Agronomy Science, przyrodniczy lublin, czasopisma up, czasopisma uniwersytet przyrodniczy lublin
Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Agronomy Science Baner text

Tom 78 Nr 4 (2023)

Artykuły

Potencjał obszarów wiejskich do prowadzenia terapii związanych z przyrodą – na przykładzie trzech wybranych placówek

DOI: https://doi.org/10.24326/as.2023.5267
Przesłane: 1 września 2023
Opublikowane: 18-04-2024

Abstrakt

Celem niniejszej pracy jest próba określenia możliwości, jakie daje lokalizacja ośrodka opiekuńczo-rehabilitacyjnego na obszarze wiejskim dla „zielonej opieki” (z ang. green care) oraz wypunktowania elementów zagospodarowania terenu, które z powodzeniem mogą być powtórzone przez inne placówki o podobnym charakterze. Artykuł prezentuje studia przypadków trzech placówek opieki zdrowotnej: Stiftung Attl (Niemcy), The Old Moad Garden (Wielka Brytania), Fundacja św. Celestyna w Mikoszowie (Polska), w których szczególną rolę terapeutyczną odgrywa położenie na terenach wiejskich. Analiza opiera się̨ na wizjach lokalnych (sporządzono szczegółowe karty informacyjne, które zostały opatrzone mapą lokalizacyjną i zdjęciami), dostępnych opracowaniach oraz literaturze przedmiotu. Placówki te oferują oprócz tradycyjnych form opieki terapie związane z przyrodą (m.in. hortiterapię, hipoterapię, dogoterapię), również w sposób modelowy wykorzystują otoczenie wiejskie poprzez m.in. wykorzystanie interesujących elementów małej architektury oraz odpowiednie zagospodarowania terenu przy obiektach kubaturowych. Opisane ośrodki prowadzą także ważne społecznie działania integracyjne oraz dydaktyczne o lokalnym i szerszym zasięgu.

