Rynkowe uwarunkowania opłacalności produkcji buraków cukrowych – studium przypadku
Anna Nowak
Katedra Ekonomii i Agrobiznesu, Wydział Agrobioinżynierii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, 20-950 Lublin, Polskahttps://orcid.org/0000-0003-1741-8692
Rafał Wnuczek
Studenckie Koło Naukowe Agronomów, Wydział Agrobioinżynierii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, 20-950 Lublin, Polskahttps://orcid.org/0009-0002-2767-4614
Abstrakt
Celem opracowania była ocena opłacalności produkcji buraków cukrowych z uwzględnieniem zróżnicowanych uwarunkowań rynkowych. W opracowaniu wykorzystano metodę studium przypadku. Podmiotem badań było gospodarstwo rolne zlokalizowane w województwie lubelskim, zajmujące się uprawą buraków cukrowych. Zakres czasowy badań obejmował lata 2018-2022. Badania wykazały, że plony buraków były zróżnicowane w czasie, jednak w każdym z badanych lat osiągały poziom wyższy od przeciętnych plonów w województwie lubelskim, a w latach 2018-2020 także w relacji do średnich plonów w kraju. We wszystkich badanych latach produkcja buraków cukrowych była opłacalna, jednak najkorzystniejszy był rok 2022. Dochód z działalności był wtedy prawie 5-krotnie wyższy niż w roku 2018. Było to konsekwencją korzystnej sytuacji rynkowej dla producentów buraków cukrowych, przejawiającej się wysoką ceną skupu oraz wysokiego poziomu plonów uzyskanych w gospodarstwie rolnym.
Słowa kluczowe:
opłacalność, koszty, nadwyżka bezpośrednia, dochód z działalności, uprawa buraków cukrowychBibliografia
Abramczuk Ł., Augustyńska I., 2022. Produkcja, koszty i dochody z uprawy buraków cukrowych. W: Augustyńska I., Czułowska M. (red.), Produkcja, koszty i dochody wybranych produktów rolniczych w latach 2020-2021. IERiGŻ-PIB, Warszawa, 62-71.
Alami L., Terouzi W., Otmani M., Abdelkhalek O., Salmaoui S., Mbarki M., 2021. Effect of sugar beet harvest date on its technological quality parameters by exploratory analysis. J. Food Qual. 6639612. https://doi.org/10.1155/2021/6639612 DOI: https://doi.org/10.1155/2021/6639612
Artyszak A., 2013. Wpływ reformy rynku cukru w Unii Europejskiej na wyniki handlu cukrem w Polsce. Zesz. Nauk. SGGW w Warszawie, Probl. Rol. Świat. 13(3), 7-15. DOI: https://doi.org/10.22630/PRS.2013.13.3.32
Borychowski M., Matuszczak A., Stępień S., 2019. Sugar market in Poland in the context of the support of agricultural policy. Current situation, trends and projections. Acta Sci. Pol. Oeconomia 18 (4), 5–13. https://doi.org/10.22630/ASPE.2019.18.4.39 DOI: https://doi.org/10.22630/ASPE.2019.18.4.39
Budzyńska A., 2020. Europejski rynek cukru w warunkach globalizacji. Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Budzyńska A., Matras-Bolibok A., 2019. Źródła konkurencyjności polskiego sektora cukrowniczego. Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Budzyńska A., Urbanek M., 2022. Forecasting the directions of the EU sugar market development after limiting government intervention. Economics and Law, 21(2), 297–315. https://doi.org/10.12775/EiP.2022.016 DOI: https://doi.org/10.12775/EiP.2022.016
Chmielewski Ł., 2021. Sytuacja podażowo-popytowa i ceny na światowym i polskim rynku cukru. Zagad. Ekon. Rol. 4(369). 95-115. https://doi.org/10.30858/zer/142755 DOI: https://doi.org/10.30858/zer/142755
Czyżewski A., Czakowski D., 2018. The markets of potatoes and sugar beets in Poland before and after accession to the European Union. An attempt to compare. Proceedings of the International Scientific Conference "Economic Sciences for Agribusiness and Rural Economy. No 2, Warsaw, 7–8 June 2018, 231–237. https://doi.org/10.22630/ESARE.2018.2.30 DOI: https://doi.org/10.22630/ESARE.2018.2.30
Czyżewski A., Stępień S., Borychowski M., 2014. „Płatność cukrowa” a dochody plantatorów buraka cukrowego w Polsce. Stan obecny i perspektywy. Wieś i Roln., 3 (164), 189-202.
