Plonowanie fasoli szparagowej (Phaseolus vulgaris L.) w uprawie wiosennej i jesiennej w tunelu foliowym
HELENA ŁABUDA
Katedra Warzywnictwa i Roślin Leczniczych, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. S. Leszczyńskiego 58, 20-068 LublinRAFAŁ PAPLIŃSKI
Katedra Warzywnictwa i Roślin Leczniczych, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. S. Leszczyńskiego 58, 20-068 LublinEWA ROŻEK
Katedra Warzywnictwa i Roślin Leczniczych, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. S. Leszczyńskiego 58, 20-068 LublinAbstrakt
W pracy badano przebieg ważniejszych faz rozwojowych roślin oraz plonowanie karłowych odmian fasoli szparagowej w uprawie wiosennej i jesiennej w tunelu foliowym wysokim. Materiałem doświadczalnym było 10 żółtostrąkowych odmian fasoli szparagowej: ‘NOE-1’ (wzorzec), ‘Dominika’, ‘Poster’, ‘POL-349/05’, ‘POL-B 105’, ‘Lucyna’, ‘LM-86’, ‘Z1/07’, ‘Z2/07’ i ‘Liwia’. Zastosowano zróżnicowane zagęszczenie roślin, 14,8 rośl. ∙ m–2 i 8,9 rośl. ∙ m–2. Doświadczenia zakładano jako dwuczynnikowe metodą bloków losowych w 4 powtórzeniach, czynnikiem A były odmiany fasoli, a czynnikiem B zagęszczenie roślin. Siew nasion w tunelu wiosną przeprowadzono 19 kwietnia, a w uprawie jesiennej 1 sierpnia. Zbiór przeprowadzano 2–4-krotnie w zależności od odmiany, w miarę dojrzewania strąków, w uprawie wiosennej od 27 czerwca do 11 lipca, natomiast w uprawie jesiennej od 26 września do 24 października. Określono plon strąków z 1 m2: ogółem, handlowych i niehandlowych oraz jakość strąków handlowych. W uprawie wiosennej okres wschodów był dwukrotnie dłuższy, kwitnienie roślin trwało o 11 dni krócej, a okres od siewu do pierwszego zbioru był o 10 dni dłuższy niż w uprawie jesiennej. Plon handlowy strąków fasoli szparagowej w uprawie wiosennej był średnio o 38% większy w porównaniu z plonem strąków uzyskanym z uprawy jesienią. Strąki fasoli szparagowej z uprawy wiosennej charakteryzowały się większą zawartością suchej masy i kwasu L-askorbinowego niż strąki z uprawy jesiennej. Zagęszczenie roślin fasoli szparagowej: 14,8 rośl. ∙ m–2 było optymalne w uprawie wiosennej, przy mniejszym zagęszczeniu: 8,9 rośl. ∙ m–2 rośliny były wyższe i bardziej rozłożyste, dojrzewanie strąków było mniej równomierne, a plon handlowy strąków mniejszy o około 30%.
Słowa kluczowe:
fasola zwykła, odmiany żółtostrąkowe, zagęszczenie roślin, plonBibliografia
Bralewski T.W., Hołubowicz R., 2006. Tolerancja na niskie temperatury fasoli szparagowej w uprawie na wczesny zbiór. Post. Nauk Roln. 2, 53–63.
Carey E.E., Jett L., Lamont W.J., Nennich T.T., Orzolek M.D., Williams K.A., 2009. Horticultural crop production in high tunnels in the United States, A snapshot. HortTechnology 19 (1), 37–43.
Gross Y., Kigel J., 1994. Differential sensitivity to hight temperature of stages in the reproductive development of common bean (Phaseolus vulgaris L.). Field Crops. Res. 36, 201–212.
Gunerka L., Jabłońska L., Milczarski M., 2014. Opłacalność produkcji warzyw pod osłonami na przykładzie wybranego gospodarstwa. Rocz. Nauk. Ekonom. Rol. Rozw. Obsz. Wiej. 101 (3), 78–85.
Jabłońska L., Olewnicki D., 2011. Zmiany w powierzchni upraw ogrodniczych pod osłonami w Polsce w pierwszej dekadzie XXI w. Zesz. Nauk. SGGW, Probl. Roln. Świat. 11 (4), 89–97.
Lindner M., 1995. Stangenbohnen sorten furs Gewächshaus. Monatsschrift 11, 666–667
Łabuda H., Baran A., 2005. Wpływ sposobu osłaniania na plonowanie fasoli szparagowej w uprawie przyspieszonej. Zesz. Nauk. AR. Wroc. 515, Rolnictwo 86, 333–338.
Łabuda H., Baran A., Papliński R., 2006. Kwitnienie i zawiązywanie strąków siedmiu odmian fasoli szparagowej (Phaseolus vulgaris L.) w zróżnicowanych warunkach uprawy. Acta Agrobot. 59 (1), 439–446.
Łabuda H., Brodaczewska A., 2007a. Yield and quality characteristics of seven snap bean cultivars for early cropping. W: P. Nowaczyk (red.), Spontaneous and induced variation for the genetic improvement of horticultural crops. University Press, University of Technology and Life Sciences, Bydgoszcz, 245–250.
Łabuda H., Brodaczewska A., 2007b. The influence of environmental factors on flowering of french bean (Phaseolus vulgaris L.). Acta Agrobot. 60 (2), 153–159.
Monterroso V.A., Wien H.Ch., 1990. Flower and pod abscission due to heat stress in beans. J. Amer. Soc. Hortic. Sci. 115 (4), 631–634.
Romero-Gámez M., Suárez-Rey E.M., Antón A., Castilla N., Soriano T., 2012. Environmental impact of screenhouse and open-field cultivation using a life cycle analysis, the case study of green bean production. J. Clean. Prod. 28, 63–69.
Sady W., 2006. Nawożenie warzyw strączkowych. Fasola zwykła. W: tegoż, Nawożenie warzyw polowych. Plantpress, Kraków, 100–101.
Sady W., 2014. Nawożenie warzyw bobowatych. Fasola zwykła. W: tegoż, Nawożenie warzyw polowych. Wyd. Plantpress, Kraków, 118–120.
Saglam N., Gebologlu N., Ece A., Fidan S., Yazgan A., 2000. Effects of different, sowing dates on harvesting date and yield of bean under plastic tunnels. Acta Hortic. 533, 315–321.
Wolski T., Dyduch J., 2000. Znaczenie warzyw i owoców w profilaktyce i terapii chorób cywilizacyjnych. Annales UMCS, sec. EEE, Horticultura 8, suppl., 19–35.
Katedra Warzywnictwa i Roślin Leczniczych, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. S. Leszczyńskiego 58, 20-068 Lublin
Katedra Warzywnictwa i Roślin Leczniczych, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. S. Leszczyńskiego 58, 20-068 Lublin
Katedra Warzywnictwa i Roślin Leczniczych, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. S. Leszczyńskiego 58, 20-068 Lublin
Licencja
Przesyłając artykuł do publikacji, autor oświadcza, że posiada pełnię autorskich praw majątkowych oraz osobistych do utworu, a jego opublikowanie nie naruszy praw osób trzecich. Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła i wkładzie poszczególnych osób.
Przesłanie przez autora artykułu do publikacji w czasopiśmie „Annales Horticulturae” traktowane będzie jako udzielenie licencji do eksploatacji praw autorskich do artykułu na zasadach licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 (CC BY-NC-ND 4.0)
