Wpływ warunków wilgotnościowych na średnie pokrycie Echinochloa crus-galli w zasiewach zbóż jarych
ZOFIA RZYMOWSKA
Katedra Ekologii Rolniczej, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach ul. Prusa 14, 08-110 SiedlceELŻBIETA RADZKA
Pracownia Agrometeorologii i Podstaw Melioracji, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach ul. Prusa 14, 08-110 SiedlceAbstrakt
W pracy przedstawiono analizę zróżnicowania średniego pokrycia Echinochloa crus-galli w zasiewach zbóż jarych w zależności od uwilgotnienia siedliska. Badania przeprowadzono w latach 2011–2013 w 8 gminach w powiatach: siedleckim, sokołowskim, łosickim i siemiatyckim. Nasilenie występowania Echinochloa crus-galli w analizowanych miejscowościach w badanym okresie różniło się istotnie i było uzależnione od warunków wilgotnościowych. Większa wilgotność wyrażona wskaźnikiem bilansu wodnego w 2013 r. w gminie Siedlce i okolicach była przyczyną nasilenia występowania Echinochloa crus-galli w zbożach jarych. Klimatyczny bilans wodny w okresie od 11 kwietnia do 10 czerwca istotnie wpływał na pokrycie powierzchni analizowanym gatunkiem. W gminach powiatu siedleckiego i sokołowskiego stan pokrycia różnił się istotnie od stanu w powiecie łosickim i siemiatyckim, przy jednocześnie istotnych różnicach między średnim pokryciem w latach 2011 i 2012 a pokryciem w 2013 r. Zanotowano również interakcję miejscowość × lata. Na podstawie analizy równań regresji stwierdzono, że wzrost wartości klimatycznego bilansu wodnego w gminie Siedlce w okresie od 11 kwietnia do 10 czerwca o 10 mm powoduje istotny wzrost pokrycia przez Echinochloa crus-galli. Podobną, istotną zależność zanotowano w Suchożebrach, Mordach i Sokołowie Podlaskim.
Słowa kluczowe:
warunki wilgotnościowe, klimatyczny bilans wodny, chwastnica jednostronna, pokrycie powierzchni, zachwaszczenie, zboża jareBibliografia
Banaszkiewicz T., 2005. Dynamika zachwaszczenia pola w zależności od uprawy wybranych gatunków roślin oraz sposobów zwalczania chwastów w jęczmieniu jarym. Acta Sci. Pol., Agricultura 4(1), 17–24.4444444444444(1), 2
Bradford K. J., 2002. Applications of hydrothermal time to quantifying and modeling seed germination and dormancy. Weed Sci. 50, 248–260.
Chauhan B.S., Abugho S.B., 2013. Effects of water regime, nitrogen fertilization, and rice plant density on growth and reproduction of lowland weed Echinochloa crus-galli. Crop Prot. 54, 142–147.
IUNG, 2014. Dostępne w internecie: http://www.susza.iung.pulawy.pl/.
Davies D.H.K., 2008. Changing weed species and management – then, now and tomorrow. HGCA Conf. „Arable cropping in a changing climate”, 23–24 January 2008, 93–102.
Dąbkowska T., Łabza T., 2010. Gatunki z rodziny Poaceae w uprawach zbóż na wybranych siedliskach Polski południowej w ostatnich 25 latach (1981–2006). Fragm. Agron. 27(2), 47–59.
Dąbkowska T., Stupnicka-Rodzynkiewicz E., Bintsanga-Malounguidi P., 2007. Wpływ warunków pogodowych i zabiegów odchwaszczających na rozwój chwastów w kukurydzy, ze szczególnym uwzględnieniem Echinochloa crus-galli. Annales UMCS sec. E, Agricultura 62(2), 117–126.
Doroszewski A., Kozyra J., Pudełko R., Stuczyński T., Jadczyszyn J., Koza P., Łopatka A., 2008. Monitoring suszy rolniczej w Polsce. Wiad. Melior. Łąk. 51, 1(416), 35–38.
Gołębiowska H., 2006. Wpływ wieloletniej uprawy kukurydzy na ziarno na występowanie chwastów. Pam. Puł. 142, 127–136.
Grundy A.C., 2003. Predicting weed emergence: a review of approaches and future challenges. Weed Res. 43, 1–11.
Grundy A.C., Mead A., 2000. Modelling weed emergence as a function of meteorological records. Weed Sci. 48, 594–603.
Grundy A.C., Peters N.C.B., Rasmussen I.A., Hartmann K.M., Sattin M., Andersson L., Mead A., Murdoch A.J., Forcella F., 2003. Emergence of Chenopodium album and Stellaria media of different origins under different climatic conditions. Weed Res. 43, 163–176.
