Możliwość uprawy bioty wschodniej [Platycladus orientalis (L.) Franco] na terenach zieleni miast wschodniej Polski na przykładzie Lublina

JOANNA RENDA

Katedra Przyrodniczych Podstaw Architektury Krajobrazu, Instytut Architektury Krajobrazu Wydział Matematyki, Informatyki i Architektury Krajobrazu, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, ul. Konstantynów 1H, 20-708 Lublin, Polska

EWA MACKOŚ-IWASZKO

Katedra Ochrony Środowiska Przyrodniczego i Krajobrazu, Instytut Architektury Krajobrazu Wydział Matematyki, Informatyki i Architektury Krajobrazu, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, ul. Konstantynów 1H, 20-708 Lublin, Polska


Abstrakt

Biota wschodnia ze względu na walory ozdobne jest cennym składnikiem terenów zieleni. Wrażliwość na niskie temperatury nie pozwala jednak na jej szerokie stosowanie, zwłaszcza w chłodniejszych warunkach klimatycznych wschodniej Polski. Mimo to gatunek jest spotykany na terenie Lublina, przede wszystkim w ogrodach przydomowych, gdzie na odpowiednio dobranych stanowiskach cechuje się dobrym wzrostem i pełnią walorów dekoracyjnych. Celem opracowania było określenie możliwości wykorzystania bioty wschodniej jako gatunku ozdobnego w warunkach klimatycznych miast wschodniej Polski. Obserwacjom poddano 116 okazów bioty wschodniej wchodzących w skład zieleni wybranych dzielnic Lublina. Wykonano pomiary wysokości, oceniono ich jakość i walory dekoracyjne. W grupie objętej badaniami najliczniej reprezentowane były okazy młode, o wysokości 1–2 m. Pojedynczo występowały bioty starsze, o wysokości ponad 4 m. Najlepszą jakością charakteryzowały się rośliny najmłodsze. Obserwowano wyraźny spadek witalności wraz ze wzrostem wysokości i z wiekiem roślin. Biota może być wprowadzana do zieleni ozdobnej miast wschodniej Polski. Dla zachowania przez długi czas pełni walorów ozdobnych powinna być jednak sadzona na stanowiskach ciepłych i osłoniętych.

Słowa kluczowe:

biota wschodnia, tereny zieleni, strefy klimatyczne, Lublin

Bassuk N.L., Whitlow T.H., Wittick E., 1985. Evaluating street trees for drought tolerance. Im-proving the Quality of Urban Life with Plants. Proc. of The June 21–23, 1983 International New York Botanical Garden Symposium on Urban Horticulture. Publication 2, 4–187.

Białobok S., Hellwig Z. (red.), 1955. Drzewoznawstwo. PWRiL, Warszawa.

Biuletyn Monitoringu Klimatu Polski Zima 2009–2010. Warszawa, http://www.imgw.pl/ index. php?option=com_content&view=article&id=675 [dostęp: 21.02.2013].

Böhm R., 1998. Urban bias in temperature time series: A case study for the City of Vienna, Austria. Clim. Change 38, 113–128.

Bojarczuk T., Bugała W., Chylarecki H., 1980. Zrejonizowany dobór drzew i krzewów do uprawy w Polsce. Arboretum Kórnickie nr 25, Instytut Dendrologii PAN, Warszawa–Poznań, 329–373.

Browicz K., 1960. Zagadnienie pochodzenia bioty wschodniej (Biota orientalis Endl.). Roczn. Dendrol. 14, 5–30.

Bugała W., 2000. Drzewa i krzewy. PWRiL, Warszawa.

Fijałkowski D., 2003. Ochrona przyrody i środowiska na Lubelszczyźnie. LTN, Lublin.

Fijałkowski D., Kseniak M., 1986. Drzewa i krzewy w parkach wiejskich Lubelszczyzny. PWN, Warszawa.

Furmanik B., 2010. Dobory materiałowe w ogrodach zabytkowych. Kurier Konserw. 7, 23–31.

Gawarecki H., Gawdzik C., 1976. Ulicami Lublina. Przewodnik. Wyd. Lubelskie, Lublin.

Gumiński R., 1948. Próba wydzielenia dzielnic rolniczo-klimatycznych w Polsce. Przegl. Meteor-olog. Hydrolog. 1, 7–20.

Heinze W., Schreiber D., 1984. Eine neue Kartierung der Winterhärtezonen für Gehölze in Europa. Mitt. Dtsch. Dendrol. Ges. 75, 11–56.

Jankowski E., 1923. Dzieje ogrodnictwa w Polsce. Nakładem Banku dla Handlu i Przemysłu. Warszawa.

Katalog roślin. Szkółki Kurowski. Rośliny ozdobne, Platycladus orientalis (Thuja orientalis) żywotnik wschodni. http://kurowski.pl/pl/katalog-roslin/1/2/roslina/879,platycladus-orientalis- thuja-orientalis [dostęp: 20.04.2018].

