Konkurencyjność gospodarstw rolnych nowych krajów członkowskich Unii Europejskiej
ANNA NOWAK
Department of Economics and Agribusiness, University of Life Sciences in Lublin, Akademicka 13, 20-950 Lublin, Polandhttps://orcid.org/0000-0003-1741-8692
ARTUR KRUKOWSKI
Department of Economics and Agribusiness, University of Life Sciences in Lublin, Akademicka 13, 20-950 Lublin, Polandhttps://orcid.org/0000-0001-6048-4332
Abstrakt
Celem opracowania była ocena konkurencyjności gospodarstw rolnych nowych krajów członkowskich Unii Europejskiej na tle krajów tzw. starej Unii w latach 2014–2016. Badania przeprowadzono, korzystając z bazy danych unijnego FADN. Za miarę konkurencyjności przyjęto cząstkowe wskaźniki produktywności czynników produkcji (ziemi, pracy, kapitału). Badania wykazały niekorzystną pozycję konkurencyjną gospodarstw rolnych nowych krajów członkowskich w zakresie produktywności ziemi i pracy. Produktywność kapitału w mniejszym stopniu różnicowała badane kraje, a dystans dzielący je od krajów UE-15 nie był tak duży jak w przypadku dwóch pozostałych czynników produkcji. Uzyskane wyniki należy tłumaczyć m.in. relatywnie mniejszym potencjałem produkcyjnym gospodarstw rolnych oraz niskimi nakładami inwestycyjnymi. Średnia wartość tych nakładów w przeliczeniu na 1 ha użytków rolnych w 13 krajach UE w badanych latach była o 44% mniejsza niż w krajach UE-15.
Słowa kluczowe:
konkurencyjność, Unia Europejska, gospodarstwa rolne, produktywnośćBibliografia
de Avillez R., 2011. A detailed analysis of the productivity performance of the Canadian primary agriculture sector. CSLS Research Report 2011-06 (Ottawa: Centre for the Study of Living Standards), http://www.csls.ca/reports/csls2011-06.pdf.
Eurostat, https://ec.europa.eu/eurostat/data/database [date of access: 15.09.2018].
Boghean C., State M., 2013. Analysis of the factors affecting the average labour productivity variation in agriculture, forestry and fishing in Romania. USV Ann. Econ. Pub. Admin. 13/2(18), 35–41.
Brandes W., Odening M., 1992. Investition, Finanzierung und Wachstum in der Landwirtschaf. Ulmer, Stuttgard.
European Commission, 2009. European Competitiveness Report 2008. Brussels.
Floriańczyk Z., Osuch D., Płonka R., 2016. Wyniki standardowe 2015 uzyskane przez gospodarstwa rolne uczestniczące w Polskim FADN. IERiGŻ – PIB, Warszawa.
Gorynia M., Jankowska B., 2008. Klastry a międzynarodowa konkurencyjność i internacjonalizacja przedsiębiorstwa. Difin, Warszawa.
Kata R., 2010. Problem wykorzystania kredytu bankowego w finansowaniu rolnictwa w Polsce i w innych krajach Unii Europejskiej. Acta Sci. Pol. Oeconomia 3, 145–156.
Kołodziejczak M., 2015. Efektywność wykorzystania czynników produkcji w rolnictwie polskim na tle Unii Europejskiej. Wieś Roln. 2(167), 169–192.
Kulawik J., 2009. System monitorowania efektywności i produktywności przedsiębiorstw rolniczych. Zag. Ekon. Roln. 3, 33–49.
Latruffe L., 2010. Competitiveness, productivity and efficiency in the agricultural and agri-food sectors. OECD Food, Agriculture and Fisheries Papers, No. 30, OECD Publishing, http://dx.doi.org/10.1787/5km91nkdt6d6-en.
Mandal S., Dhara A., 2012. Measurement of agricultural productivity and levels of development in South 24 Parganas District, West Bengal. IJASR 2(4), 91–98.
Müller-Frączek I., Muszyńska J., 2014. Zmiana definicji gospodarstwa rolnego a wyniki badań wielkości ekonomicznej gospodarstw. Rocz. Nauk. SERiA 16(2), 189–194.
Nosecka B., Pawlak K., Poczta W., 2011. Wybrane aspekty konkurencyjności rolnictwa. Raport Programu Wieloletniego 2011–2014. IERiGŻ–PIB, Warszawa.
Nowak A., 2016. Konkurencyjność wynikowa gospodarstw rolnych w Polsce na tle pozostałych krajów Unii Europejskiej w świetle danych FADN. Zag. Doradz. Roln. 3(85), 19–30.
Nowak A., 2017. Konkurencyjność rolnictwa Polski Wschodniej. Wyd. UP w Lublinie, Rozprawy Naukowe 389, Lublin.
Pawlak K., 2013. Typologia krajów Unii Europejskiej według potencjału konkurencyjnego sektora rolnego. Rocz. Ekon. Roln. Rozw. Obsz. Wiej. 100(1), 9–22.
Poczta W., Fabisiak A., 2007. Changes in labour force resources in agriculture in the Central and Eastern European Countries as a result of accession to the European Union. Rocz. Akad. Roln. Pozn. 385, Ekonomia 6, 109–117.
Poczta W., Kołodziejczak M., 2008. Regionalne zróżnicowanie produktywności rolnictwa w Unii Europejskiej. JARD 1, 1–12.
Poczta W., Siemiński P., 2010. Konkurencyjność rolnictwa polskiego po przystąpieniu do Unii Europejskiej. Wyd. UP w Poznaniu, Poznań.
Rahman S., Salim R., 2013. Six Decades of Total Factor Productivity Change and Sources of Growth in Bangladesh Agriculture (1948–2008). J. Agric. Econ. 64(2), 275–294.
Serrão A., 2003. A comparison of agricultural productivity among European Countries. New Medit 1, 14–20.
Strojny J., 2010. Konkurencyjność międzynarodowa sektorów rolno-żywnościowych państw Unii Europejskiej w ujęciu dynamicznym. Zesz. Nauk. UR Krak., Rozprawy 462(339).
Zawalińska K., 2004. Competitiveness of Polish agriculture before integration with the EU efficiency, productivity, and price adjustement. LAP Lambert Academic Publishing, Köln.
Department of Economics and Agribusiness, University of Life Sciences in Lublin, Akademicka 13, 20-950 Lublin, Poland https://orcid.org/0000-0003-1741-8692
Department of Economics and Agribusiness, University of Life Sciences in Lublin, Akademicka 13, 20-950 Lublin, Poland https://orcid.org/0000-0001-6048-4332
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
