Abstrakt
Celem pracy jest określenie wpływu cyrkulacji atmosferycznej na przezimowanie rzepaku uprawianego na Lubelszczyźnie. Realizując tak postawiony cel, wykorzystano wyniki obserwacji kondycji roślin rzepaku po zimach w latach 1974/75–2009/10, które pozyskano ze stacji doświadczalnych COBORU w Bezku i Ciciborze Dużym. Uwarunkowania cyrkulacyjne przezimowania rzepaku określono na podstawie wartości wskaźnika NAO, oscylacji wschodniopolskiej strefowej i południkowej (OWPs i OWPp), a ponadto indeksów cyrkulacji strefowej, południkowej i indeksu cykloniczności oraz częstości występowania typów cyrkulacji nad obszarem Lubelszczyzny w okresie od grudnia do marca. Największy wpływ na stan przezimowania rzepaku miał przebieg warunków atmosferycznych na początku zimy. Straty na plantacjach rzepaku były znaczące, gdy w okresach zimowych notowano dużą częstość napływu powietrza z kierunku wschodniego i południowo-wschodniego, przy mniejszym udziale adwekcji z sektora zachodniego. Niekorzystny wpływ na stan rzepaku miała także większa częstość występowania sytuacji antycyklonalnych, zwłaszcza w lutym i marcu.
Bibliografia
Aasa A., Jaagus J., Ahas R., Sepp M., 2004. The influence of atmospheric circulation on plant phenological phases in central and eastern Europe. Int. J. Climatol. 24(12), 1551–1564.
Bartkowiak-Broda I., Wałkowski T., Ogrodowczyk M., 2006. Znaczenie gospodarcze rzepaku. Nasz Rzepak 12(10), 13–18.
Bartoszek K., 2012. Kalendarz typów cyrkulacji atmosferycznej dla obszaru Lubelszczyzny. Zbiór komputerowy. UP w Lublinie, Pracownia Agrometeorologii, Lublin,
http://www.krzysztof.bartoszek.up.lublin.pl/wyniki.html
Bartoszek K., 2013. Przezimowanie rzepaku w warunkach klimatycznych środkowo-wschodniej Lubelszczyzny. Acta Agrophys. 20(3), 341–352.
Chmielewski F.M., Rötzer T., 2002. Annual and spatial variability of the beginning of the growing season in Europe in relation to air temperature changes. Clim. Res. 19, 257–264.
Czarnecka M., 1997. Czynniki klimatyczne niekorzystne dla zimowania rzepaku ozimego w Polsce. Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu 15(313), 43–47.
Falarz M., 2007. Snow cover variability in Poland in relation to the macro- and mesoscale atmospheric circulation in the twentieth century. Int. J. Climatol. 27, 2069–2081.
Heimann S., Broniarz J., 2008. Metodyka badania wartości gospodarczej odmian (WGO) – Rzepak. COBORU, Słupia Wielka.
Johnson J.M.F., Franzluebbers A.J., Weyers S.L., Reicosky D.C., 2007. Agricultural opportunities to mitigate greenhouse gas emissions. Environ. Pollut. 150(1), 107–124.
Jones P.D., Jonsson T., Wheeler D., 1997. Extension of the North Atlantic Oscillation using early instrumental pressure observations from Gibraltar and south-west Iceland. Int. J. Climatol. 17(13), 1433–1450.
Lardon A., Triboi-Blondel A.M., 1995. Cold and freeze stress at flowering. Effects on seed yields in winter rapeseed. Field Crop. Res. 44(2), 95–101.
Menzel A., Sparks T.H., Estrella N., Eckhardt S., 2005. ´SSW to NNE´ – North Atlantic Oscillation affects the progress of seasons across Europe. Glob. Change Biol. 11, 909–918.
Niedźwiedź T., 2001. Zmienność cyrkulacji atmosfery nad Spitsbergenem w drugiej połowie XX wieku. Probl. Klim. Polar. 11, 7–26.
Scheifinger H., Menzel A., Koch E., 2002. Atmospheric mechanisms governing the spatial and temporal variability of phenological phases across Europe. Int. J. Climatol. 22, 1739–1755.
Tomaszewska T., 1988. Ocena agroklimatyczna warunków wymarzania rzepaku ozimego na obszarze Polski. Zesz. Nauk. ATR w Bydgoszczy, Rolnictwo 27(158), 89–97.
Ustrnul Z., 2006. Spatial differentiation of air temperature in Poland using circulation types and GIS. Int. J. Climatol. 26, 1529–1546.
Vergé X.P.C., De Kimpe C., Desjardins R.L., 2007. Agricultural production, greenhouse gas emissions and mitigation potential. Agr. Forest Meteorol. 142(2–4), 255–269.
Praca została wykonana w ramach projektu badawczego Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego nr N N310 448738, realizowanego w latach 2010–2011.
Downloads
Download data is not yet available.
