Stratyfikacja ekstremalnych wartości temperatury powietrza w Felinie k. Lublina (1986–1995). Część I. Amplitudy dobowe
KRZYSZTOF SKIBA
Katedra Agrometeorologii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 15, 20-950 LublinJÓZEF KOŁODZIEJ
Katedra Agrometeorologii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 15, 20-950 LublinMIECZYSŁAW CICHOŃ
Katedra Agrometeorologii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 15, 20-950 LublinAbstrakt
Opracowanie niniejsze stanowi kontynuację badań skrajnych wartości temperatury powietrza w profilu pionowym. Wykorzystano tu wyniki badań prowadzonych od 1963 r. w Obserwatorium Agrometeorologicznym w Felinie k. Lublina. Dane obejmują maksymalną i minimalną temperaturę powietrza z termometrów cieczowych umieszczonych: w klatce meteorologicznej (200 cm), w klatkach sytemu Geigera-Tomanka (20, 50 i 150 cm) oraz w drewnianej żaluzjowej osłonie radiacyjnej na czarnym ugorze (5 cm). Odczyty wykonywano w terminach: 7(8), 13(14), 19(20) odpowiednio w półroczu zimowym i letnim. Pomiary wykorzystane w pracy obejmują okres od 1 stycznia 1986 r. do 31 grudnia 1995 r. Zastosowano tu podstawowe miary statystyczne: średnią arytmetyczną, odchylenie standardowe, skośność, kurtozę oraz regresję wielokrotną. Ponadto w postaci wykresów ramkowych przedstawiono rozkłady amplitudy dobowej temperatury powietrza na wszystkich wysokościach. W badanym okresie najwyższe średnie wartości temperatury wystąpiły w lipcu oraz na wysokości 150 cm. Zawsze najniższą średnią minimalną temperaturę obserwowano na poziomie 5 cm. W ciepłej połowie roku najwyższą średnią maksymalną temperaturę powietrza odnotowano na wysokości 20 cm, w połowie chłodnej najwyższe wartości wystąpiły na poziomie 50 cm. Największe amplitudy występowały w porze ciepłej z maksimum w lipcu. Wysokość 5 cm odznaczała się największą średnią amplitudą w całym roku. Amplituda dobowa temperatury powietrza największą zmienność wykazuje na wysokości 5 cm; w miarę wzrostu wysokości jej zmienność maleje. W przebiegu rocznym największą zmienność obserwowano w lecie – do wysokości 50 cm, natomiast powyżej największą zmienność zarejestrowano wiosną i jesienią. Przez większość roku rozkład amplitudy jest normalny, jedynie w zimie staje się prawostronnie asymetryczny, a w styczniu ponadto silnie skoncentrowany. Zauważa się znaczące różnice w zmienności amplitudy dobowej w warstwach powietrza 5–50 cm oraz 150–200 cm. Wyraźniejszy wpływ zachmurzenia i wilgotności na amplitudę dobową notuje się w półroczu ciepłym, a najsłabszy w zimie. Na wiosnę (III) oraz w lecie (V–VII) wilgotność względna nie wpływa na wartości amplitudy temperatury powietrza.
Słowa kluczowe:
stratyfikacja, maksimum, minimum, amplituda temperatury powietrza, zachmurzenie, wilgotność względnaBibliografia
Gołaszewski D., 2004. Stratyfikacja termiczna w przygruntowej warstwie powietrza w wiosenne noce przymrozkowe na stacji SGGW Ursynów. Acta Agroph., 3(2), 247–255.
Kołodziej J., Liniewicz K., Samborski A., 1986. Z badań nad amplitudą temperatury w przygruntowej warstwie powietrza w Obserwatorium Agrometeorologicznym w Felinie koło Lublina (1971–80). Folia Soc. Sci. Lubl., sec. D, Geogr. 28, 2, 39–49.
Kołodziej J., Liniewicz K., Wesołowska–Janczarek M., 1988. Ekstremalne wartości temperatury powietrza w okolicy Lublina (1951–1985). Annales UMCS, Lublin, sec. B, Geographia, Gelogia etc., 43, 143–154.
Kołodziej J., 1999. Próba określenia związku pomiędzy ekstremalnymi wartościami temperatury powietrza a długością faz rozwojowych na przykładzie jęczmienia jarego. Folia Univ. Agric. Stet. Agric., Kraków, 79, 109–111.
Liniewicz K., 1969. Sposoby obliczania średniej dobowej temperatury powietrza. Gazeta Obserwatora, 9, 3–8.
Lorenc H., Suwalska-Bogucka M. 1995. Metody obliczania średniej dobowej temperatury i wilgotności względnej powietrza. Mat. Bad. Ser. Meteorol., 24, 42–44.
Katedra Agrometeorologii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin
Katedra Agrometeorologii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin
Katedra Agrometeorologii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
