Charakterystyka zasobów genowych pszenżyta ozimego zgromadzonych w latach 2001–2016 w porównaniu ze starszymi materiałami kolekcyjnymi
ANETA KRAMEK
Instytut Genetyki, Hodowli i Biotechnologii Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 LublinWANDA KOCIUBA
Instytut Genetyki, Hodowli i Biotechnologii Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 LublinAbstrakt
Praca przedstawia charakterystykę 253 nowych obiektów pszenżyta ozimego włączonych do kolekcji w latach 2001–2016 pod względem wartości cech użytkowych oraz polowej odporności na choroby grzybowe w porównaniu z materiałami zgromadzonymi wcześniej. Badane obiekty były oceniane w 4-letnich cyklach jednopowtórzeniowych doświadczeń polowych prowadzonych w Gospodarstwie Doświadczalnym Uniwersytetu Przyrodniczego w Czesławicach koło Nałęczowa. Nowe obiekty pszenżyta ozimego charakteryzowały się mniejszą zmiennością cech użytkowych oraz niższą polową odpornością na choroby grzybowe w porównaniu ze starszymi materiałami kolekcyjnymi. Reprezentują one jednak nową zmienność w obrębie rodzaju ×Triticosecale odnośnie do takich cech, jak wysokość roślin, masa ziarn z kłosa, masa 1000 ziarn i mogą stanowić wartościowy materiał w pracach hodowlanych i badawczych.
Słowa kluczowe:
choroby grzybowe, pszenżyto ozime, zasoby genowe, zmiennośćBibliografia
Arseniuk E., Czembor H.J., Sowa W., Krysiak H., 1990. Wstępne badania nad septoriozą pszenżyta. Biul. IHAR 173/174, 65–69.
Arseniuk E., Woś E., Woźniak-Strzembicka A., 2000. Aspect of triticale diseases research in Poland. Vortr. Pflanzenzüchtg. 49, 63–72.
Brzozowski J, Kurowski TP, Brzozowska I., 2000. Wpływ zabiegów nawozowo-herbicydowych na stopień porażenia chorobami pszenżyta ozimego. Folia Univ. Agric. Stetin., Agricultura 206(82), 25–30.
Czajowski G, Strzembicka A, Kraska K., 2011. Wirulencja populacji Puccinia triticina sprawcy rdzy brunatnej pszenicy i pszenżyta w Polsce w latach 2008–2010. Biul. IHAR 260/261, 145–153.
Goyal A., Beres B.L., Randhawa H.S., Navabi A., Salmon D.F., Eudes F., 2011. Yield stability analysis of broadly adaptive triticale germplasm in southern and central Alberta, Canada, for industrial end-use suitability. Can. J. Plant Sci. 91, 125–135, http://dx.doi.org/10.4141/cjps10063.
Grzesik H., Strzembicka A., 2003. Odporność wybranych odmian pszenżyta ozimego na rdzę brunatną (Puccinia recondita f. sp. tritici). Biul. IHAR 230, 171–176.
Kociuba W., Kramek A., Doliński R., 2007. Porównanie wartości cech użytkowych krajowych odmian pszenżyta ozimego zarejestrowanych w latach 1982–2003. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 517, 379–387.
Kociuba W., Mądry W., Kramek A., Ukalski K., Studnicki M., 2010. Multivariate diversity of Polish winter triticale cultivars for spike and other traits. Plant Breed. Seed Sci. 62, 31–42, http://dx.doi.org/10.2478/v10129-011-0003-4.
Kociuba W., 1992. Ocena ważniejszych cech rolniczych materiałów kolekcyjnych pszenżyta ozimego i jarego (´Triticosecale Wittmack). Biul. IHAR 183, 125–133.
Kociuba W., 1994. Field estimation of resistance to fungal diseases in collection of spring triticale (´Triticosecale Wittmack). Genet. Pol. 35 B, 187–191.
Kociuba W., 1996. Wartość ważniejszych cech krajowych i zagranicznych obiektów kolekcyjnych pszenżyta ozimego. Biul. IHAR 200, 131–138.
Kociuba W., 1997. Field evaluation of the resistance to fungal diseases in a collection of winter triticale (´Triticosecale Wittmack). J. Appl. Genet. 38B, 97–100.
Kociuba W., 1998. Wyniki oceny materiałów kolekcyjnych pszenżyta ozimego i jarego w 1996 roku. Biul. IHAR 205, 219–227.
Kociuba W., 2000. Zmienność i współzależność ważniejszych cech plonotwórczych w obrębie heksaploidalnego pszenżyta ozimego ´Triticosecale Wittmack. Rozprawy Naukowe Akademii Rolniczej w Lublinie 232, Lublin.
Kociuba W., 2007. Charakterystyka zasobów genowych pszenżyta zgromadzonych w latach 1998–2005. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 517/1, 369–377.
Kociuba W., 2010. Charakterystyka zbiorów kolekcyjnych pszenżyta jako mieszańca międzyrodzajowego. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 555, 237–247.
Kociuba W., Kramek A., 2014. Variability of yield traits and disease resistance in winter triticale genetic resources accessions. Acta Agrobot. 67(2), 67–76, https://doi.org/10.5586/aa.2014.027.
Kramek A., Kociuba W., 2014. Charakterystyka zasobów genowych pszenżyta ozimego pod względem polowej odporności na choroby grzybowe. Annales UMCS, Sec. E, Agricultura, 69(4), 112–119.
Lista opisowa odmian roślin rolniczych, 2017. Zbożowe. Pszenżyto ozime. COBORU, Słupia Wielka, 114–127.
Oettler G., 2005. The fortune of a botanical curiosity – Triticale: past, present and future. J. Agric. Sci. 143, 329–346, http://dx.doi.org/10.1017/S0021859605005290.
Strzembicka A., 2007. Występowanie mączniaka prawdziwego (Blumeria graminis sp.) na pszenżycie w Polsce. Konferencja naukowa „Nauka dla hodowli roślin uprawnych”, Zakopane, 29 stycznia–2 lutego 2007, 42.
Strzembicka A., Węgrzyn S., Grzesik H., 1998. Ocena rodów hodowlanych pszenżyta pod względem odporności na rdzę brunatną (Puccinia recondita f. sp. tritici). Biul. IHAR 205/206, 273–278.
Szirokij unificirovannyj klassifikator SEV i Meżdunarodnyj klassifikator SEV roda Triticum L., 1974. Praha.
Thiemt E.M., Oettler G., 2008. Agronomic performance of anther-derived doubled haploid and single seed descent lines in crosses between primary and secondary winter triticale. Plant Breed. 127, 476–479, http://dx.doi.org/10.1111/j.1439-0523.2008.01498.x.
Węgrzyn S., Góral H., Spiss L., 1996. Odziedziczalność plonu ziarna i cech struktury plonu pszenżyta ozimego. Biul. IHAR. 200, 139–143.
Wolski T., Pojmaj M.S., Banaszak Z., Czerwieńska E., Bogacki J., Marciniak K., Szołkowski A., 2000. Poprawianie wartości użytkowych pszenżyta ozimego w 30-letniej hodowli w DANKO. Biul. IHAR 214, 95–104.
Instytut Genetyki, Hodowli i Biotechnologii Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin
Instytut Genetyki, Hodowli i Biotechnologii Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
