Ocena okresu wegetacyjnego na Lubelszczyźnie w latach 1951–1990. I. Klasyfikacja dat początku

Alicja Węgrzyn

Abstrakt

W pracy dokonano analizy częstości występowania na Lubelszczyźnie dat początku okresów wegetacyjnych w określonych przedziałach czasowych. Do wyznaczenia dat początku zastosowano metodę Huculaka i Makowca, w której wykorzystano wartości średniej dobowej temperatury powietrza. W kolejnym etapie daty początku okresu wegetacyjnego zostały zgrupowane w pięciu szeregach rozdzielczych, których granice ustanowiono na podstawie obliczonego dla badanej próby odchylenia standardowego (δ ≈ 12 dni) i średniej daty początku okresu wegetacyjnego przypadającej na 2 kwietnia. Ustalono, że występuje duża zmiennoć czasowa w terminie początku sezonu, o czym świadczy obecność przypadków we wszystkich klasach. Zilustrowane na mapach klimatycznych częstości występowania poszczególnych typów dat początku okresu wegetacyjnego dowodzą, że przy typowym terminie początku okresu wegetacyjnego zmienność przestrzenna dat jest mniejsza,podobnie jak w przypadkach skrajnych określonych anomalnymi. Wiksze zróżnicowanie dotyczy przypadków w klasach terminów wczesnych i późnych. W części zachodniej Lubelszczyzny stwierdza się większą częstość występowania wczesnego sezonu, natomiast w miarę przemieszczania się na północny i południowy wschód wzrasta częstość późnych początków okresu wegetacyjnego. Analizowana 40-letnia seria danych (zgodnie z wymaganiami WMO) jest reprezentatywna dla regionu, a opracowana klasyfikacja może by podstawż do przyszłych analiz porównawczych obejmujących ostatnie 15-lecie. Utworzone klasy mogą stanowić istotny wskaźnik w ocenie terminów rozpoczynania się okresu wegetacyjnego na Lubelszczyźnie.