Źródła pożytku nektarowego, pyłkowego i spadziowego rejonu Gór Świętokrzyskich w świetle analizy pyłkowej wybranych produktów pszczelich
ERNEST STAWIARZ
Katedra Botaniki, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 LublinANNA WRÓBLEWSKA
Katedra Botaniki, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 LublinKRZYSZTOF KOZŁOWSKI
Katedra Botaniki, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 LublinMARZENA MASIEROWSKA
Katedra Botaniki, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 LublinAbstrakt
Materiał badań stanowiły próbki miodów i pierzgi zebrane bezpośrednio od pszczelarzy w 2009 r. z rejonu Gór Świętokrzyskich (woj. świętokrzyskie). Wśród analizowanych miodów 7 uznano za miody nektarowe (3 faceliowe, 1 wierzbowy i 3 wielokwiatowe), a 2 za miody spadziowe (1 ze spadzi drzew liściastych i 1 ze spadzi drzew iglastych). Najwyższą frekwencją spośród pyłku roślin nektarodajnych w miodach odznaczał się pyłek Brassicaceae (inne), Trifolium repens s.l., Aesculus, typu Prunus, Salix, Fagopyrum, typu Lamium i typu Taraxacum. W grupie roślin nienektarujących najwyższą frekwencję wykazał pyłek Quercus, Plantago i Hypericum. Przewodność elektryczna właściwa miodów nektarowych zawierała się w przedziale 0,18–0,44 mS · cm–1, miodu ze spadzi liściastej 0,82 mS · cm–1, a miodu ze spadzi iglastej 1,16 mS · cm–1. W obrazie mikroskopowym 8 próbek pierzgi najwyższą frekwencję osiągnęły ziarna pyłku: Brassica napus, Brassicaceae (inne), Papaver, Quercus, typu Taraxacum, Aesculus, Centaurea cyanus, typu Prunus, typu Rubus i Trifolium repens s.l. Dominującym udziałem w omawianym materiale charakteryzował się pyłek typu Prunus, Phacelia i Plantago.
Słowa kluczowe:
rośliny pożytkowe, miód, pierzga, analiza pyłkowa, Góry ŚwiętokrzyskieBibliografia
Andrejev V.N., 1926. Pylca rastenij soberajemaja pčolami (k metodike izučenija pergi). Charkov. Oblat. Opyt. Stancja, Charkov.
Bogdanov S., Haldimann M., Luginbühl W., Gallmann P., 2007. Minerals in honey: environmental, geographical and botanical aspects. J. Apicult. Res. 46(4), 269–275, DOI: 10.3896/IBRA.1.46.4.11.
Bucher E., Kofler V., Vorwohl G., Zieger E., 2004. Das Pollenbild der Südtirolen Honige. Biologisches Labor der Landesagentur für Umwelt und Arbeitsschutz, Leifers.
Ceglińska K., 2009. Flora pożytkowa Podkarpacia na podstawie spektrum pyłkowego produktów pszczelich. Rozprawa doktorska, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie.
Demianowicz Z., Demianowicz A., 1957. Nowe podstawy analizy pyłkowej miodów. Pszczeln. Zesz. Nauk. 1(2), 69–78.
Demianowicz Z., Warakomska Z., 1973. Analiza letnich pożytków pyłkowych Mierzei Wiślanej. Pszczeln. Zesz. Nauk. 17, 39–49.
Hodges D., 1952. The pollen loads of the honeybee, IBRA, London.
Koter M., 1987. Nektarowanie i wydajność pyłkowa wybranych gatunków i mieszańców wierzb (Salix L.). Pszczeln. Zesz. Nauk. 31, 131–152.
Louveaux J., Maurizio A., Vorwohl G., 1978. Methods of Melissopalynology. Bee World 59(4), 139–157, DOI: 10.1080/0005772X.1978.11097714.
Maurizio A., 1951. Pollen analysis of honey. Bee World 32(1), 1–5, DOI: 10.1080/0005772X.1951.11094660.
Maurizio A., 1954. Pollenernährung und Lebensvorgängen bei der Honigbiene (Apis mellifica L.). Landwirtsch. Jahrb. Schweiz. 68(2), 115–182.
Maurizio A., 1959–1960. Blüte, Nektar, Pollen, Honig. Broschüre, Verlag der D. Bienenwirtsch., München.
Maurizio A., 1975. Microscopy of honey. W: E. Crane (red.), Honey. A Comprehensive Survey, Morrison and Gibb, London, 240–254.
