Analiza porównawcza wyników próby dzielności ogierów śląskich – nowe podejście
ZUZANNA TKACZYK
Katedra Hodowli i Użytkowania Koni, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 13, 20-950 LublinIWONA JANCZAREK
Katedra Hodowli i Użytkowania Koni, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 13, 20-950 LublinIZABELA WILK
Katedra Hodowli i Użytkowania Koni, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 13, 20-950 LublinMONIKA ZASTRZEŻYŃSKA
Katedra Hodowli i Użytkowania Koni, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 13, 20-950 LublinMONIKA PRZETACZNIK
Katedra Hodowli i Użytkowania Koni, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 13, 20-950 LublinKARINA BRZOZOWSKA
Katedra Hodowli i Użytkowania Koni, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 13, 20-950 LublinAbstrakt
Celem pracy był projekt standaryzacji wyników prób dzielności ogierów śląskich. Analizie statystycznej poddano wyniki testu końcowego po zakładzie treningowym koni w latach 2007–2014. Wyodrębniono cechy wspólne, czyli oceniane u każdego rocznika ogierów, a następnie cechom tym przydzielono mnożniki wyznaczone przez hodowców. Zespół wspólnych cech ocenianych podczas prób dzielności ogierów śląskich w latach 2007–2014 stanowiły: próba ujeżdżenia, próba szybkości w kłusie, próba wytrzymałości, charakter i zachowanie, przydatność zaprzęgowa oraz stęp i kłus w zaprzęgu. Na podstawie cech wspólnych, próby dzielności oraz wyznaczonych mnożników zaproponowano metodę standaryzacji wyników prób dzielności ogierów śląskich. Według opinii wybranych hodowców koni śląskich największe znaczenie wśród cech wspólnych miały próba ujeżdżenia, stęp i kłus w zaprzęgu, a także bonitacja pokroju, która powinna w przyszłości stanowić element składowy końcowego wyniku próby dzielności ogierów wspomnianej rasy.
Słowa kluczowe:
ogiery, rasa śląska, próba dzielnościBibliografia
Haremski Z., Rudzki T., 1996. Właściwy kierunek i metody w hodowli koni śląskich. Koń Polski 31 (1), 14–16.
Helon P., 2009. Ślązaki przyszłością zaprzęgów. Hodowca i Jeździec 23, 30–31.
Helon P., Peckiel P., 2004. Mistrzostwa Polski Młodych Koni w Powożeniu Zaprzęgami Jednokonnymi 2004. ‘Ślązaki 3 × tak’, Hodowca i Jeździec 5, 17–19.
Jackowski M., Organ M., 2005. Konie śląskie użytkowane w sporcie zaprzęgowym. Rocz. Nauk. Zootech. Supl. 22, 121–124.
Janczarek I., 2007. Ocena współzależności miedzy wybranymi wymiarami biometrycznymi ogierów półkrwi a parametrami ich skoków swobodnych. Rocz. Nauk. Pol. Tow. Zootech., 3 (4), 13–34.
Janczarek I., 2012. Obiektywizacja metod oceny skoków luzem młodych ogierów półkrwi. Rozprawy Naukowe UP w Lublinie 352, Wyd. UP w Lublinie, Lublin.
Jodkowska E., Lubik-Hołodowa V., Walkowicz E., 2003. Zmiany eksterieru klaczy rasy śląskiej urodzonych w SK Strzelce Opolskie w latach 1969–1995. Rocz. Nauk. Zootech. Supl. 18, 131–124.
Kaproń M., 1999. Metody doskonalenia koni. Wyd. AR w Lublinie, Lublin, 7–12, 75– 79.
Kaproń M., Janczarek I., Bocian K., Suska A., 2006. Projekt modernizacji oceny pokroju ogierów w ramach testu 100-dniowego. Prace Mat. Zootech. Zesz. Spec. 16, 91–95.
Kaproń M., Janczarek I., Kowalska A., Kaproń B., Bocian K., 2003. Współzależność między systemami bonitacji pokroju oraz wskaźnikami wydolności ruchowej ogierów półkrwi podczas testu 100 dni. Rocz. Nauk. Zootech. Supl. 18, 193– 142.
