Podłoże po uprawie grzybów. Właściwości i zastosowanie
Andrzej Sałata
Katedra Warzywnictwa i Zielarstwa, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Doświadczalna 50a, 20–280 Lublin, Polskahttps://orcid.org/0000-0002-8162-6587
Abstrakt
Podłoże po uprawie grzybów stanowi wartościowy nawóz poprawiający żyzność gleby. Wysoki poziom substancji organicznej i bezpieczeństwo biologiczne uzasadnia zastosowanie podłoża w uprawach rolniczych i ogrodniczych. Podłoże po uprawie grzybów korzystnie wpływa na plonowanie roślin. Zagospodarowanie podłoża w produkcji roślinnej przyczynia się do zmniejszenia ilości zbędnych materiałów poprodukcyjnych. Ograniczeniem szerszego stosowania podłoży po uprawie grzybów jest duża zmienność składu chemicznego. Ilość i termin nawożenia kompostem po uprawie grzybów powinny być dostosowane do zasobności gleby w składniki pokarmowe. W niniejszym artykule dokonano przeglądu ostatnich badań nad wykorzystaniem podłoża po uprawie pieczarki w produkcji ogrodniczej.
Słowa kluczowe:
podłoże po uprawie grzybów, zrównoważone ogrodnictwo, uprawy ogrodniczeBibliografia
Abdellah Y.A.Y., Li T., Chen X., Cheng Y., Sun S., Wang Y., Jiang C., Zang H., Li C., 2021. Role of psychrotrophic fungal strains in accelerating and enhancing the maturity of pig manure composting under low-temperature conditions. Bioresour. Technol. 320, 124402. https://doi.org/10.1016/j.biortech.2020.124402 DOI: https://doi.org/10.1016/j.biortech.2020.124402
Adedokun O.M., Orluchukwu J.A., 2013. Pineapple: organic production on soil amended with spent mushroom substrate. Agric. Biol. J.N. Am. 4(6), 590–593. https://doi.org/10.5251/abjna.2013.4.6.590.593
Cabilovski R., Manojlovic M., Bogdanovic D., Magazin N., Keserovic Z., Sitaula B.K., 2014. Mulch type and application of manure and composts in strawberry (Fragaria × ananassa Duch.) production: impact on soil fertility and yield. Zemdirbyste –Agriculture 101(1), 67–74. DOI: https://doi.org/10.13080/z-a.2014.101.009
Cebula J., Pelczar J., Loska K., Widziewicz K., 2013. The effect of spent mushroom substrate field storage conditions on its leachate composition. Inż. Ochr. Środ. 16(1), 93–102.
Chong C., Cline R.A., Rinker D., 1994. Bark and peat amended spent mushroom compost for containerized culture of shrubs. HortScience 29, 781–784. https://doi.org/10.21273/HORTSCI.29.7.781 DOI: https://doi.org/10.21273/HORTSCI.29.7.781
Danai O., Cohen H., Ezov N., Yehieli N., Levanon D., 2011. Recycling of spent mushroom substrate (SMS) in avocado orchards. Proceedings of the 7th International Conference on Mushroom Biology and Mushroom Products, Arcachon, France, 352–360.
EUSTAT – Database, 2020. https://appsso.eurostat.ec.europa.eu [dostęp: 10.09.2022].
Finney K.N., Ryu C., Sharifi V.N., Swithenbank J., 2009. The reuse of spent mushroom com-post and coal tailings for energy recovery: Comparison of thermal treatment technologies. Bioresour. Technol. 100, 310–315. https://doi.org/10.1016/j.biortech.2008.05.054 DOI: https://doi.org/10.1016/j.biortech.2008.05.054
Gapiński M., 1996. Kompost popieczarkowy. Pieczarki, Biul. Prod. Pieczarek 3, 22–25.
Gapiński M., Woźniak W., 1999. Pieczarka. Technologia uprawy i przetwarzania. PWRiL, Poznań, 212–213.
Gobbi V., Bonato S., Nicoletto C. Zanin, G., 2016. Spent mushroom substrate as organic fertilizer: vegetable organic trials. Acta Hortic. 1146, 49–56. https://doi.org/10.17660/ DOI: https://doi.org/10.17660/ActaHortic.2016.1146.6
ActaHortic.2016.1146.6
Gonani Z., Riahi H., Sharifi K., 2011. Impact of using leached spent mushroom compost as a partial growing media for horticultural plants. J. Plant Nutr. 34, 337–344. http://dx.doi.org/10.1080/01904167.2011.536876 DOI: https://doi.org/10.1080/01904167.2011.536876
Guo M., Chorover J., Fox R.H., 2001. Effects of spent mushroom substrate weathering on the chemistry of underlying soils. J. Environ. Qual. 30(6), 2127–2134. https://doi.org/10.2134/jeq2001.2127 DOI: https://doi.org/10.2134/jeq2001.2127
Jankowski K., Jodełka J., Ciepiela G.A., 2005. Wpływ nawożenia łąki trwałej kompostem po-pieczarkowym na zawartość wybranych mikroelementów w runi łąkowej. Łąkarstwo Pol. 8, 81–86.
