Wydajność mleka krów, jego skład i jakość cytologiczna w zależności od niektórych czynników środowiskowych
Jerzy Gnyp
Katedra Hodowli Bydła, Katedra Higieny Zwierząt i Środowiska Wydziału Biologii i Hodowli Zwierząt Akademii Rolniczej w LubliniePiotr Kowalski
Katedra Hodowli Bydła, Katedra Higieny Zwierząt i Środowiska Wydziału Biologii i Hodowli Zwierząt Akademii Rolniczej w LublinieMaria Tietze
Katedra Hodowli Bydła, Katedra Higieny Zwierząt i Środowiska Wydziału Biologii i Hodowli Zwierząt Akademii Rolniczej w LublinieAbstrakt
The present study was carried out on 43 herds belonging to farmers from the District of LublinThe present study was carried out on 43 herds belonging to farmers from the District of Lublinin the period 1999–2004. The data collected from 22736 trial milkings was used to analyse 24-hour milk efficiency, milk fat and protein content as well as SCN and the percentage share of milksamples in individual milk quality classes in relation to the number of animals in the herd in whichthey were utilised ( 15, 15–30 and >30 animals), milk efficiency levels of the herd (<4000, 4001–5000 and >5000 kg of milk FCM), cow breeding system (tethered, free stands) and milking methods(milk churns, duct, milking parlour), consecutive lactation periods (I, II, III, IV and furtherperiods as a total) and their phases (1–3, 4–7, 8–10 and 11 and further months), season of the year(XII, I, II – winter, III, IV, V – spring, VI, VII, VIII – summer, IX, X, XI – autumn). The datacollected was then analysed using the least square method, and the percentage share of milk samplesin individual milk quality classes was analysed by means of a chi2 test. It was shown that theinfluence of the number of animals in the herd and milk efficiency level of the herd, cow breedingsystem and milking methods used exerted influence on the 24-hour milk efficiency as well as milkfat and protein content. The highest milk efficiency and milk fat and protein content was observed inanimals bred in free-stand cowsheds and utilised in herds with the number of animals above 30 and milkefficiency levels higher than 5000 kg of milk FCM, milked in milking parlours. The factors which differentiatedSCC in milk as well as milk samples share in various milk quality classes most were consecutive lactation period and its phase, herd size and its milk efficiency level as well as the milking method used and season of the year. In consecutive lactations, the number of somatic cells in milk increased and its percentage share in the extra class decreased. The lowest number of somatic cells in the milk and its highest share in the extra quality class was noted in winter and spring in herds with milk efficiency of up to 4000 and above 5000 kg FCM and in the case of cows tethered in cowsheds milked with duct systems.
Bibliografia
D a n k ó w R., C a i s - S o k o l i ń s k a D., W ó j t o w s k i J., P i k u l J.: Kształtowanie się poziomu komórek somatycznych w mleku surowym w latach 2000–2002. Rocz. Nauk. Zoot., Supl., 17, 841–844, 2003.
D o r y n e k Z., P y t l e w s k i J., A n t k o w i a k I., K r y s z k i e w i c z Cz.: Zawartość komórek somatycznych w mleku krów holsńztysko-fryzyjskich oraz jej wpływ na użytkowość
mleczną. Acta Sc. Polonorum Zoot., 1 (1–2), 53–62, 2002.
G ó r s k a A.: Jakość mleka towarowego w regionie południowego Podlasia z uwzględnieniem wpływu niektórych czynników ją warunkujących. Rozp. hab., 67. Wyd. AP Siedlce, 2002.
L u d w i c z u k K., B r z o z o w s k i P., Z d z i a r s k i K.: Wpływ wybranych czynników na wydajność mleczną, zawartość komórek somatycznych i skład chemiczny mleka pozyskiwanego
od krów rasy cb oraz mieszańców rasy cb i hf o różnym udziale genów bydła rasy hf. Zesz. Nauk. Przegl. Hod., 55, 123–131, 2001.
P i w c z y ń s k i D., M r o c z k o w s k i S., S k a r w e c k a M.: Wpływ kolejności i miesiąca laktacji oraz sezonu wycielenia na cechy mleczności krów. Zesz. Nauk. Przegl. Hod., 59,
197–205, 2001.
S a b l i k P., S z a r k o w s k i K., C z e r n i a w s k a - P i ą t k o w s k a E., K a s i c a A.: Porównanie jakości higienicznej mleka przy doju bańkowym i przewodowym w gospodarstwie
rolnym w Wiejkowie. Zesz. Nauk. Przegl. Hod., 44, 215–224, 1999.
S a w a A., C h m i e l n i k H., B o g u c k i M., C i e ś l a k M.: Wpływ wybranych czynników pozagenetycznych na wydajność, skład i zawartość komórek somatycznych w mleku wysoko
wydajnych krów. Zesz. Nauk. Przegl. Hod., 51, 165–170, 2000.
S a w a A., B o g u c k i M.: Genetyczne i środowiskowe uwarunkowania wydajności dobowej i jakości mleka. Acta Sc. Polonorum Zoot., 1 (1–2), 129–138, 2002.
S a w a A.: Warunki utrzymania doju krów oraz ich wpływ na liczbę komórek somatycznych w mleku. Med. Wet., 60, (4), 424–427, 2004.
S e n d e r G., B a g n i c k a E.: Wpływ wielkości stada, stosowania środków dezynfekcyjnych oraz doju na liczbę komórek somatycznych. Przegl. Mlecz., 8, 46–47, 2000.
S t e n z e l R., C h a b u z W., C i a s t e k K., Ż e l e z i k M.: Wpływ wybranych czynników środowiskowych i genotypu na jakość i skład chemiczny mleka pozyskiwanego w gospodarstwach
prywatnych Lubelszczyzny. Ann. UMCS, EE, Zoot., XXI, 1, 8, 55–62, 2003.
Katedra Hodowli Bydła, Katedra Higieny Zwierząt i Środowiska Wydziału Biologii i Hodowli Zwierząt Akademii Rolniczej w Lublinie
Katedra Hodowli Bydła, Katedra Higieny Zwierząt i Środowiska Wydziału Biologii i Hodowli Zwierząt Akademii Rolniczej w Lublinie
Katedra Hodowli Bydła, Katedra Higieny Zwierząt i Środowiska Wydziału Biologii i Hodowli Zwierząt Akademii Rolniczej w Lublinie
Licencja
Od 2022 r. artykuły są udostępniane na zasadach licencji Creative Commons uznanie autorstwa 4.0 międzynarodowa (CC BY 4.0). Artykuły opublikowane przed 2022 r. są dostępne na zasadach licencji Creative Commons uznanie autorstwa – użycie niekomercyjne – bez utworów zależnych 4.0 międzynarodowa (CC BY-NC-ND 4.0).
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej, nie jest rozpatrywany do publikacji w innych wydawnictwach.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła i wkładzie poszczególnych osób.