Harasim E., Wesołowski M., 2013. Wpływ nawożenia azotem na zachwaszczenie łanu pszenicy ozimej. Fragm. Agron. 30(1), 36–44.
Heller K. Adamczewski K., 2010. Wpływ wybranych warunków pogodowych na stan i stopień zachwaszczenia łanu lnu włóknistego. Fragm. Agron. 27(3), 63–69.
Kapeluszny J., Haliniarz M., 2002. Udział Amaranthus retroflexus, Chenopodium album i Echinochloa crus-galli w zachwaszczeniu niektórych roślin uprawnych na różnych glebach Lubelszczyzny. Pam. Puł. 129, 93–101.
Kennedy R.A., Rumpho M.E., Vander Zee D., 1983. Germination of Echinochloa crus-galli (Barnyard grass) seeds under anaerobic conditions. Plant Physiol. 72, 787–794.
Kołodziej J., 2008. Kształtowanie się klimatycznego bilansu wodnego na terenie Polski w latach 1981–2000. Infrastrukt. Ekol. Teren. Wiej. 5, 85–97.
Leblanc M.L., Cloutier D.C., Stewart K.A., Hamel C., 2003. The use of thermal time to model common lambsquarters (Chenopodium album) seedling emergence in corn. Weed Sci. 51, 718–724.
Łabędzki L., Bąk B., 2004. Standaryzowany klimatyczny bilans wodny jako wskaźnik suszy. Acta Agrophys. 3(1), 117–124.
Łabędzki L., Bąk B., Kanecka-Geszke E., 2012. Wielkość i zmienność ewapotranspiracji wskaźnikowej według Penmana-Monteitha w okresie wegetacyjnym w latach 1970–2004 w wybranych rejonach Polski. Woda Środ. Obsz. Wiej. 12, 2 (38), 159–170.
Meyer S., Wesche K., Krause B., Leuschner C., 2013. Dramatic losses of specialist arable plants in Central Germany since the 1950s/60s – a cross-regional analysis. Divers. Distrib. 19, 1175–1187.
Radzka E., 2014. Klimatyczny bilans wodny okresu wegetacyjnego (według wzoru Iwanowa) w środkowowschodniej Polsce. Woda Środ. Obsz. Wiej. 14, 1(45), 67–76.
Rębarz K., Borówczak F., 2009. Wpływ deszczowania, technologii uprawy i nawożenia azotem na zachwaszczenie ziemniaków. Fragm. Agron. 26(4), 150–159.
Rzymowska Z., Skrzyczyńska J., Skrajna T., 2005. Chwasty prosowate (Paniceae) w uprawach okopowych i zbóż jarych gminy Mrozy. Zesz. Nauk. AP Siedlce, Rolnictwo 66/67, 53–63.
Skrzyczyńska J., Rzymowska Z., Skrajna T., 2002. Znaczenie Chenopodium album L. i Echinochloa crus-galli (L.) P. Beauv. w zachwaszczeniu zbóż jarych i okopowych środkowo-wschodniej Polski. Pam. Puł. 129, 81–92.
Skrzypczak G., Adamczewski K., 2002. Najgroźniejsze chwasty świata w roślinach uprawnych XXI wieku. Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Roślin 42(1), 358–367.
Swanton C. J., Huang J. Z., Shrestha A., Tollenaar M., Deen W., Rahimian H., 2000. Effects of temperature and photoperiod on the phonological development of barnyardgrass. Agron. J. 92, 1125–1134.
Trętowki J., Wójcik A. R., 1991. Metodyka doświadczeń rolniczych. WSRP, Siedlce, ss. 535.
Urbanowicz J., 2004. Występowanie chwastów w ziemniaku i metody ich zwalczania na terenie Polski. Biul. IHAR 232, 185–191.
Zawieja J., 2010. Wybrane cechy biologii Echinochloa crus-galli w zależności od miejsca występowania. Fragm. Agron. 27(2), 171–176.
Ziaja M., 2002. Udział Chenopodium album, Echinochloa crus-galli w zbiorowiskach segetalnych w wybranych gminach województwa podkarpackiego. Pam. Puł. 129, 176–186.
Ziemińska-Smyk M., 2012. Zmiany w zachwaszczeniu upraw zbóż na Zamojszczyźnie gatunkami z rodziny traw (Poaceae). Zesz. Nauk. UP Wroc., Rolnictwo, C, 584, 159–164.
Katedra Ekologii Rolniczej, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach ul. Prusa 14, 08-110 Siedlce
Pracownia Agrometeorologii i Podstaw Melioracji, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach ul. Prusa 14, 08-110 Siedlce
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