Jonathan S.G., Lawal M.M., Oyetunij O.J., 2011. Effect of spent mushroom compost of Pleurotus pulmonarius on growth performance of four Nigerian vegetables. Mycobiology, 39(3), 164–169. https://doi.org/10.5941/MYCO.2011.39.3.164 DOI: https://doi.org/10.5941/MYCO.2011.39.3.164
Kalembasa D., Majchrowska-Safaryan A., 2006. Wpływ uprawy pieczarki na skład chemiczny podłoża. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 512, 247–254.
Kalembasa D., Majchrowska-Safaryan A., 2009a. Frakcje metali ciężkich w zużytych podłożach z pieczarkarni. Ochr. Śr. Zasobów Nat. 41, 572–577.
Kalembasa D., Majchrowska-Safaryan A., 2009b. Zasobność zużytego podłoża z pieczarkarni. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 535, 195–200.
Kalembasa S., Wiśniewska B., 2001. Skład chemiczny podłoży po produkcji pieczarek. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 475, 295–300.
Kalembasa D., Wiśniewska B., 2004. Wykorzystanie podłoża popieczarkowego do rekultywacji gleb. Rocz. Glebozn. 55(2), 209–217.
Kalembasa D., Wiśniewska B., 2008. Wpływ nawożenia podłożem popieczarkowym na plon i zawartość wybranych makroelementów w życicy wielokwiatowej. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 526, 191–198.
Majchrowska-Safaryan A., 2015. Wpływ zastosowania podłoża popieczarkowego na plon i zawartość wybranych makroelementów w bulwach ziemniaka i ziarnie pszenicy ozimej. Fragm. Agron. 32(2), 63–70.
Majchrowska-Safaryan A., Tkaczuk C., 2013. Możliwość wykorzystania podłoża po produkcji pieczarki w nawożeniu gleb jako jeden ze sposobów jego utylizacji. J. Res. Appl. Agric. Eng. 58(4), 57–62.
Marques E.L.S., Martos E.T., Souza R.J., Silva R., Zied D.C., Souza Dias E., 2014. Spent mushroom compost as a substrate for the production of lettuce seedlings. J. Agric. Sci. 6(7), 1–6. http://dx.doi.org/10.5539/jas.v6n7p138 DOI: https://doi.org/10.5539/jas.v6n7p138
Maszkiewicz J., 2010. Zużyte podłoże popieczarkowe jako nawóz i paliwo. Pieczarki, Biul. Prod. Pieczarek 1, 59–60.
Paula F.S., Tatti E., Abram F., Wilson J., O’Flaherty V., 2017. Stabilisation of spent mush-room substrate for application as a plant growth-promoting organic amendment. J. Envi-ron. Manag. 196(1), 476–486. https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2017.03.038 DOI: https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2017.03.038
Pilarski K., Pilarska A., 2009. Parametry procesu kompostowania. Techn. Roln. Ogrodn. Leśna 1.
Polat E., Uzun H.I., Topçuglu B., Önal K., Onus A.N. Karaca M., 2009. Effects of spent mushroom compost on quality and productivity of cucumber (Cucumis sativus L.) grown in greenhouses. Afr. J. Biotechnol. 8(2), 176–180. https://doi.org/10.5897/AJB2009.000-9032
Prasad R., Lisiecka J., Antala M., Rastogi A., 2021. Influence of different spent mushroom substrates on yield, morphological and photosynthetic parameters of strawberry (Fragaria × ananassa Duch.). Agronomy 11, 2086. https://doi.org/10.3390/agronomy11102086 DOI: https://doi.org/10.3390/agronomy11102086
Prasad R., Lisiecka J., Kleiber T., 2022. Morphological and yield parameters, dry matter distri-bution, nutrients uptake, and distribution in strawberry (Fragaria × ananassa Duch.) cv. ‘Elsanta’ as influenced by spent mushroom substrates and planting seasons. Agronomy 12, 854. https://doi.org/10.3390/agronomy12040854 DOI: https://doi.org/10.3390/agronomy12040854
Raviv M., 2011. The future of composts as ingredients of growing media. Acta Hortic. 891, 19–32. https://doi.org/10.17660/ActaHortic.2011.891.1 DOI: https://doi.org/10.17660/ActaHortic.2011.891.1
Roy S., Barman S., Chakraborty U., Chakraborty B., 2015. Evaluation of spent mushroom substrate as biofertilizer for growth improvement of Capsicum annuum L. J. Appl. Biol. Biotechnol. 3(3), 22–27.