Moar N.T., 1985. Pollen analysis of New Zealand honey. New Zeal. J. Agr. Res. 28, 39–70, DOI: 10.1080/00288233.1985.10426997.
Ohe von der W., Persano Oddo L., Piana M., Morlot M., Martin P., 2004. Harmonized methods of melissopalynology. Apidologie 35, 18–25, DOI: 10.1051/apido:2004050.
Persano Oddo L., Piro R., 2004. Main European unifloral honeys: descriptive sheets. Apidologie 35, 38–81, DOI: 10.1051/apido:2004049.
Persano Oddo L., Piana L., Bogdanov S., Bentabol A., Gotsiou P., Kerkvliet J., Martin P., Morlot M., Ortiz-Valbuena A., Ruoff K., Ohe von der K., 2004. Botanical species giving unifloral honey in Europe. Apidologie 35, 82–93, DOI: 10.1051/apido:2004045.
PN-88/A-77626:1988. Miód pszczeli.
PN-R-78893:1996. Obnóża pyłkowe.
Ricciardelli d’Albore G., 1998. Mediterranean melissopalynology. Università degli di Perugia, Facoltà di Agraria, Istituto di Entomologia agraria, Perugia.
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 3 października 2003 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej miodu (Dz.U. z 2003 r. Nr 181 poz. 1772 i 1773).
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 stycznia 2009 r. w sprawie metod analiz związanych z dokonywaniem oceny miodu (Dz.U. z 2009 r. Nr 17 poz. 94).
Sawyer R., 1981. Pollen identification for beekeepers, red. R.S. Pickard. Univ. College Cardiff Press.
Sawyer R., 1988. Honey identification. Cardiff Acad. Press, Wales, UK.
Semkiw P., Skowronek W., Teper D., Skubisa P., 2008. Changes occurring in honey during ripening dunder controlled conditions based on pollen analysis and electrical conductivity. J. Apic. Sci. 52(2), 45–53
Smaragdowa N.P., 1956. Izbiratelnaja sposobnost pčeł pri opylenii rastenij. Trudy Agrobiologčnej Stancji Biologo-počviennovo Fakulteta 180(2), 97–102.
Stawiarz E., 2005. Flora miododajna Sandomierszczyzny na podstawie analizy pyłkowej miodów. Mat. Konf. Nauk. ,,Ogrodnictwo Ziemi Sandomierskiej – nauka dla praktyki”, Sandomierz, 16 listopada, 62–72.
Stawiarz E., 2006. Spektrum pyłkowe miodów gminy Lipnik (woj. świętokrzyskie). Acta Agrobot. 59(1), 251–256, DOI: 10.5586/aa.2006.025.
Stawiarz E., Wróblewska A., 2010. Melissopalynological analysis of multifloral honeys from the Sandomierska Upland area of Poland. J. Apic. Sci. 54(1), 65–75.
Szczęsna T., Rybak-Chmielewska H., 2004. The temperature correction factor for electrical conductivity of honey. J. Apic. Sci. 48(2), 97–102.
Warakomska Z., 1985. Obraz pyłkowy miodów i pierzgi Kotliny Jeleniogórskiej. Pszczeln. Zesz. Nauk. 29, 253–263.
Warakomska Z., 1987. Miód, obnóża i pierzga z pożytku wierzbowego (Salix L.). Pszczeln. Zesz. Nauk. 31, 177–187.
Warakomska Z., 1996. Pollen contents of some honeys originating from Wielkopolska region. Pszczeln. Zesz. Nauk. 40(2), 89–98.
Warakomska Z., 1997. Obraz pyłkowy wielokwiatowych miodów Lubelszczyzny. Mat. I Ogólnopol. Konf. Nauk. „Biologia kwitnienia nektarowania i zapylania roślin”, Lublin, 13–14 listopada, 170–177.
Warakomska Z., Jaroszyńska T., 1992. Obraz pyłkowy miodów spadziowych Roztocza. Pszczeln. Zesz. Nauk. 32, 149–156.
Warakomska Z., Konarska A., Żuraw B., Ptáček V., 1994. Analiza pyłkowa pierzgi pobranej od rodzin pszczelich (Apis mellifica L.) wywiezionych na uprawy nasienne lucerny (Medicago sativa L.). Pszczeln. Zesz. Nauk. 38, 109–117.
