Ocena porażenia żyta przez rdzę brunatną (Puccinia recondita f.sp. secalis) w warunkach sztucznej inokulacji

AGNIESZKA ŁĄCKA; KAMILA NOWOSAD; JAN BOCIANOWSKI

doi:10.24326/as.2019.3.9

Tom 74 Nr 3 (2019)

Artykuły

Ocena porażenia żyta przez rdzę brunatną (Puccinia recondita f.sp. secalis) w warunkach sztucznej inokulacji

AGNIESZKA ŁĄCKA⁺⁻
KAMILA NOWOSAD⁺⁻
JAN BOCIANOWSKI⁺⁻

PDF

DOI: https://doi.org/10.24326/as.2019.3.9
Przesłane: 9 lipca 2019
Opublikowane: 07-12-2019

Abstrakt

Ocenę podatności 766 genotypów żyta na porażenie przez rdzę brunatną (Puccinia recondita f. sp. secalis) przeprowadzono w doświadczeniu szklarniowym. Materiał do badań stanowiła kolekcja Katedry Genetyki, Hodowli Roślin i Nasiennictwa Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, a genotypy pochodziły z: DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. (oddziały w Choryni, Laskach, Sobiejuchach), Hodowli Roślin Smolice, Poznańskiej Hodowli Roślin oraz hodowli własnej Katedry Genetyki, Hodowli Roślin i Nasiennictwa Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Zastosowano metodę obciętych liści na pożywce agarowo-benzimidazolowej na siewkach [Park i Felsenstein 1998]. Bonitacja stopnia porażenia roślin przez choroby dokonywana była w oparciu o czterostopniową skalę. Badane genotypy były istotnie statystycznie zróżnicowane pod względem stopnia porażenia rdzą brunatną. Istotne statystycznie różnice obserwowano również pomiędzy wartościami średnimi porażenia rdzą brunatną w grupach pochodzących z różnych programów hodowlanych. Największym średnim porażeniem rdzą brunatną charakteryzowały się genotypy pochodzące z Sobiejuch, natomiast najmniejszym z Wrocławia.

Bibliografia

Brown J.F., Ogle H.J., 1997. Plant Pathogens and Plant Diseases. Australasian Plant Pathology Society, s. 3–20, DOI: 10.1046/j.1365-3059.1998.0223e.x
Bułatowicz A., Snarska K., Rogało R., 2009. Reakcje odmian żyta ozimego na patogeny grzybowe, zachwaszczenie oraz stosowane zabiegi ochronne. Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Rośl. 49(3), 1539–1542.
GUS, 2019. Produkcja upraw rolnych i ogrodniczych w 2018 roku. Warszawa.
Jasińska Z., Kotecki A. (red.), 1999. Szczegółowa uprawa roślin. T. 1. Wyd. AR we Wrocławiu, s. 131.
Głazek M., Krzyzińska B., Mączyńska A,. 2000. Mycoses in rye (Secale cereale L.) – occurrence and threat. Three-year study in the region of Southern Poland. J. Plant Prot. Res. 40(3/4), 237–243.
Kubicka H., 2004. Zarys genetyki zbóż. T. 1. Poznań, s. 331.
Kurowski T.P, Damszel M., Wysocka U., Sadowski T., Rychcik B., 2012. Zdrowotność żyta ozi-mego uprawianego w systemie konwencjonalnym i ekologicznym. Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Rośl. 52(4), 1188–1192.
Miedaner T., Klocke B., Flath K., Geiger H.H., Weber W.E., 2012. Diversity, spatial variation and temporal dynamics of virulences in the German of leaf rust (Puccinia recondite f. sp. secalis) population in winter rye. Eur. J. Plant Pathol. 132, 23–35.
Park R.F., Felsenstein F.G., 1998. Physiological specialization and pathotype distribution of Puccin-ia recondita in western Europe, 1995. Plant Pathol. 47, 157–164.
Prażak R., Skrzypik A., 2014. Efektywność wykorzystania postępu biologicznego w hodowli i uprawie żyta (Secale cereale L.). Episteme 25, 149–167.
Roelfs A.P., Singh R.O., Saari E.E., 1992. Rust Disease of wheat. Concepts and methods of disease management. CIMMYT, Mexico.
Sawicka Z., 2011. Wpływ mączniaka prawdziwego i rdzy brunatnej na plonowanie żyta ozimego. Prog. Plant Prot. 51(3), 1193–1197.
Shapiro S.S., Wilk M.B., 1965. An analysis of variance test for normality (complete samples). Biometrika 52, 591–611.
Smolik M., Cieluch P., Mazurkiewicz-Zapałowicz K., 2012. Morphological and cytological response of selected recombinant inbred lines of rye (Secale cereale L.) to nutrient deprivation stress as-sessed at the seedling stage. Not. Bot. Horti. Agrobot. 40(1), 282–289.
Sobczak J., Szulc M., Matyjaszczyk E., 2015. Konsekwencje dla praktyki ochrony roślin wynikające z wycofania ze stosowania substancji czynnej karbendazym. Zagad. Doradz. Rol. 3, 83–93.
Tarkowski C., 1983. Biologia żyta. PWN, Warszawa.
Tomczyńska I., Śliwka J. 2011. Piramidyzacja genów odporności w roślinach uprawnych. Biul. IHAR 262, 77–88.
Tyrka M., Chełkowski J., 2004. Enhancing the resistance of triticale by using genes from wheat and rye. J. Appl. Genet. 45(3), 283–295.
VSN International, 2015. Genstat Reference Manual (Release 18). VSN International, Hemel Hempstead, UK.
Weber R., Bujak H., Nowosad K., Gacek E., Kotowicz L., 2015. Analiza zmienności porażenia odmian żyta ozimego przez grzyb Puccinia recondita na Dolnym Śląsku. Pol. J. Agron. 23, 82–87.
Wójtowicz A., Pasternak M., Zacharczuk M., Mroczek I., 2016. Systemy wspomagające podejmowanie decyzji w ochronie roślin – wyzwanie dla nauki i doradztwa rolniczego. Zagad. Doradz. Rol. 1, 62–75.