Royse D.J., Baars J., Tan Q., 2017. Current overview of mushroom production in the world. W: C.Z. Diego, A. Pardo-Giménez (red.). Edible and medicinal mushrooms: technology and applications. John Wiley and Sons, London, 5–13. https://doi.org/10.1002/9781119149446.ch2 DOI: https://doi.org/10.1002/9781119149446.ch2
Rutkowska B., 2009. Możliwości rolniczego wykorzystania zużytych podłoży po produkcji pieczarek. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 535, 349–354.
Sakson N., 2007. Produkcja podłoża do uprawy pieczarek. PWRiL, Poznań, ss. 131.
Sendi H., Mohamed M.T.M., Anwar M.P., Saud H.M., 2013. Spent mushroom waste as a media replacement for peat moss in Kai-Lan (Brassica oleracea var. Alboglabra) Production. Sci. World. J., 258562. http://dx.doi.org/10.1155/2013/258562 DOI: https://doi.org/10.1155/2013/258562
Shamsabad M.R.M., Roosta H.R., Esmaeilizadeh M., 2020, Responses of seven strawberry cultivars to alkalinity stress under soilless culture system. J. Plant Nutr. 44, 166–180. https://doi.org/10.1080/01904167.2020.1822401 DOI: https://doi.org/10.1080/01904167.2020.1822401
Stoknes K., Wojciechowska E., Jasinska A., Noble R., 2019. Amelioration of composts for greenhouse vegetable plants using pasteurised Agaricus mushroom substrate. Sustainabili-ty 11, 23, 6779. https://doi.org/10.3390/su11236779 DOI: https://doi.org/10.3390/su11236779
Szudyga K., 2011. Ja pieczarka. Pieczarki. Biul. Prod. Pieczarek 1, 8–13.
Szulc W., Rutkowska B., Kuśmirek E., Spychaj-Fabisiak E., Kowalczyk A., Dębska K., 2019. Yielding, chemical composition and nitrogen use efficiency determined for white cabbage (Brassica leracea L. var. capitata L.) supplied organo-mineral fertilizers from spent mush-room substrate. J. Elem. 24(3), 1063–1077. DOI: https://doi.org/10.5601/jelem.2019.24.1.1778
Topcuoglu B., 2011. The usability of sewage sludge municipal solid waste compost and spent mushroom compost as growing media on the growth of Euphorbia pulcherrima. Int. Conf. Biol. Envir. Chem. IPCBEE 24, 386–392. http://www.ipcbee.com/vol24/78-ICBEC2011-C30018.pdf
Wiśniewska-Kadżajan B., 2013. Wpływ nawożenia podłożem popieczarkowym na zawartość oraz pobieranie wapnia i sodu przez ruń łąkową. Folia Pomeranae Univ. Technol. Stetin., Agric. Aliment. Piscaria Zootech. 305(27), 83–90.
Wiśniewska-Kadżajan B., Jankowski K., 2015. Wpływ podłoża popieczarkowego uzupełnionego mineralnie na plon biomasy i białka kupkówki pospolitej. Acta Agroph. 22(3), 335–344.
Zhang R.-H., Duan Z.-Q., Li Z.-G., 2012. Use of spent mushroom substrate as growing media for tomato and cucumber seedlings. Pedosphere 22(3), 333–342. https://doi.org/10.1016/S1002-0160(12)60020-4 DOI: https://doi.org/10.1016/S1002-0160(12)60020-4
Katedra Warzywnictwa i Zielarstwa, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Doświadczalna 50a, 20–280 Lublin, Polska https://orcid.org/0000-0002-8162-6587
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Przesyłając artykuł do publikacji, autor oświadcza, że posiada pełnię autorskich praw majątkowych oraz osobistych do utworu, a jego opublikowanie nie naruszy praw osób trzecich. Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła i wkładzie poszczególnych osób.
Przesłanie przez autora artykułu do publikacji w czasopiśmie „Annales Horticulturae” traktowane będzie jako udzielenie licencji do eksploatacji praw autorskich do artykułu na zasadach licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 (CC BY-NC-ND 4.0)
