Reakcja wybranych gatunków pszenicy ozimej na termin siewu
Grzegorz Szumiło
Katedra Szczegółowej Uprawy Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 15, 20–950 Lublin, PolandLeszek Rachoń
Katedra Szczegółowej Uprawy Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 15, 20–950 Lublin, PolandAbstrakt
Badania polowe przeprowadzono w latach 2005–2007 na terenie Gospodarstwa Doświadczalnego Felin AR w Lublinie. Ich celem było określenie wpływu dwóch terminów siewu: optymalnego i opóźnionego (o 2 tygodnie) na plonowanie, elementy struktury plonu oraz wybrane parametry jakościowe ziarna ozimych form pszenicy orkisz (Triticum spelta L.), twardej (Triticum durum Desf.) i zwyczajnej (Triticum aestivum L.). Opóźnienie terminu siewu ograniczyło plonowanie pszenicy orkisz, twardej i zwyczajnej średnio 17,3%. Wynikało to głównie z istotnego spadku liczby kłosów pszenicy wysiewnej w terminie opóźnionym. Pszenica ozima siana w terminie optymalnym w porównaniu z sianą z dwutygodniowym opóźnieniem dawała ziarno o istotnie większej gęstości w stanie zsypnym. Plon pszenicy orkisz był niższy średnio o 9,2% w porównaniu z plonem pszenicy zwyczajnej. Pszenica twarda plonowała istotnie niżej od pszenicy orkisz i pszenicy zwyczajnej odpowiednio o 14,5% i 22,4%, za sprawą istotnie mniejszej obsady kłosów. Największą szklistością cechowało się ziarno pszenicy twardej, a najmniejszą szklistość ziarna stwierdzono u pszenicy orkisz.
Słowa kluczowe:
termin siewu, plon ziarna, elementy struktury plonu, jakość ziarna, pszenica orkisz, pszenica twarda, pszenica ozimaBibliografia
Bavec F., Rantaša I., Makar S., Grobelnik , Jakop M., Bavec M., 2006. Yield performance in spelt regarding to hulled and dehulled seeds sown at different rates and dates. Bibliotheca Fragm. Agron. 11, 43–44.
Ciołek A., Makarska E., 2004. Wpływ zróżnicowanego nawożenia azotem i ochrony chemicznej na wybrane parametry jakościowe ziarna pszenicy twardej (Triticum durum Desf.). Annales UMCS, sec. E, Agrcultura, 59, 2, 777–784.
Cyrkler-Degulis M., Bulińska-Radomska Z., 2007. Zaniechane gatunki i stare odmiany zbóż czy współczesne odmiany hodowlane dla rolnictwa ekologicznego? Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 517, 827–840.
Dubis B., Budzyński W., 2006., Reakcja pszenicy ozimej na termin i gęstość siewu. Acta Sci. Pol., Agricultura, 5(2), 15–24.
Lacko-Bartošova M., Otepka P., 2001. Evaluation of chosen yield components of spelt wheat cultivars. J. Cent. Euro. Agric., 2 (3–4), 279–284.
Lacko-Bartošova M., Rédlová M., 2007. The significance of spelt wheat cultivated in ecological forming in the Slovak Republic. Mat. Konf. Organic farming 2007, 79–81.
Oliveira J., 2001. North Spanish emmer and spelt wheat landraces: agronomical and grain quality characteristic evaluation. Plant Gen. Res. Newsletter (FAO/IPGRI), 125, 16–20.
Pałys E., Kuraszkiewicz R., 2003a. Wpływ terminów siewu na wybrane cechy i plon ziarna orki-szu (Triticum aestivum ssp. spelta). Biul. IHAR 228, 71–80.
Pałys E., Kuraszkiewicz R., 2003b. Wpływ terminów siewu odmian orkiszu (Triticum aestivum ssp. spelta) na zachwaszczenie łanu. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 490, 179–186.
Rachoń L., 1997. Plonowanie i jakość niektórych odmian pszenicy twardej (Triticum durum Desf.). Biul. IHAR, 204, 141–144.
Rachoń L., 1999a. Plonowanie i jakość pszenicy twardej (Triticum durum Desf.) nawożonej zróż-nicowanymi dawkami azotu. Pam. Puł. 118, 349–355.
Rachoń L., 1999b. Porównanie plonowania i jakości jarej pszenicy twardej (Triticum durum Desf.) oraz pszenicy zwyczajnej (Triticum aestivum ssp. vulgare) przy opóźnionym terminie siewu. Mat. Konf. Środowiskowe i agrotechniczne uwarunkowania jakości płodów rolnych, 60–65.
Rachoń L., Kulpa D., 2004. Ocena przydatności ziarna pszenicy twardej (Triticum durum Desf.) do produkcji pieczywa. Annales UMCS, sec. E, Agricultura, 59, 2, 995–1000.
Rachoń L., Szumiło G., 2002. Plonowanie i jakość niektórych polskich i zagranicznych odmian i linii pszenicy twardej (Triticum durum Desf.). Pam. Puł. 130, 619–624.
Rachoń L., Szwed-Urbaś K., Segit Z., 2002. Plonowanie nowych linii pszenicy twardej (Triticum durum Desf.) w zależności od poziomu nawożenia azotem i ochrony roślin. Annales UMCS, sec. E, Agricultura, 57, 71–76.
Sulewska H., 2004. Charakterystyka 22 genotypów pszenicy orkisz (Triticum aestivum ssp. spelta) pod względem wybranych cech. Biul. IHAR 231, 43–53.
Szwed-Urbaś K., Segit Z., Mazurek H., 1997. Parametry jakościowe ziarna krajowych linii pszeni-cy twardej. Biul. IHAR, 204, 129–140.
Wiwart M., Perkowski J., 2005. Dawniej uprawiane pszenice stają się znów atrakcyjne. Prz. Zboż.-Młyn. 10, 5–7.
Woźniak A. 2005., Wpływ przedplonów na plon i jakość technologiczną ziarna pszenicy twardej (Triticum durum Desf.). Annales UMCS, sec. E, Agricultura, 60, 103–112.
Zalewski D., Bojarczuk J., 2004. Ocena zmienności cech ilościowych ozimej pszenicy twardej (Triticum durum Desf.). Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 497, 637–644.
Katedra Szczegółowej Uprawy Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 15, 20–950 Lublin, Poland
Katedra Szczegółowej Uprawy Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 15, 20–950 Lublin, Poland
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