Bibliografia

  1. Adamczyk K., 2009a. Zagospodarowanie terenu jako czynnik stymulacji zmysłowej osób niepełno-sprawnych intelektualnie. Acta Sci. Pol., Adm. Locorum 8(1), 31–42.
  2. Adamczyk K., 2009b. Wieś́ jako miejsce życia, pracy i rehabilitacji osób niepełnosprawnych na przykładzie fundacji w Attle, Niemcy. W: Z. Kuriata (red.), Polskie Krajobrazy wiejskie dawne i współczesne. Pr. Kom. Krajobrazu Kult. PTG 12, 100–108.
  3. Adamczyk-Mucha i Górska-Kłęk, 2018. Współpraca studentów architektury krajobrazu i fizjoterapii przy projektowaniu efektywnych przestrzeni terapeutycznych. Archit. Krajobrazu 4(61), 54–67.
  4. Bell S.L., Foley R., Houghton F., Maddrell A., Williams A.M., 2018. From therapeutic landscapes to healthy spaces, places and practices: a scoping review. Soc. Sci. Med. 196, 123–130. https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2017.11.035 DOI: https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2017.11.035
  5. Clark N.E., Lovell R., Wheeler B.W., Higgins S.L., Depledge M.H., Norris K., 2014. Biodiversity, cultural pathways, and human health: a framework. Trends Ecol. Evol. 29(4), 198–204. https://doi.org/10.1016/j.tree.2014.01.009 DOI: https://doi.org/10.1016/j.tree.2014.01.009
  6. Cymanow P., 2010. Ekonomiczne skutki migracji młodzieży na obszarach wiejskich. Post. Nauk Rol. 556, 531–540.
  7. Cymanow P., 2020. Wybrane problemy zarządzania rozwojem górskich obszarów imigracyjnych ma przykładzie gmin południowej części Polski. Tur. Rozw. Reg. 14, 69–80. DOI: https://doi.org/10.22630/TIRR.2020.14.19
  8. Depczyńska B., 2017. Hortiterapia środkiem do wszechstronnego usprawniania – na przykładzie warsztatu terapii zajęciowej. W: A. Krzymińska A. (red.), Hortiterapia jako element wspomaga-jący leczenie tradycyjne. Poznań́, Rhytmos.
  9. Fox K., Stathi A., McKenna J., Davis M., 2007. Physical activity and mental well-being in older people participating in the Better Ageing Project. Eur. J. Appl. Physiol. 100, 591–602. DOI: https://doi.org/10.1007/s00421-007-0392-0
  10. Gesler W., 1993. Therapeutic landscapes: theory and a case study of Epidauros, Greece. Environ-ment and Planning D, 11: 171-189. DOI: https://doi.org/10.1068/d110171
  11. Gigliotti C., Jarrott S., Relf D., 2003. Horticulture therapy for persons with dementia: Utilizing an environmental press perspective to integrate theory and research. J. Ther. Hortic. 14, 8–17.
  12. Górska-Kłęk L., 2016. ABC „zielonej opieki”. Ser. Biblioteka Nestora 8. Dolnośląski Ośrodek Polityki Społecznej, Wrocław.
  13. Górska-Kłęk L., Adamczyk K., Sobiech K., 2009. Hortiterapia – metodą uzupełniającą w fizjoterapii. Fizjoterapia 17(4), 71–77. DOI: https://doi.org/10.2478/v10109-010-0031-x
  14. Górska-Kłęk L., Zaguła M., Czerniak A., Jarosik M., Sobiech K., Adamczyk-Mucha K., 2013. „Zielona opieka” we wrocławskich ogrodach przyszpitalnych. Fizjoterapia 21(2), 36–42. DOI: https://doi.org/10.2478/physio-2013-0018
  15. https://nowa.babinski.pl/szpital/historia/ [dostęp: 7.08.2023].
  16. https://www.gov.pl/web/rolnictwo/gospodarstwa-opiekuncze [dostęp: 7.08.2023].
  17. Lampinen P., Heikkinen R.L, Kauppinen M., Heikkinen E., 2006 Activity as a predictor of mental wellbeing among older adults. Aging Mental Health 10(5), 454–466. DOI: https://doi.org/10.1080/13607860600640962
  18. Latkowska M.J., Miernik M., 2012. Ogrody terapeutyczne, miejsca biernej i czynnej „zielonej tera-pii”. Czas. Tech., A Archit. 109(8-A), 245–251.
  19. Mooney P., Nicell P., 1992. The importance of exterior environment for the Alzheimer’s residents. Effective care and risk management. Health Care Manag. Forum 5(2), 23–29. DOI: https://doi.org/10.1016/S0840-4704(10)61202-1
  20. Park B.J., Tsunetsugu Y., Kasetani T., Hirano H., Kagawa T., Sato M., Miyazaki Y., 2007. Physio-logical effects of Shinrin-yoku (taking in the atmosphere of the forest) – Using salivary cortisol and cerebral activity as indicators. J. Physiol. Anthropol. 26, 123–128. https://doi.org/10.2114/jpa2.26.123 DOI: https://doi.org/10.2114/jpa2.26.123
  21. Roe J.J., Ward Thompson C., Aspinall P.A., Brewer M.J., Duff E.I., Miller D., Mitchell R., Clow A., 2013. Green space and stress: Evidence from cortisol measures in deprived urban commu-nities. Int. J. Environ. Res. Public Health 10, 4086–4103. DOI: https://doi.org/10.3390/ijerph10094086
  22. Saulicz M., Myśliwiec A., Saulicz E., Knapik A., Wolny T., Rottermund J., 2015. Wpływ posiada-nia psa na aktywność́ fizyczną i ocenę̨ jakości zdrowia osób w starszym wieku. Probl. Hig. Epidemiol. 96(1), 170–174.
  23. Skotnicka M., Pieszko M., 2014. Aktywność́ fizyczna receptą na długowieczność́. Med. Ogólna Nauki Zdr. 20(4), 379–383. DOI: https://doi.org/10.5604/20834543.1132040
  24. Shepley M.M, Song Y., 2014. Design research and the globalization of healthcare globalization. Health Envir. Res. Design J. 8(1), 158–198. https://doi.org/10.1177/193758671400800112 DOI: https://doi.org/10.1177/193758671400800112
  25. Staniewska A., 2018. Gardens in mental hospitals at the turn of the 19th and 20th century – reinter-pretation. Wiad. Konserw. 53, 55–66.
  26. Takano T., Nakamura K., Watanabe M., 2002. Urban residential environments and senior citizens’ longevity in megacity areas: the importance of walkable green spaces. J. Epidemiol. Community Health 56(12), 913–918. DOI: https://doi.org/10.1136/jech.56.12.913
  27. Ulrich R.S., Simons R.F., Losito B.D., Fiorito E., Miles M.A., Zelson M., 1991. Stress recovery during exposure to natural and urban environments. J. Envir. Psychol. 11, 201–230. DOI: https://doi.org/10.1016/S0272-4944(05)80184-7
  28. Velarde M.D., Tveit M.S., Hagerhall C.M., 2010. The link between landscape preferences and perceived restorativeness – current research trends and suggestions for future studies. W: J. Valentin, L. Gamez (red.), Environmental psychology: new developments. Nova Science Pub-lishers, UK, 235–42.
  29. Ward Thompson C., Roe J., Aspinall P., Mitchell R., Clow A., Miller D., 2012. More green space is linked to less stress in deprived communities: Evidence from salivary cortisol patterns. Landsc. Urban Plan. 105, 221–229. DOI: https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2011.12.015
  30. Williams P.N., Mattson R.H., 1998. Horticultural activities and demographic factors influence chil-dren’s self-esteem. J. Ther. Hortic. 3, 39–54.

Downloads

Download data is not yet available.