Wpływ rodzaju nawozu i poziomu nawożenia azotem na zawartość wybranych składników odżywczych w ziarnie dwóch odmian pszenicy jarej Triticum aestivum ssp. vulgare L., uprawianej w warunkach Niziny Szczecińskiej
ANNA JAROSZEWSKA
Katedra Agronomii, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie ul. Papieża Pawła VI 3, 71-459 SzczecinWIOLETTA BIEL
Katedra Hodowli Trzody Chlewnej, Żywienia Zwierząt i Żywności Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, ul. Judyma 10, 71-460 SzczecinMARLENA WITKOWSKA
Katedra Agronomii, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie ul. Papieża Pawła VI 3, 71-459 SzczecinAbstrakt
Celem przeprowadzonych badań była ocena wpływu rodzaju nawozu i poziomu nawożenia azotem na zawartość wybranych składników odżywczych w ziarnie dwóch odmian pszenicy jarej Triticum aestivum ssp. vulgare L., uprawianej w warunkach Niziny Szczecińskiej. Doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 2012–2014 w Rolniczej Stacji Doświadczalnej w Lipniku (53º42'N, 14º97'S), należącej do Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. Materiał badawczy stanowiło ziarno pszenicy jarej odmiany ‘Bombona’ i ‘Parabola’. W ziarnie oznaczono zawartość podstawowych składników odżywczych oraz frakcje włókna. Badane cechy zależały istotnie przede wszystkim od odmian. Odmiana ‘Bombona’ zawierała istotnie więcej suchej masy, włókna, BAW oraz wszystkich badanych frakcji włókna, a odmiana ‘Parabola’ – popiołu i białka. Ziarno zebrane z poletek nawożonych 120 kg N·ha-1 zawierało najwięcej suchej masy, popiołu i białka. Wraz ze zwiększaniem poziomu nawożenia azotem malała zawartość BAW. Rodzaj zastosowanych nawozów miał istotny wpływ jedynie na zawartość frakcji ADF.
Słowa kluczowe:
pszenica jara, odmiany, nawożenie azotowe, poziom nawożenia, składniki odżywcze, frakcje włóknaBibliografia
Biel W., Hury G., Maciorowski R., Kotlarz A., Jaskowska I., 2010. Wpływ zróżnicowanego nawożenia azotem na skład chemiczny ziarna dwóch odmian orkiszu (Triticum aestivum ssp. spelta L.). Acta Sci. Pol., Zootechnica 9 (4), 5–14.
Biel W., Maciorowski R., 2012. Ocena wartości odżywczej ziarna wybranych odmian pszenicy. Żywn. Nauka Technol. Jakość 2 (81), 45–55.
Biskupski A., Kaus A., Włodek S., Pabin J., 2006. Wpływ zróżnicowanego nawożenia azotem na plonowanie oraz wybrane wskaźniki architektury łanu kilku odmian pszenicy jarej. Pam. Puł. 142, 31–41.
Buczek J., Kryńska B., Tobiasz-Salach R., 2008. Reakcja pszenicy ozimej na doglebowe i dolistne stosowanie azotu. Annales UMCS, sec. E, Agricultura 63 (4), 48–57.
Cacak-Pietrzak G., Sułek A., 2007. Wpływ poziomu nawożenia azotem na plonowanie i jakość technologiczną ziarna pszenicy jarej. Biul. IHAR 245, 47–55.
Fatyga J., Chrzanowska-Drożdż B., Liszewski M., 1994. Wysokość i jakość plonu pszenicy jarej pod wpływem różnych dawek azotu. Zesz. Nauk. AR Wroc. 254 (62), 113–128.
Gąsiorowski H., 2004. Składniki mineralne. W: Pszenica. Chemia i technologia. PWRiL, Poznań, 204–208.
IUSS Working Group WRB, 2015. World reference base for soil resources 2014. International soil classification system for naming soils and creating legends for soil maps, World Soil Resources Reports 106. FAO, Rome.
Jaśkiewicz B., 2014. Wpływ nawożenia azotem na plonowanie i zawartość białka w ziarnie odmian pszenżyta ozimego. Fragm. Agron. 31 (1), 25–31.
Kączkowski J., 2004. Skład chemiczny ziarna pszenicy. W: Pszenica. Chemia i technologia, PWRiL, Poznań, 151–173.
Kołodziejczyk M., Szmigiel A., Oleksy A., 2007. Wpływ intensywności uprawy na plonowanie wybranych odmian pszenicy jarej. Acta Sci. Pol., Agricultura 6 (4), 5–14.
