Skład chemiczny i wartość biologiczna jarmużu średniowysokiego w zależności od zróżnicowanego nawożenia mineralnego
KAROLINA PITURA
Zakład Żywienia Roślin, Instytut Produkcji Ogrodniczej, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Głęboka 28, 20-612 Lublinhttps://orcid.org/0000-0002-3968-9672
ZBIGNIEW JAROSZ
Zakład Żywienia Roślin, Instytut Produkcji Ogrodniczej, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Głęboka 28, 20-612 Lublinhttps://orcid.org/0000-0002-1561-4457
Abstrakt
Wzrost świadomości człowieka odnośnie do zdrowego żywienia przekłada się na intensyfikację zapotrzebowania na gatunki warzyw o wysokiej wartości odżywczej. Jarmuż (Brassica oleracea L. var. acephala) to cenna roślina ze względu na bogaty skład chemiczny i małe wymagania agrotechniczne. W doświadczeniu szklarniowym analizowano wpływ dawki K2SO4 (0,4, 0,8, 1,2, 1,6 g K·dm–3 podłoża) na tle dwóch dawek węglanu wapnia (5 i 15 g CaCO3·dm–3 podłoża) na plonowanie, skład chemiczny oraz wartość biologiczną jarmużu. Najwyższy plon świeżej masy wykazano po zastosowaniu 1,2 g K·dm–3 podłoża, zarówno większa, jak i mniejsza dawka potasu powodowały obniżenie plonu. Zawartość witaminy C w liściach jarmużu wynosiła od 130 do 216 mg·100 g–1 św.m. i zależała od dawki potasu. Zwiększanie dawki potasu powodowało zwiększenie koncentracji białka w roślinach. Stwierdzono istotny wzrost zawartości azotu i potasu w jarmużu wraz ze wzrostem dawki siarczanu potasu.
Słowa kluczowe:
Brassica oleracea L. var. acephala, potas, świeża masa, sucha masa, białko, witamina CBibliografia
Ayaz F.A., Glew R.H., Millson M., Huang, H.S., Chuang L.T., Sanz C., Hayirlioglu-Ayaz, S., 2006. Nutrient contents of kale (Brassica oleraceae L. var. acephala DC). Food Chem. 96(4), 572–579.
Barzegar T., Mogammadi S., Ghahremani Z., 2020. Effect of nitrogen and potassium fertilizer on growth, yield and chemical composition of sweet fennel. J. Plant Nutr. 43(8), 1189–1204. https://doi.org/10.1080/01904167.2020.1724306
Becerra-Moreno A.P.A., Alanís-Garza J.L., Mora-Nieves J.P., Mora-Mora P., Jacobo-Velázquez D.A., 2014. Kale: An excellent source of vitamin C, pro-vitamin A, lutein and glucosinolates. CyTA – J. Food. 12, 298–303. https://doi.org/10.1080/19476337.2013.850743
Cardoso C.P., Mattos Della Lucia C., César Stringheta P., Benício Paes Chaves J., Pinheiro-Sant’Ana A., 2009. Carotene and provitamin A content of vegetables sold in Viçosa, MG, Brazil, during spring and winter. Braz. J. Pharm. Sci. 45, 527–537. https://doi.org/10.1590/S1984-82502009000300019
Di Noia J., 2014. Defining powerhouse fruits and vegetables: a nutrient density approach. Prev. Chronic Dis. 11, E95. https://doi.org/10.5888/pcd11.130390
Dzida K., 2010. Biological value and essential oil content in sweet basil (Ocimum basilicum L.) depending on calcium fertilization and cultivar. Acta Sci. Pol. Hortorum Cultus 9(4), 153–161.
Dzida K., Jarosz Z., 2010. Effect of calcium carbonate and differentiated nitrogen fertilization upon the yield and chemical composition of spinach beet. Acta Sci. Pol. Hortorum Cultus 9(3), 201–210.
Flaczyk E., Przeor M., Kobus-Cisowska J., Biegańska-Marecik R., 2014. Ocena jakości sensorycznej nowych potraw z jarmużem (Brassica oleracea). Bromat. Chem. Toksykol. 47(3), 392–396.
Golcz A., Kozik E., 2004. Effect of several agrotechnical factors on vitamin C content in pepper (Capsicum annuum L.) and lettuce (Lactuca sativa L.). Rocz. AR w Pozn. 356, Ogrodnictwo 37, 65–74.
Hanafy A.H., Kahlil M.K., Farrag A.M., 2002. Nitrate accumulation, growth, yield and chemical composition of Rocket (Eruca vesicaria Sub sp. sativa) plant as affected by NPK fer-tilization, kinetin and salicylic acid. Annal. Agric. Sci. Ain Shams Univ., Egypt 47, 1–26.
