(45), 28–30.
Lerner B.R., 2002. Container and raised bed gardening. Purdue University Cooperative Extention Service, West Lafayette, Indiana, USA.
Majkowska-Gadomska J., Dziedzic A., 2014. Znaczenie oraz wykorzystanie roślin warzywnych i ziół w terapii. W: Płoszaj-Witkowska B. (red.), Hortiterapia, Wyd. UWM w Olsztynie, 8–27.
Niemiera A.X., 1994. Container and raised-bed gardening. Virginia Cooperative Extention. 426−020, 1–4.
Nowak J., 1997. Oddziaływanie roślin na samopoczucie, zachowanie i zdrowie człowieka. Zesz. Probl. Postęp. Nauk Rol. 449, 13–22.
Nowak J., 2012. Hortiterapia na świecie: badania, nauczanie, praktyka. I Ogólnopol. Konf. „Hortiterapia – stan obecny i perspektywy rozwoju terapii ogrodniczych”, Kraków, 15 marca, 4.
Relf D., 1994. Gardening in Raised Beds and Containers for Older Gardeners and Individuals with Physical Disabilities. Virginia Cooperative Extention, 426, 1–16.
Roman A., 2011. Podstawy biometeorologii. Wyd. UP we Wrocławiu, 68–104.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz.U. z 2012 r. poz. 1109).
Silny W., Osmola-Mańkowska A., Czarnecka-Operacz M., Dańczak-Pazdrowska A., Szewczyk A., 2010. Wąskozakresowa fototerapia UVA-1 w lecznictwie dermatologicznym – pierwsze polskie doświadczenia. Post. Dermatol. Alergol. 27(1),1–10.
www.ho.haslo.pl/article.php?id=3089 (dostęp: 10.07.2016).
www.ho.haslo.pl/article.php?id=1754 (dostęp: 11.07.2017).
www.ho.haslo.pl/article.php?id=758,www.ho.haslo.pl/article.php?id=2453 (dostęp: 10.07.2016).
www.imgw.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=239&Itemid=273 (dostęp: 13.05.2017).
www.inteligentnaszklarnia.pl (dostęp: 03.07.2017).
www.keesgreeve.nl/pl/project (dostęp: 03.07.2017).
www.podoslonami.pl/dokarmianie-roslin-dwutlenkiem-wegla-jak-to-zrobic-dobrze (dostęp: 23.06.2017).
www.pubserv.uprp.pl/publicationserver/Temp/3b3t02uhjk407mrtce2n2s3oo1/PL181160B1.pdf (dostęp: 23.06.2017).
www.stat.gov.pl (dostęp: 23.06.2017).
www.tu.kielce.pl/~grysa/DiHwS-4.pdf (dostęp: 10.07.2017).
www.wbc.poznan.pl/Content/232744/index.pdf (dostęp: 16.07.2015).
www.wyborcza.pl/torun (dostęp: 12.12.2017).
www.wydawnictwosedno.pl/pdf/klimat_wprowadzenie.pdf (dostęp: 10.07.2017).
Katedra Ogrodnictwa, Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Prawocheńskiego 21, 10-957 Olsztyn
Katedra Ogrodnictwa, Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Prawocheńskiego 21, 10-957 Olsztyn
Katedra Ogrodnictwa, Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Prawocheńskiego 21, 10-957 Olsztyn
Licencja
Przesyłając artykuł do publikacji, autor oświadcza, że posiada pełnię autorskich praw majątkowych oraz osobistych do utworu, a jego opublikowanie nie naruszy praw osób trzecich. Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła i wkładzie poszczególnych osób.
Przesłanie przez autora artykułu do publikacji w czasopiśmie „Annales Horticulturae” traktowane będzie jako udzielenie licencji do eksploatacji praw autorskich do artykułu na zasadach licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 (CC BY-NC-ND 4.0)