Latocha P., 2010. Rośliny ozdobne w architekturze krajobrazu. Cz. III. Drzewa i krzewy iglaste. Hortpress, Warszawa.

Łukaszkiewicz J., 2008. Wpływ wybranych warunków środowiska miejskiego na wzrost i rozwój drzew. W: E. Oleksiejuk, A. Jankowska (red.), Zieleń miejska – naturalne bogactwo miasta. Zieleń przyuliczna. Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych Oddział Toruń, 117–128.

Marosz A., 2006. Drzewa i krzewy iglaste. Officina Botanica, Kraków.

Oke T.R., 1982. The energetic basis of the urban heat island. Q. J. Royal Meteorol. Soc. 108(455), s. 4.

Raport o stanie środowiska miasta Lublina za rok 1998, 1999. Miejski Inspektorat Ochrony Śro-dowiska. Urząd Miejski w Lublinie, Lublin.

Rejestr pomników przyrody na terenie województwa lubelskiego. http://bip.lublin.rdos.gov.pl/ files/artykuly/22387/ lubelskie_pomniki_przyrody%2013.07.2017_icon.pdf [dostęp: 6.12.2017].

Renda J., Trzaskowska E., 2012. Analiza stanu zimozielonych roślin krzewiastych z gromady Angiospermae występujących na terenach zieleni miasta Lublina. Acta Sci. Pol., Administratio Locorum 11(4), 103–112.

Richling A., Ostaszewska K., 2009. Geografia fizyczna Polski. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.

Rostański K., Rostański K.M., 1999. Drzewa i krzewy. Atlas i klucz. Wyd. Kubajak, Krzeszowice.

Seneta W., 1987. Drzewa i krzewy iglaste. Cz. II. PWN, Warszawa.

Seneta W., Dolatowski J., 2000. Dendrologia. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.

Smolin J., 2010. Biota wschodnia ‘Smolin’ (Smolin, 2005). Szkółkarstwo 4, 48.

Suchocka M., 2011. Wpływ biotycznych warunków siedliskowych na stan drzew na terenach budowy oraz po zakończeniu inwestycji. Człow. Środow. 35(3–4), 19–34.

Szczepanowska H.B., 2001a. Drzewa w mieście. Hortpress, Warszawa.

Szczepanowska H.B., 2001b. Rola drzew w ekosystemie miasta. Przegl. Komun. 8, 76–77.

Szydło W., 2017a. Żywotnik wschodni ‘Justyna’. http://www.e-katalogroslin.pl/plants/4882,zywotnik -wschodni- justyna_platycladus-orientalis-justyna [do-stęp: 7.12.2017].

Szydło W., 2017b. Żywotnik wschodni ‘Sieboldii’. http://www.e-katalogroslin.pl/plants/4890, zywotnik-wschodni-sieboldii_platycladus-orientalis-sieboldii [dostęp: 7.12.2017].

Tumiłowicz J., 2000. Strefy klimatyczne dla uprawy drzew i krzewów w Polsce. Szkółkarstwo 4, 10–13.

Wilson E.H., 1926. Thuja orientalis Linnaeus. J. Arnold Arbor. 7(2), 71–74.

Woś A., 1999. Klimat Polski. PWN, Warszawa.

Wysocki C., 2008. Miasto jako specyficzne środowisko życia roślinności. Nauka Przyr. Tech. 2(4), #25.

Zimny H., 2005. Ekologia miasta. Agencja Reklamowo-Wydawnicza Arkadiusz Grzegorczyk, Warszawa.

Pobierz

Opublikowane
2018-09-27



JOANNA RENDA 
Katedra Przyrodniczych Podstaw Architektury Krajobrazu, Instytut Architektury Krajobrazu Wydział Matematyki, Informatyki i Architektury Krajobrazu, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, ul. Konstantynów 1H, 20-708 Lublin, Polska
EWA MACKOŚ-IWASZKO 
Katedra Ochrony Środowiska Przyrodniczego i Krajobrazu, Instytut Architektury Krajobrazu Wydział Matematyki, Informatyki i Architektury Krajobrazu, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, ul. Konstantynów 1H, 20-708 Lublin, Polska



Licencja

Przesyłając artykuł do publikacji, autor oświadcza, że posiada pełnię autorskich praw majątkowych oraz osobistych do utworu, a jego opublikowanie nie naruszy praw osób trzecich. Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła i wkładzie poszczególnych osób. 

Przesłanie przez autora artykułu do publikacji w czasopiśmie „Annales Horticulturae” traktowane będzie jako udzielenie licencji do eksploatacji praw autorskich do artykułu na zasadach licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 (CC BY-NC-ND 4.0)