Wróblewska A., 2002. Rośliny pożytkowe Podlasia w świetle analizy pyłkowej produktów pszczelich. Rozpr. Nauk. AR w Lublinie, 264.
Wróblewska A., Stawiarz E., 2004. Pollen spectrum of some honeys from Opatów Vicinity. J. Apic. Sci. 48(2), 23–33.
Wróblewska A., Warakomska Z., Koter M., 2006. Pollen analysis of bee products from the northeastern Poland. J. Apic. Sci. 50(1), 71–83.
Zander E., 1935, 1937. Beitrage zur Herkunfsbestimmung bei Honig. T. I, Reichsfachgruppe, Imker, Berlin, t. II, Liedloff, Loth & Michaelis, Leipzig.
Bogdanov S., Haldimann M., Luginbühl W., Gallmann P., 2007. Minerals in honey: environmental, geographical and botanical aspects. J. Apicult. Res. 46(4), 269–275, DOI: 10.3896/IBRA.1.46.4.11.
Bucher E., Kofler V., Vorwohl G., Zieger E., 2004. Das Pollenbild der Südtirolen Honige. Biologisches Labor der Landesagentur für Umwelt und Arbeitsschutz, Leifers.
Ceglińska K., 2009. Flora pożytkowa Podkarpacia na podstawie spektrum pyłkowego produktów pszczelich. Rozprawa doktorska, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie.
Demianowicz Z., Demianowicz A., 1957. Nowe podstawy analizy pyłkowej miodów. Pszczeln. Zesz. Nauk. 1(2), 69–78.
Demianowicz Z., Warakomska Z., 1973. Analiza letnich pożytków pyłkowych Mierzei Wiślanej. Pszczeln. Zesz. Nauk. 17, 39–49.
Hodges D., 1952. The pollen loads of the honeybee, IBRA, London.
Koter M., 1987. Nektarowanie i wydajność pyłkowa wybranych gatunków i mieszańców wierzb (Salix L.). Pszczeln. Zesz. Nauk. 31, 131–152.
Louveaux J., Maurizio A., Vorwohl G., 1978. Methods of Melissopalynology. Bee World 59(4), 139–157, DOI: 10.1080/0005772X.1978.11097714.
Maurizio A., 1951. Pollen analysis of honey. Bee World 32(1), 1–5, DOI: 10.1080/0005772X.1951.11094660.
Maurizio A., 1954. Pollenernährung und Lebensvorgängen bei der Honigbiene (Apis mellifica L.). Landwirtsch. Jahrb. Schweiz. 68(2), 115–182.
Maurizio A., 1959–1960. Blüte, Nektar, Pollen, Honig. Broschüre, Verlag der D. Bienenwirtsch., München.
Maurizio A., 1975. Microscopy of honey. W: E. Crane (red.), Honey. A Comprehensive Survey, Morrison and Gibb, London, 240–254.
Moar N.T., 1985. Pollen analysis of New Zealand honey. New Zeal. J. Agr. Res. 28, 39–70, DOI: 10.1080/00288233.1985.10426997.
Ohe von der W., Persano Oddo L., Piana M., Morlot M., Martin P., 2004. Harmonized methods of melissopalynology. Apidologie 35, 18–25, DOI: 10.1051/apido:2004050.
Persano Oddo L., Piro R., 2004. Main European unifloral honeys: descriptive sheets. Apidologie 35, 38–81, DOI: 10.1051/apido:2004049.
Persano Oddo L., Piana L., Bogdanov S., Bentabol A., Gotsiou P., Kerkvliet J., Martin P., Morlot M., Ortiz-Valbuena A., Ruoff K., Ohe von der K., 2004. Botanical species giving unifloral honey in Europe. Apidologie 35, 82–93, DOI: 10.1051/apido:2004045.
PN-88/A-77626:1988. Miód pszczeli.
PN-R-78893:1996. Obnóża pyłkowe.
Ricciardelli d’Albore G., 1998. Mediterranean melissopalynology. Università degli di Perugia, Facoltà di Agraria, Istituto di Entomologia agraria, Perugia.
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 3 października 2003 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej miodu (Dz.U. z 2003 r. Nr 181 poz. 1772 i 1773).
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 stycznia 2009 r. w sprawie metod analiz związanych z dokonywaniem oceny miodu (Dz.U. z 2009 r. Nr 17 poz. 94).
Sawyer R., 1981. Pollen identification for beekeepers, red. R.S. Pickard. Univ. College Cardiff Press.
