Wpływ wzrastającego nawożenia potasem na zmiany w zawar-tości selenu i tytanu w glebie oraz rutwicy wschodniej (Galega orientalis Lam.)
BARBARA SYMANOWICZ
Katedra Gleboznawstwa i Chemii Rolniczej, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, ul. Prusa 14, 08-110 SiedlceSTANISŁAW KALEMBASA
Katedra Gleboznawstwa i Chemii Rolniczej, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, ul. Prusa 14, 08-110 SiedlceMATEUSZ NIEDBAŁA
Katedra Gleboznawstwa i Chemii Rolniczej, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, ul. Prusa 14, 08-110 SiedlceMARTYNA TOCZKO
Katedra Gleboznawstwa i Chemii Rolniczej, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, ul. Prusa 14, 08-110 SiedlceAbstrakt
Celem badań była ocena zmian zawartości selenu i tytanu w glebie i rutwicy wschodniej pod wpływem wzrastającego nawożenia potasem oraz pobrania analizowanych pierwiastków z plonem rośliny testowej. Trzyletnie doświadczenie polowe przeprowadzono na poletkach doświadczalnych należących do Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach. W badaniach uwzględniono sześć obiektów nawozowych: obiekt kontrolny (0); P1; K1; P1K2; P1K3; P1K4 (P1 – 23, K1 – 83, K2 – 124, K3 – 166, K4 – 207,5 kg.ha-1). W każdym roku badań zbierano trzykrotnie roślinę testową w fazie pąkowania. Po zbiorach pobierano próbki gleby. Zróżnicowane nawożenie potasem istotnie wpłynęło na zmiany zawartości selenu i tytanu w glebie oraz w rutwicy wschodniej. Największą zawartość selenu oznaczono w glebie pobranej z obiektu nawozowego P1 – 23 kg.ha-1, a tytanu w glebie nawożonej potasem w ilości 207,5 kg.ha-1. Zastosowanie potasu w dawkach (K3 – 166 i K4 – 207,5 kg.ha-1) spowodowało istotne zwiększanie zawartości selenu w roślinie testowej w stosunku do dawki 83 kg.ha-1 (K1). Zastosowanie soli potasowej w dawce K2 (124 kg.ha-1) wpłynęło na istotne zmniejszenie zawartości tytanu w roślinie testowej w odniesieniu do obiektu nawożonego K1 – 83 kg.ha-1. Rutwica zbierana w kolejnych terminach i kolejnych latach badań zawierała mniejsze ilości selenu i tytanu. Zawartość selenu i tytanu w suchej masie rośliny testowej mieściła się poniżej zakresu liczb granicznych określających dopuszczalne ilości tych pierwiastków w paszy. Rutwica wschodnia nawożona dawką P1 – 23 kg.ha-1 i K3 – 166 kg.ha-1 pobrała z plonem największe ilości selenu i tytanu.
Słowa kluczowe:
rutwica wschodnia, nawożenie PK, Se, Ti, gleba, pobranieBibliografia
Bitterli C., Baňuelos G.S., Schulin R., 2010. Use of transfer factors to charakterize uptake of selenium by plants. J. Geochem. Explor. 107, 206–216.
Borowska K., Grabowska M., Kozik K., 2013. Selenium content and enzymatic activity of soil after applying farmard manure and mineral nitrogen. Environ. Prot. Nat. Resour. 24, 2 (56), 5–10, DOI: 10.2478/OSZN-2013-0023.
Borowska K., Koper J., 2011. Dynamics of changes of selenium content in soil and red clover (Trifolium pratense L.) affected by long-term organic fertilization on the background of selected soil oxidoreductases. Pol. J. Environ. Stud. 20 (6), 1403–1410.
Borowska K., Koper J., Kozik K., Rutkowska A., 2014. Effect of slurry fertilization on the selenium content and catalase activity in lessive soil. J. Elementol. 19 (3), 649–660, DOI: 10.5601/jelem.2014.19.3.705.
Gorlach E., 1991. Zawartość pierwiastków śladowych w roślinach pastewnych jako miernik ich wartości. Zesz. Nauk. AR w Krakowie 262 (34), 13–21.
Gorlach E., Gambuś F., 2000. Potencjalnie toksyczne pierwiastki śladowe w glebach (nadmiar, szkodliwość i przeciwdziałanie). Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 472, 275–296.
Hartikainen H., 2005. Biogeochmistry of selenium and its impact on food chain quality and human health. J. Trace Elementol. Med. Biol. 18, 309–315.
Jamroz D., Buraczewski S., Kamieński J., 2001. Żywienie zwierząt i paszoznawstwo. Cz. 1. Fizjo-logiczne i biochemiczne podstawy żywienia zwierząt. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
Kabata-Pendias A., 1998. Geochemistry of selenium. J. Environ. Pathol. Toxicol. Oncol. 17(3–4), 1–5.
Kabata-Pendias A., 2011. Trace elements in soils and plants. 4th ed. CRC Press. Taylor & Francis Group. Boca Raton.
Lemly A., D., 1993. uidelines for evaluating selenium data from aquatic monitoring and assessment studies. Environ. Monit. Assess. 28, 83–100.
Ordak M., Matsumoto H., Nasierowski T., Bulska E., Maj-Żurawska M., Wojnar M., 2013. Role of selenium in pathophysiology of alcohol dependence – indications for supplementation. J. Elementol. 18(4), 757–767.
Patorczyk-Pytlik B., Kulczycki G., 2009. Content of selenium in arable soils near Wroclaw. J. Elementol. 14 (4), 755–762.
Symanowicz B., Kalembasa S., 2010. Wpływ nawożenia fosforowo-potasowego na plon i zawar-tość makroelementów w biomasie rutwicy wschodniej (Galega orientalis Lam.). Fragm. Agron. 27 (1), 177–185.
Symanowicz B., Kalembasa S., Jaremko D., Niedbała M., 2013. Polskie odpadowe węgle brunatne – potencjalne źródło składników pokarmowych roślin. Annales UMCS, sec. E, Agricultura 68(4), 21–27.
Szákova J., Tremlová J., Pegová K., Najmanova J., Tlustoš P., 2015. Soil-to-plant transfer of native selenium for wild vegetation cover at selected locations of the Czech Republic. Environ. Monit. Assess. 187, 358–369, DOI: 10.1007?s10661-015-4588-1.
Szczepaniak W., 2005. Metody instrumentalne w analizie chemicznej. PWN, Warszawa, 165–168.
Underwood S.J., 1971. Żywienie mineralne zwierząt. PWRiL, Warszawa.
Winkel L.H.E., Johnson C.A., Lenz M., Grundl T., Leupin O. X., Amini M., Charlet L., 2012. Environmental selenium research from microscopic processes to golbal understanding. Environ. Sci. Technol. 46 (2), 571–579.
Katedra Gleboznawstwa i Chemii Rolniczej, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, ul. Prusa 14, 08-110 Siedlce
Katedra Gleboznawstwa i Chemii Rolniczej, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, ul. Prusa 14, 08-110 Siedlce
Katedra Gleboznawstwa i Chemii Rolniczej, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, ul. Prusa 14, 08-110 Siedlce
Katedra Gleboznawstwa i Chemii Rolniczej, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, ul. Prusa 14, 08-110 Siedlce
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