Kołodziejczyk M., Szmigiel A., Oleksy A., 2009. Wpływ intensywności uprawy na zawartość białka oraz wybrane cechy fizyczne ziarna pszenicy jarej. Fragm. Agron. 26 (4), 55–64.
Kowieska A., Jaskowska I., Lipiński P., 2010. Zawartość frakcji węglowodanowych i aminokwasów w ziarnie pszenicy wyprodukowanym w dwóch następujących po sobie latach. Acta Sci. Pol., Zootechnica 9 (4), 135–146.
Kwiatkowski C.A., Misztal-Majewska B., 2014. Wpływ międzyplonów ścierniskowych oraz sposobu uprawy roli na jakość ziarna pszenicy jarej w krótkotrwałej monokulturze. Annales UMCS, sec. E, Agricultura 69 (2), 1–10.
Mazurek J., Sułek A., 1995. Wpływ nawożenia azotem na plonowanie i strukturę plonu nowych odmian pszenicy jarej. Biul. IHAR 194, 95–98.
Murawska B., Spychaj-Fabisiak E., Keutgen A., Wszelaczyńska E., Pobereżny J., 2014. Cechy technologiczne badanych odmian ziarna pszenicy ozimej uprawianych w warunkach Polski i Wielkiej Brytanii. Inż. Ap. Chem. 53 (2), 96–98.
Noworolnik K., Sułek A., 1999. Reakcja pszenicy jarej i jej mieszanek z jęczmieniem na nawożenie azotem. Pam. Puł. 118, 285–291.
Podolska G., 2004. Efektywność agrotechnicznych oddziaływań w wykorzystaniu potencjału plonowania pszenicy ozimej. Biul. IHAR 231, 55–64.
Podolska G., Krasowicz S., Sułek A., 2005. Ocena ekonomiczna i jakościowa technologii uprawy pszenicy ozimej przy równym poziomie nawożenia azotem. Pam. Puł. 139, 175–188.
Podolska G., Sułek A., 2002. Główne elementy technologii produkcji decydujące o wysokiej jakości ziarna pszenicy. Pam. Puł. 130 (I), 709–718.
Podolska G., 2008. Wpływ dawki i sposobu nawożenia azotem na plon i wartość technologiczną ziarna odmian pszenicy ozimej. Acta Sci. Pol., Agricultura. 7 (1), 57–65.
GUS, 2016. Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2015. Warszawa.
Stankowski S., Rutkowska A., 2006. Kształtowanie się cech jakościowych ziarna i mąki pszenicy ozimej w zależności od dawki i terminu nawożenia azotem. Acta. Sci. Pol., Agricultura 5 (1), 53–61.
Sułek A., Podolska G., 2008. Plonowanie i wartość technologiczna ziarna pszenicy jarej odmiany Nawra w zależności od dawki i terminu stosowania azotu. Acta Sci. Pol., Agricultura 7 (1), 103–110.
Systematyka gleb Polski, 2011. Rocz. Glebozn. 62 (3), 1–193.
Szmigiel A., Oleksy A., Kołodziejczyk M., 2014. Effect of nitrogen fertilization on quality and quantity in spring wheat. EJPAU 17 (2), http://www.ejpau.media.pl/volume17/issue2/art-01.html.
Śmiechowska M., Jurasz M., 2014 Zawartość włókna surowego w wybranych produktach zbożowych. Probl. Hig. Epidemiol. 95 (2), 429–432.
Święcicki W.K., Surma M., Koziara W., Skrzypczak G., Szukała J., Bartkowiak-Broda I., Zimny J., Banaszak Z., Marciniak K., 2011. Nowoczesne technologie w produkcji roślinnej – przyjazne dla człowieka i środowiska. Pol. J. Agron. 7, 102–112.
Van Soest P.J., Robertson J.B., Lewis B.A., 1991. Methods for dietary fiber, neutral detergent fiber and non starch polysaccharides in relation to animal nutrition. J. Dairy Sci. 74, 3583–3597.
Katedra Agronomii, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie ul. Papieża Pawła VI 3, 71-459 Szczecin
Katedra Hodowli Trzody Chlewnej, Żywienia Zwierząt i Żywności Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, ul. Judyma 10, 71-460 Szczecin
Katedra Agronomii, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie ul. Papieża Pawła VI 3, 71-459 Szczecin
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