Sawyer R., 1988. Honey identification. Cardiff Acad. Press, Wales, UK.
Semkiw P., Skowronek W., Teper D., Skubisa P., 2008. Changes occurring in honey during ripening dunder controlled conditions based on pollen analysis and electrical conductivity. J. Apic. Sci. 52(2), 45–53
Smaragdowa N.P., 1956. Izbiratelnaja sposobnost pčeł pri opylenii rastenij. Trudy Agrobiologčnej Stancji Biologo-počviennovo Fakulteta 180(2), 97–102.
Stawiarz E., 2005. Flora miododajna Sandomierszczyzny na podstawie analizy pyłkowej miodów. Mat. Konf. Nauk. ,,Ogrodnictwo Ziemi Sandomierskiej – nauka dla praktyki”, Sandomierz, 16 listopada, 62–72.
Stawiarz E., 2006. Spektrum pyłkowe miodów gminy Lipnik (woj. świętokrzyskie). Acta Agrobot. 59(1), 251–256, DOI: 10.5586/aa.2006.025.
Stawiarz E., Wróblewska A., 2010. Melissopalynological analysis of multifloral honeys from the Sandomierska Upland area of Poland. J. Apic. Sci. 54(1), 65–75.
Szczęsna T., Rybak-Chmielewska H., 2004. The temperature correction factor for electrical conductivity of honey. J. Apic. Sci. 48(2), 97–102.
Warakomska Z., 1985. Obraz pyłkowy miodów i pierzgi Kotliny Jeleniogórskiej. Pszczeln. Zesz. Nauk. 29, 253–263.
Warakomska Z., 1987. Miód, obnóża i pierzga z pożytku wierzbowego (Salix L.). Pszczeln. Zesz. Nauk. 31, 177–187.
Warakomska Z., 1996. Pollen contents of some honeys originating from Wielkopolska region. Pszczeln. Zesz. Nauk. 40(2), 89–98.
Warakomska Z., 1997. Obraz pyłkowy wielokwiatowych miodów Lubelszczyzny. Mat. I Ogólnopol. Konf. Nauk. „Biologia kwitnienia nektarowania i zapylania roślin”, Lublin, 13–14 listopada, 170–177.
Warakomska Z., Jaroszyńska T., 1992. Obraz pyłkowy miodów spadziowych Roztocza. Pszczeln. Zesz. Nauk. 32, 149–156.
Warakomska Z., Konarska A., Żuraw B., Ptáček V., 1994. Analiza pyłkowa pierzgi pobranej od rodzin pszczelich (Apis mellifica L.) wywiezionych na uprawy nasienne lucerny (Medicago sativa L.). Pszczeln. Zesz. Nauk. 38, 109–117.
Wróblewska A., 2002. Rośliny pożytkowe Podlasia w świetle analizy pyłkowej produktów pszczelich. Rozpr. Nauk. AR w Lublinie, 264.
Wróblewska A., Stawiarz E., 2004. Pollen spectrum of some honeys from Opatów Vicinity. J. Apic. Sci. 48(2), 23–33.
Wróblewska A., Warakomska Z., Koter M., 2006. Pollen analysis of bee products from the northeastern Poland. J. Apic. Sci. 50(1), 71–83.
Zander E., 1935, 1937. Beitrage zur Herkunfsbestimmung bei Honig. T. I, Reichsfachgruppe, Imker, Berlin, t. II, Liedloff, Loth & Michaelis, Leipzig.
ERNEST STAWIARZ
Katedra Botaniki, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin
Katedra Botaniki, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin
ANNA WRÓBLEWSKA
Katedra Botaniki, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin
Katedra Botaniki, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin
KRZYSZTOF KOZŁOWSKI
Katedra Botaniki, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin
Katedra Botaniki, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin
MARZENA MASIEROWSKA
Katedra Botaniki, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin
Katedra Botaniki, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin
Licencja
Przesyłając artykuł do publikacji, autor oświadcza, że posiada pełnię autorskich praw majątkowych oraz osobistych do utworu, a jego opublikowanie nie naruszy praw osób trzecich. Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła i wkładzie poszczególnych osób.
Przesłanie przez autora artykułu do publikacji w czasopiśmie „Annales Horticulturae” traktowane będzie jako udzielenie licencji do eksploatacji praw autorskich do artykułu na zasadach licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 (CC BY-NC-ND 4.0)
