Wpływ międzyplonów ścierniskowych oraz sposobu uprawy roli na jakość ziarna pszenicy jarej w krótkotrwałej monokulturze
CEZARY A. KWIATKOWSKI
Katedra Herbologii i Technik Uprawy Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 13, 20-950 LublinBARBARA MISZTAL-MAJEWSKA
Katedra Herbologii i Technik Uprawy Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 13, 20-950 LublinAbstrakt
Badania przeprowadzono w latach 2011–2013 w GD Czesławice (woj. lubelskie) na glebie lessowej. Statyczne, dwuczynnikowe doświadczenie z monokulturą pszenicy jarej założono metodą split-plot w 5 powtórzeniach na poletkach o wielkości 27 m2. Czynnikiem pierwszego rzędu była regeneracja stanowiska w monokulturze poprzez uprawę międzyplonów ścierniskowych (gorczyca biała, facelia błękitna, mieszanka roślin strączkowych – bobik + wyka jara). Obiekt kontrolny stanowiły poletka bez międzyplonu. Drugim czynnikiem były dwa sposoby uprawy roli: płużny i bezpłużny (konserwujący). W ziarnie pszenicy jarej oznaczano zawartość: białka ogółem, tłuszczu surowego, glutenu mokrego, a także liczbę opadania, wskaźnik sedymentacji i gęstość ziarna. Dowiedziono, że międzyplony ścierniskowe przyczyniały się do poprawy parametrów decydujących o jakości ziarna pszenicy jarej. Najkorzystniejszy wpływ na jakość ziarna miał międzyplon ścierniskowy z gorczycy białej. Nieco mniejsze oddziaływanie na wyróżniki jakości ziarna stwierdzono w przypadku mieszanki strączkowej, a następnie facelii błękitnej. Regeneracyjna rola międzyplonów w krótkotrwałej monokulturze pszenicy jarej była równie skuteczna w warunkach płużnej uprawy roli, jak i uprawy konserwującej. Niezależnie od uprawy międzyplonów ścierniskowych sposób uprawy roli nie miał istotnego wpływu na jakość ziarna pszenicy jarej.
Słowa kluczowe:
spring wheat, monoculture, stubble crops, tillage system, grain quality characteristicsBibliografia
Blecharczyk A., Skrzypczak G., Małecka I., 1999. Reakcja pszenicy ozimej na przedplon i siew bezpośredni. Pam. Puł. 118, 9–16.
Chrzanowska-Drożdż B., Jasińska Z., Gil Z., 1999. Ocena jakościowa ziarna pszenicy jarej w siewach czystych i mieszaninach odmian. Pam. Puł. 118, 67–75.
Gruber S., Möhring J., Claupein W., 2011. On the way towards conservation tillage-soil moisture and mineral nitrogen in a long-term field experiment in Germany. Soil Till. Res. 115/116, 80–87.
Haliniarz M., Bujak K., Gawęda D., Kwiatkowski C.A., 2013. Response of spring wheat to reduced tillage systems and to different levels of mineral fertilization. Acta Sci. Pol., Agricultura 12(3), 13–24.
Jaskulska I., Jaskulski D., Kotwica K., Wasilewski P., Gałęzewski L., 2013. Effect of tillage simplifications on yield and grain quality of winter wheat after different previous crops. Acta Sci. Pol. Agricultura 12(3), 37–44.
Košutic S., Filipovic D., Gospodaric Z., Husnjak S., Kovačev I., Čopec K., 2005. Effects of different soil tillage systems on yield of maize, winter wheat and soybean on albic luvisol in north-west Slavonia. J. Central Eur. Agric. 6(3), 241–248.
Kraska P., 2010. Jakość ziarna pszenicy jarej uprawianej w monokulturze w zależności od konserwujących wariantów uprawy roli oraz międzyplonów. Biul. IHAR 256, 55–71.
Kraska P., 2011. Systemy uprawy roli oraz międzyplony jako czynniki kształtujące cechy fizyczne i chemiczne w ziarnie pszenicy jarej odmiany Zebra. Acta Agrophysica 17(1), 117–133.
Kraska P., Andruszczak S., Kwiecińska-Poppe E., Pałys E., 2014. The effect of tillage systems and catch crops on the yield, grain quality and health of spring wheat. Acta Sci. Pol., Agricultura 13(1), 21–38.
Kwiatkowski C.A., 2006. Wpływ międzyplonu na wybrane elementy struktury plonu i jakość ziarna jęczmienia jarego uprawianego w czteroletniej monokulturze. Pam. Puł. 142, 263–275.
Kwiatkowski C.A., 2009. Studia nad plonowaniem jęczmienia jarego nagoziarnistego i oplewionego w płodozmianie i monokulturze. Rozpr. Nauk. UP w Lublinie 336, 5–117.
Kwiatkowski C.A., 2012. Rola międzyplonów we współczesnym rolnictwie. Studia i Raporty IUNG–PIB 28(2), 79–95.
Malicki L., Michałowski C., 1994. Problem międzyplonów w świetle doświadczeń. Post. Nauk Rol. 4, 1–16.
Małecka I., Blecharczyk A., 2004. Wpływ systemów uprawy roli na jakość ziarna pszenicy ozimej. Pam. Puł. 135. 181–187.
Małecka I., Blecharczyk A., Pudełko J., 2004. Wartość nawozowa międzyplonów ścierniskowych w różnych systemach uprawy roli. Pr. Kom. Nauk Rol. Kom. Nauk Leś. 97, 41–48.
Moussa-Machraoui S.B., Errouissi F., Ben-Hammouda M., Nouira S., 2010. Comparative effects of conventional and no-tillage management on some soil properties under mediterranean semiarid conditions in Nordwestern Tunisia. Soil Till. Res. 106 (2), 247–253.
Mrabet R., 2011. Effect of residue management and cropping systems on wheat yield stability in a semiarid mediterranean clay soil. Americ. J. Plant Sci. 2, 202–216.
Nowak W., Zbroszczyk T., Kotowicz L., 2004. Wpływ intensywności uprawy na niektóre cechy jakościowe ziarna odmian pszenic. Pam. Puł. 135, 199–212.
Tendziagolska E., Parylak D., 2004. Zabiegi regeneracyjne w monokulturze pszenżyta ozimego a jakość ziarna. Pam. Puł. 135, 317–324.
Weber R., 2010. Wpływ okresu stosowania systemów bezpłużnych na właściwości gleby. Post. Nauk Rol. 1, 63–75.
Wesołowski M., Kwiatkowski C., 2000. Plonowanie i zachwaszczenie mieszanek międzyodmianowych jęczmienia jarego w kilkuletniej monokulturze. Rocz. AR w Poznaniu 58, 135–144.
Woźniak A., 2004a. Wpływ przedplonu na wybrane cechy jakościowe ziarna pszenicy jarej. Pam. Puł. 135, 325–330.
Woźniak A., 2004b. The yield and quality of grain of spring wheat in different crop rotations. Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu, Rolnictwo 85(487), 219–227.
Woźniak A., 2009. Jakość ziarna pszenicy jarej odmiany Koksa w różnych systemach uprawy roli. Acta Agrophysica14(1), 233–241.
Woźniak A., Gontarz D., 2009. Wpływ systemów uprawy roli na plon i jakość ziarna pszenicy twardej (Triticum durum Desf.). Acta Agrophysica 9(2), 793–802.
Zimny L., 1999. Uprawa konserwująca. Post. Nauk Rol. 5, 41–52.
Katedra Herbologii i Technik Uprawy Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin
Katedra Herbologii i Technik Uprawy Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