Horobowicz M., Saniewski M., 2000. Likopen i inne karotenoidy – występowanie i wartość biologiczna. Zesz. Nauk. AR Krak. Ogrod. 364, 71, 13–18.
Hwang E.S., Bornhorst G.M., Oteiza P.I., Alyson E.M. 2019. Assessing the fate and bioavailability of glucosinolates in Kale (Brassica oleracea) using simulated human digestion and Caco-2 Cell Uptake Models. J. Agric. Food Chem. 67(34), 9492–9500. https://doi.org/10.1021/acs.jafc.9b03329
Isidora R., Pavlovic M., Sala F., Adina B., 2008. Potassium fertilization influence upon vegetables yield quality and soil fertility protection. Res. J. Agric. Sci. 40(2), 147–152.
Korus A., 2011. Level of Vitamin C, Polyphenols, and Antioxidant and Enzymatic Activity in Three Varieties of Kale (Brassica Oleracea L. var. acephala) at Different Stages of Maturity. Int. J. Food Proper. 14(5), 1069–1080. https://doi.org/10.1080/10942910903580926
Korus A., Kmiecik W., 2007. Content of carotenoids and chlorophyll pigments in kale (Brassica oleracea L. var. acephala) depending on the cultivar and the harvest date. EJPAU 10(1), 28.
Kozik E., 2006. Wpływ terminu zbioru oraz nawożenia azotem i potasem na zawartość azotanów w sałacie uprawianej w szklarni. Acta Agrophys. 7(3), 633–642.
Krężel J., Kołota E., Ściążko D., 1998. Wpływ terminu siewu oraz terminu zbioru na skład aminokwasowy białka dwóch odmian jarmużu. Zesz. Nauk. ATR Bydg. Rol. 215(42), 119–123.
Krochmal-Marczak B., Sawicka B., Stryjecka M., Pisarek M., Bienia B., 2017. Wartość odżywcza i prozdrowotna wybranych warzyw z rodzaju kapusta (Brassica L.). Herbalism 1(3), 80–91.
Kunachowicz H., Nadolna I., Przygoda B., Iwanow K., 2005. Tabele składu i wartości odżywczej żywności. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa.
Lester G.E., Jifon J.J., Makus D.J., 2010. Impact of potassium nutrition on food quality of fruits and vegetables: A condensed and concise review of the literature. Better Crops 94(1), 18–21.
Łata B., Wińska-Krysiak M., 2006. Skład chemiczny jarmużu uprawianego na dwóch typach gleby. Acta Agrophys. 7(3), 663–607.
Marques D.J., Bianchini H.C., Lobato A.K.S., Silva W.F., 2018. Potassium fertilization in the production of vegetables and fruits. Intech Open 4, 45–68. https://doi.org/10.5772/intechopen.72854
Migliozzi D., Thavarajah P., Thavarajah D., Smith P., 2015. Lentil and Kale: Complementary Nutrient-Rich Whole Food Sources to Combat Micronutrient and Calorie Malnutrition. Nutrients 7(11), 9285–9298. https://doi.org/10.3390/nu7115471
Nurzyński J., 1999. Nawożenie a skład chemiczny warzyw. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 466, 31–40.
Olsen H., Grimmer S., Aaby K., Saha S., Borge G.I.A., 2012. Antiproliferative effects of fresh and thermal processed green and red cultivars of curly kale (Brassica oleracea L. convar. acephala var. sabellica) J. Agric. Food Chem. 60(30), 7375–7383. https://doi.org/10.1021/jf300875f
Sanlier N., Guler S., 2018. Human on Vegetables Brassica of Benefits Health. J. Health Human 104(1), 1–13.
Sikora E., Bodziarczyk I., 2012. Composition and antioxidant activity of kale (Brassica oleracea L. var. acephala) raw and cooked. Acta Sci. Pol., Technol. Aliment. 11(3), 239–248.
Skąpski H., Dąbrowska B., 1994. Uprawa warzyw w polu. Wyd. SGGW, Warszawa.
Truong K., 2017. The Effects of Nitrogen and Potassium on the Growth of Brassica rapa. Best Integrated Writing 4(11), 88–99. https://doi.org/10.3897/bdj.4.e7720.figure2f
Wang M., Zheng Q., Shen Q., Guo S., 2013. The Critical Role of Potassium in Plant Stress Response. Int. J. Mol. Sci. 14(4), 7370–7390. https://doi.org/10.3390/ijms14047370
Zakład Żywienia Roślin, Instytut Produkcji Ogrodniczej, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Głęboka 28, 20-612 Lublin https://orcid.org/0000-0002-3968-9672
Zakład Żywienia Roślin, Instytut Produkcji Ogrodniczej, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Głęboka 28, 20-612 Lublin https://orcid.org/0000-0002-1561-4457
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