Kaproń M., Niewinski W., 2011. Próby dzielności koni zaprzęgowych – anachronizm czy konieczność? Hodowca i Jeździec 30, 7–9.
Kaproń M., Strzelec K., Kaproń H., 1993. Genetyczne uwarunkowania cech pokrojowych koni śląskich. Annales UMCS, sec. EE, Zootechnica 11, 163–170.
Kownacki M., 1993. Problemy związane z hodowlą koni półkrwi. Prz. Hod. 5, 20–26.
Kozłowski I., 2006. Jaki koń do zaprzęgu? Koń Polski 42 (1), 44–46.
Lewczuk D., 2008. Analiza systemu sędziowania zdolności skokowych koni w skokach luzem za pomocą komputerowej analizy obrazu. Rozprawa habilitacyjna. Monografie Rozprawy 21, Instytut Genet. Hod. Zwierz. PAN w Jastrzębcu.
Lewczuk D., Słoniewski K., 2004. Zależności między ocenami cech dokonywanych w czasie próby dzielności ogierów w Polsce i w Niemczech – analiza wstępna. Zeszyty Nauk. Prz. Hod. 73, 71–79.
Neuberg K., Geringer de Oedenberg H., Pasicka E., Kaminska K., Kaprawy M., 2008. Wpływy zmian regulaminów rozgrywania prób dzielności ogierów śląskich na ich parametry pokrojowe i użytkowe. Rocz. Nauk. PTZ 4, 19–27.
Pietrzak S., Cuber A., 2003. Ocena wyników sportowych koni wyhodowanych w jednostkach Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Rocz. Nauk. Zootech. Supl. 18, 235–238.
Program hodowli koni rasy śląskiej, 2007. PZHK, Matrix, Warszawa.
Strzelecka M., 2010. Analiza pochodzeniowa ogierów śląskich, które ukończyły próby dzielności w Zakładzie Treningowym Książ w 2009 r. Praca inżynierska, UP w Lublinie.
Szczęsna M., 2007. Zaprzęgowe próby dzielności ogierów śląskich w Stadzie Ogierów Książ. Praca magisterska, AR w Lublinie.
Szulowska J., 2013. Ślązaki na Lubelszczyźnie. Hodowca i Jeździec 36, 53.
Tokarska D., Sobczak Z., Tokarski J., 1988. Próba określenia współzależności między wybranymi cechami pokrojowymi koni a ich zdolnością do skoku przez stacjonaty i oksery. Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu, Zootechnika 30, 168, 61–70.
Walkowicz E, 1994. Charakterystyka ogierów rasy śląskiej wrocławskiego OZHK, uznanych w latach 1980– 1990. Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu 39, 173–179.
Wiszowaty K., 2006. Młode ogiery i wątpliwości, Koń Polski 41 (7), 54–55
Wiszowaty K., 2011. Śląskie debiuty. Hodowca Jeździec 28, 12–14.
www.ozhk-katowice.pl/sprawy-zwiazkowe/pzhk/XXVIII-walny-zjazd-delegatow-pzhk-maj-2014 [dostęp 21.06.2016].
www.pzhk.pl/selekcja/zt-ogiery/ [dostęp 2.06.2016].
Zaleski M., 2009. Dokąd zmierzają polskie zaprzęgi? Koń Polski 44 (10), 28–31.
Katedra Hodowli i Użytkowania Koni, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin
Katedra Hodowli i Użytkowania Koni, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin
Katedra Hodowli i Użytkowania Koni, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin
Katedra Hodowli i Użytkowania Koni, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin
Katedra Hodowli i Użytkowania Koni, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin
Katedra Hodowli i Użytkowania Koni, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin
Licencja
Od 2022 r. artykuły są udostępniane na zasadach licencji Creative Commons uznanie autorstwa 4.0 międzynarodowa (CC BY 4.0). Artykuły opublikowane przed 2022 r. są dostępne na zasadach licencji Creative Commons uznanie autorstwa – użycie niekomercyjne – bez utworów zależnych 4.0 międzynarodowa (CC BY-NC-ND 4.0).
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej, nie jest rozpatrywany do publikacji w innych wydawnictwach.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła i wkładzie poszczególnych osób.
