Przymrozki wysokie i niskie oraz okres bezprzymrozkowy w Lublinie w kontekście zmian temperatury powietrza w wieloleciu 1960–2019
Ewelina Flis-Olszewska
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Katedra Technologii Produkcji Roślinnej i TowaroznawstwaAbstrakt
Głównym celem pracy była analiza warunków termicznych w okresie 1960–2019 na stacji pomiarowej Lublin-Felin oraz porównanie zmian temperatury powietrza ze zmianami liczby przymrozków wysokich (200 cm n.p.g) i niskich (5 cm n.p.g.) oraz długości okresu bezprzymrozkowego. Zaobserwowano tendencję wzrostową średniej rocznej temperatury powietrza wynoszącą 0,5°C/10 lat, a jednocześnie spadek liczby przymrozków wysokich w tempie –1,4/10 lat oraz przymrozków niskich o –2,4/10 lat. Długość okresu bezprzymrozkowego na przestrzeni wielolecia ulegała stopniowemu wydłużeniu o ok. 4 dni/10 lat. W przypadku dalszego wzrostu temperatury powietrza można spodziewać się dalszego spadku liczby dni z przymrozkami, jak również wzrostu długości okresu bezprzymrozkowego, który będzie rozpoczynał się wcześniej, a kończył później niż obecnie.
Słowa kluczowe:
przymrozki wysokie, przymrozki niskie, okres bezprzymrozkowy, zmiany temperatury powietrza, LublinBibliografia
Bartoszek K., Skiba K., Dobek M., Siłuch M., Wereski S., 2010. Frost occurrence in April and May in the Eastern Poland area in the period 1988–2007. W: J. Leśny J. (red.), Agrometeorology Research. Acta Agrophysica, Rozprawy i Monografie, 185 (6), 24–33.
Bielec-Bąkowska Z., Piotrowicz K., 2011. Wieloletnia zmienność okresu bezprzymrozkowego w Polsce w latach 1951––2006. Prace i studia geograficzne, t. 47, 77–86.
Doroszewski A., Wróblewska E., Jóźwicki T., Mizak K., 2013. Ocena szkód w roślinach sadowniczych i ogrodniczych powodowanych przez przymrozki w maju 2011 roku. Acta Agrophys. 20(2), 269–281.
Dragańska E., Rynkiewicz I., Panfil M., 2004. Częstotliwość i intensywność występowania przymrozków w Polsce północno-wschodniej w latach 1971–2000. Acta Agrophys. 3(1), 35–41. https://doi.org/10.24326/as.2014.4.10
Dudek S., Żarski J., Kuśmierek–Tomaszewska R., 2012. Tendencje zmian występowania przymrozków przygruntowych w rejonie Bydgoszczy. Woda. Środowisko. Obszary wiejskie, t. 12, z. 2 (38).
Gumiński R., 1948. Próba wydzielenia dzielnic rolniczo–klimatycznych w Polsce, Przegląd Met. i Hydr. 1, 7–20.
Kaszewski B.M., Siwek K., Gluza A.F., 2012. Extreme values of selected event thermal phenomena in the Lublin Region in the years 1982––2006. Annales UMCS, sec. B – Geographia. Geologia. Mineralogia et Petrographia 67(1), 109–121. DOI: https://doi.org/10.2478/v10066-012-0007-6
Kossowska-Cezak U., 2003. Współczesne ocieplenie a częstość dni charakterystycznych. Baln. Pol., 45(1–2), 92–100.
Lorenc H. (red.), 2005. Atlas klimatu Polski. I M G W, Warszawa.
Maksymiuk A., Furmanczyk K., Ignar S., Krupa J., Okruszko T., 2008. Analiza zmienności parametrów klimatycznych i hydrologicznych w dolinie rzeki Biebrzy. Prz. Nauk. Inż. Kształt. Śr. 17, t. 3(41), 59–68.
Marsz A.A., Styszyńska A., 2019. Skala i przyczyny zmian temperatury najcieplejszych miesięcy roku nad obszarem Polski po roku 1988. W: L. Chojnacka-Ożga, H. Lorenc (red.), Współczesne problemy klimatu Polski. IMGW–PIB, Polskie Towarzystwo Geofizyczne, Warszawa, 9–26.
