Wpływ symulowanej suszy na przewodność szparkową, transpirację i wzrost soi odmian polskich
Sławomir Michałek
Edward Borowski
Abstrakt
Celem przeprowadzonych badań było określenie reakcji 7 polskich odmian soi ('Aldana', 'Jutro', 'Polan', 'Progres', 'Mazowia', 'Gaj', 'Nawiko') na symulowaną suszę. Rośliny umieszczono w 15% roztworze glikolu polietylenowego (PEG 20000) w pożywce Hoaglanda. Pod wpływem indukowanej suszy została istotnie zredukowana przewodność szparkowa roślin soi. Stwierdzono przy tym różnice odmianowe, ponieważ stopień redukcji u odmian 'Aldana', 'Jutro', 'Progres' i 'Polan' (średnio o 23,0%) był mniejszy niż u pozostałych odmian (średnio o 36,2%). Poziom transpiracji najwyraźniej obniżył się u odmian 'Nawiko', 'Mazowia' i 'Gaj', średnio o 46,0%. W warunkach suszy największą powierzchnię liści charakteryzowały się odmiany 'Nawiko', 'Gaj' i 'Mazowia', natomiast w kontroli najwyższą wartość tej cechy wykazywały odmiany 'Polan' i 'Gaj'. W reakcji na stres suszy największy spadek suchej masy pędów i korzeni stwierdzono u odmian 'Jutro', 'Aldana' i 'Progres'. Największą masę pędów i korzeni w warunkach suszy wykształciły odmiany 'Nawiko', 'Mazowia', 'Gaj' i 'Polan'. Jednocześnie odmiany te w warunkach zróżnicowanego zaopatrzenia w wodę przejawiały wysoką redukcję przewodności szparkowej i transpiracji a przy tym były w stanie wytworzyć największą powierzchnię liści. Na tej podstawie można stwierdzić, że spośród 7 polskich odmian soi, zwiększoną tolerancję na suszę przejawiają odmiany 'Nawiko', 'Mazowia', 'Gaj' i 'Polan'.
Słowa kluczowe:
cultivars, drought, dry matter, leaf area, soybean, stomatal conductance, transpirationBibliografia
Buttery B.R., Tan C.S., Buzzel R.I., Gaynor J.D., Mactavish D.C., 1993. Stomatal numbers of soybean and response to water stress. Plant Soil, 149: 283–288.
Garay A.F., Wilhelm W.W., 1983. Root system characteristics of two soybean isolines undergoing water stress conditions. Agron. J., 75: 973–977.
Giovanardi R., Ceccon P., 1987. Phenology and vegetative behaviour of soybean as affected by water availability in two different soil. ,,2nd Inter. Cesena Agricultura Conf., Cesena, 8–9 October 1987” (ed. Prodi F., Rossi F., Cristoferi G.). Agrometeorology, 389–396.
Grzesiak S., Filek W., Pieńkowski S., Nizioł B., 1996. Screening for drought resistance: evaluation of drought susceptibility index of legume plants under natural growth conditions. J. Agron. Crop Sci., 177: 237–244.
Heatherly L.G., 1993. Drought stress and irrigation of harvested soybean seed. Crop Sci., 33: 777–781.
Hida Y., Hirasawa T., Ishihara K., 1995a. Varietal differences in growth of soyabeans to soil moisture depletion. Japan. J. Crop Sci., 64: 565–572.
Hida Y., Hirasawa T., Ishihara K., 1995b. Differences in dry matter production and root system development between soybean cultivars under deficient soil moisture conditions. Japan. J. Crop Sci., 64: 573–580.
Hoogenboom G., Peterson C.M., Huck M.G., 1987. Shoot growth rate of soybean as affected by drought stress. Agron. J., 79: 598–607.
Hudak C.M., Patterson R.P., 1995. Vegetative growth analysis of drought-resistant soybean plant introduction. Crop Sci., 32: 464–471.
Michel B.E., 1983. Evaluation of water potential of solutions of polyethylene glycol 8000 both in the absence and presence of other solutes. Pant Physiol., 72: 66–70.
Randall H.C., Sinclair T.R., 1989. Relative growth rates of leaves from soybean grown under drought-stressed and irrigated field conditions. Plant Cell and Environ., 12: 317–321.
Sameshima R., Sakuratani T., Takenouchi A., 1995. Relationship between transpiration rate of soybean plants (Glycine max Merr. cv.Enrei) and soil water content estimated by stem heat balance and heat probe methods. J. Agric. Meteorol., 51: 153–157.
Samuel R., 1983. Modern soybean production. 2 ed Champaign, Illinois, p: 109.
Serraj R., Allen L.H., Sinclair T.R., 1999. Soybean leaf growth and gas exchange response to drought under carbon enrichment. Glob. Chan. Biol., 5: 283–291.
Sneller C.H., Dombek D., 1997. Use of irrigation in selection for soybean yield potential under drought. Crop Sci. 37: 1141–1147.
Tanguilig V.C, Yambao E.B., O’Toole J.C., Datta S.K., 1987. Water stress effects on leaf elongation, leaf water potential, transpiration, and nutrient uptake of rice, maize, and soybean. Plant Soil, 103: 155–168.
Licencja
Przesyłając artykuł do publikacji, autor oświadcza, że posiada pełnię autorskich praw majątkowych oraz osobistych do utworu, a jego opublikowanie nie naruszy praw osób trzecich. Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła i wkładzie poszczególnych osób.
Przesłanie przez autora artykułu do publikacji w czasopiśmie „Annales Horticulturae” traktowane będzie jako udzielenie licencji do eksploatacji praw autorskich do artykułu na zasadach licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 (CC BY-NC-ND 4.0)