Golinowska M., Zimny L., 2015. Ekonomiczna efektywność uprawy buraka cukrowego w warunkach zróżnicowanego nawożenia mineralnego i w różnych systemach uprawy konserwującej. Rocz. Nauk. SERiA,17(1), 55-61.
GUS, 2021a. Powszechny Spis Rolny 2020. Raport z wyników. Warszawa.
GUS, 2021b. Rocznik statystyczny rolnictwa 2020. Warszawa.
GUS, 2022. Rolnictwo, Warszawa.
Harasim, A., Madej, A., 2018. Profitability of winter wheat and sugar beet production in IUNG-PIB farms. Pol. J. Agron. 35, 15–22. https://doi.org/10.26114/pja.iung.368.2018.35.02
Haß M., 2022. Coupled support for sugar beet in the European Union: Does it lead to market distortions? J. Agric. Econ. 73, 86–111. https://doi.org/10.1111/1477-9552.12435 DOI: https://doi.org/10.1111/1477-9552.12435
Komisja Europejska, 2022. https://agriculture.ec.europa.eu/data-and-analysis/markets/production-data_en [dostęp: 26.01.2023].
Krzysiak Z., 2021. Profitability of sugar beet crop in campaign 2019/2020. Olszt. Econ. J. 16(2), 205–217. https://doi.org/10.31648/oej.8043 DOI: https://doi.org/10.31648/oej.8043
Mucha M., 2015. Reformy rynku cukru w okresie ćwierćwiecza polskiej transformacji, Rocz. Nauk. Ekonom. Rol. Rozw. Obsz. Wiej. 102(1), 106-114.
Poskrobko T., 2020. Wybrane aspekty metodologii badań naukowych. W: Poskrobko B. (red,), Warsztat naukowy ekonomisty. Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok, 175-214.
Skarżyńska A., 2015. Czynniki warunkujące opłacalność produkcji wybranych produktów rolniczych w perspektywie 2020 roku. Zagad. Ekon. Rol. 1(342), 57-73. DOI: https://doi.org/10.5604/00441600.1146912
Skarżyńska A., 2010. Koszty ekonomiczne wybranych działalności produkcji roślinnej w latach 2005-2010. Rocz. Nauk Rol., SERIA G, 97(3), 231-243.
Skarżyńska A., 2021. Init costs and income from selected products in 2019 – research results in the AGROKOSZTY system. Probl. Agric. Econ. 2(367), 148-163. https://doi.org/10.30858/zer/138347 DOI: https://doi.org/10.30858/zer/138347
Szajner P., 2009. Ocena wpływu reformy systemu regulacji rynku cukru w Unii Europejskiej na polski przemysł cukrowniczy. Zesz. Nauk. SGGW w Warszawie, Probl. Rol. Świat., 8(23), 182-191.
Szymańska E., Żukowski I., Kruszyński M., 2021. Organizacja łańcuchów dostaw na wybranych rynkach produkcji roślinnej w Polsce. Wyd. SGGW, Warszawa.
Wnorowski H., 2018. Biznes cukrowniczy w Unii Europejskiej po zniesieniu kwot produkcyjnych – przypadek Polski. Ekonomia Międzynarodowa (23), 103–116. https://doi.org/10.18778/2082-4440.23.03 DOI: https://doi.org/10.18778/2082-4440.23.03
Zimny L., Nowakowski M., Zych A., Skonieczek P., 2017. Koszty i dochodowość produkcji buraka cukrowego w następstwie stosowania 16 systemów uprawy. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 589, 131-143. https://doi,org/10.22630/ZPPNR.2017.589.27 DOI: https://doi.org/10.22630/ZPPNR.2017.589.27
Katedra Ekonomii i Agrobiznesu, Wydział Agrobioinżynierii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, 20-950 Lublin, Polska https://orcid.org/0000-0003-1741-8692
Studenckie Koło Naukowe Agronomów, Wydział Agrobioinżynierii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, 20-950 Lublin, Polska https://orcid.org/0009-0002-2767-4614
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