Matuszko D., Bartoszek K., Soroka J., 2022. Relationships between sunshine duration and air temperature in Poland. Geogr. Pol., 95, (3), 275–290. https://doi.org/10.7163/GPol.0236 DOI: https://doi.org/10.7163/GPol.0236
Michalska B., 2011. Tendencje zmian temperatury powietrza w Polsce. Pr. St. Geogr. 47, 67–75.
Niedźwiedź T. (red.), 2003. Słownik meteorologiczny. PTGeof. / IMGW, Polskie Towarzystwo Geofizyczne, Warszawa.
Pożarska K., Grabowski J., Grabowska K., 2016. Przymrozki przygruntowe w okresie wegetacyjnym w Tomaszkowie k. Olsztyna (1999–2013). Agron. Sci. 71(2), 101–107. https://doi.org/10.24326/as.2016.2.9 DOI: https://doi.org/10.24326/as.2016.2.9
Radzka E., Jankowska J., Markowska M., 2014. Intensywność i częstość występowania przymrozków przygruntowych i wysokich w RSD Zawady. Annales UMCS Sectio E, LXIX69(4), 94–102. DOI: https://doi.org/10.24326/as.2014.4.10
Szyga-Pluta K., 2017. Przymrozki i okres bezprzymrozkowy w latach 2001–2016 na Stacji Ekologicznej w Jeziorach (Wielkopolski Park Narodowy). Badania Fizjograficzne, Seria A, Tom 68, 189–203.
Tomczyk A., 2015, Przymrozki wiosenne i jesienne oraz okres bezprzymrozkowy na Nizinie Wielkopolskiej w latach 1981–2010. W: Współczesne problemy i kierunki badawcze w geografii, t. 3. Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków, 245–256.
Tomczyk A., Szyga-Pluta K., Majkowska A., 2015. Frost periods and frost–free periods in Poland and neighbouring Countries. Open Geosci. 7, 812–823. https://doi.org/10.1515/geo–2015–0061 DOI: https://doi.org/10.1515/geo-2015-0061
Uscka-Kowalkowska J., Kejna M., 2009. Zmienność warunków termiczno-opadowych w Koniczynce (Pojezierze Chełmińskie) w okresie 1994–2007. Acta Agrophys. 14(1), 203–219.
Wibig J., 2020. Współczesne zmiany klimatu – obserwacje, przyczyny, prognozy. W: K. Prandecki, M. Burchard-Cziubińska (red.), Zmiana klimatu – skutki dla polskiego społeczeństwa i gospodarki. Komitet Prognoz „Polska 2000 Plus”. PAN, Warszawa, 14–36.
Wieteska S., 2011. Ryzyko występowania przymrozków w polskiej strefie klimatycznej, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica 259, 143–157.
Wiszniewski W. (red.), 1973. Atlas klimatyczny Polski. I M G W / P P W K, Warszawa.
Woś A., 1999. Klimat Polski. PWN, Warszawa.
Wójcik R., Miętus M., 2014. Niektóre cechy wieloletniej zmienności temperatury powietrza w Polsce (1951–2010). Prz. Geogr. 86(3), 339–364. http://dx.doi.org/10.7163/PrzG.2014.3.3 DOI: https://doi.org/10.7163/PrzG.2014.3.3
Ziernicka-Wojtaszek A., 2017. Warunki meteorologiczne wegetacji roślin uprawnych na obszarze województwa podkarpackiego w latach 1981–2016. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 590, 103–110. https://doi.org/10.22630/ZPPNR.2017.590.38 DOI: https://doi.org/10.22630/ZPPNR.2017.590.38
Żmudzka W., 2010., Changes in thermal conditions in the high mountain areas and contemporary warming in the central Europe. Misc. Geogr. 14(1), 59–70. https://doi.org/.2478/mgrsd–2010–0006 DOI: https://doi.org/10.2478/mgrsd-2010-0006
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Katedra Technologii Produkcji Roślinnej i Towaroznawstwa
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
