Charakterystyka termiczna okresu zimowego w dwóch mezoregionach Polski północno-wschodniej
JAN GRABOWSKI
Katedra Meteorologii i Klimatologii Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie pl. Łódzki 1, 10-957 OlsztynEWELINA OLBA-ZIĘTY
Katedra Meteorologii i Klimatologii Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie pl. Łódzki 1, 10-957 OlsztynBARBARA BANASZKIEWICZ
Katedra Meteorologii i Klimatologii Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie pl. Łódzki 1, 10-957 OlsztynKATARZYNA POŻARSKA
Katedra Meteorologii i Klimatologii Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie pl. Łódzki 1, 10-957 OlsztynAbstrakt
Opracowanie dotyczy charakterystyki termicznej okresu zimowego w latach 1990–2010 w dwóch miejscowościach (Bałcyny, Tomaszkowo) należących do różnych mezoregionów Polski północno-wschodniej. Jako zimowy przyjęto okres z progową średnią dobową temperaturą powietrza niższą od 0°C przez 5 kolejnych dni. Scharakteryzowano następujące wskaźniki termiczne okresu zimowego: średnie i sumy temperatur powietrza, temperatury ekstremalne – minimalne i maksymalne, a także temperatury minimalne przy powierzchni gruntu. W badanych miejscowościach stwierdzono zróżnicowane występowanie początku i końca okresu zimowego. W analizowanym okresie 20-letnim średni czas trwania zimy w Bałcynach wynosił 80 dni, a w Tomaszkowie 85 dni. Mimo że w Bałcynach średni okres zimowy był krótszy o 5 dni niż w Tomaszkowie, charakteryzował się niższymi średnimi dobowymi temperaturami powietrza, temperaturami minimalnymi i maksymalnymi, a także temperaturami minimalnymi przy powierzchni gruntu. Z analizy statystycznej badanych warunków termicznych okresu zimowego w Tomaszkowie i Bałcynach jedynie istotnie zróżnicowane okazały się sumy temperatur minimalnych. Najsurowsze zimy w Bałcynach wystąpiły w latach 1995/1996 i 1996/1997, a w Tomaszkowie w latach 1995/1996 i 2002/2003.
Słowa kluczowe:
okres zimowy, temperatura powietrza, Polska północno-wschodniaBibliografia
Hutorowicz H., Grabowska K., Nowicka A., 1996. Charakterystyka warunków klimatycznych Pojezierza Mazurskiego. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 431, 21–29.
Kondracki J., 2009. Geografia regionalna Polski. Wydaw. Nauk. PWN, Warszawa.
Koźmiński C., Górski T., Michalska B. (red.), Badach A. i in. (aut. map), 1990. Atlas klimatyczny elementów i zjawisk szkodliwych dla rolnictwa w Polsce. IUNG w Puławach, AR w Szczecinie.
Mitosek H., 1961. Próba klasyfikacji termicznej zim na podstawie spostrzeżeń meteorologicznych w Puławach w latach 1918–1960. Pam. Puł. 3, 207–246.
Niedźwiedź T., Limanówka D., 1992. Termiczne pory roku w Polsce. Zesz. Nauk. Uniw. Jagiell., Prace Geograficzne 90, 53–69.
Paczos S., 1982. Stosunki termiczne i śnieżne zim w Polsce. Rozprawy Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi – UMCS. Rozprawy Habilitacyjne, Wyd. UMCS, Lublin, 24, 180.
Rojek M., 1988. Warunki termiczno-wilgotnościowe przygruntowej powierzchni warstwy powietrza w otoczeniu kompleksu energetycznego „Adamów”. Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu, Melioracja 30 (174), 181–189.
Romer E. 1949. Okresy gospodarcze w Polsce. Prace Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, ser. B, 20, Wrocław.
Samborski A., Bednarczuk J., 2009. Termiczne pory roku w okolicach Zamościa w latach 2001–2008. Acta Agrophysica 14 (1), 187–194.
Skowera B., Kopeć B., 2008. Okresy termiczne w Polsce południowo-wschodniej (1971–2000). Acta Agrophysica 12 (2), 517–526
Stanisz A. 2007. Przystępny kurs statystyki. StatSoft Polska, Kraków.
Woś A., 2006. Termiczne pory roku w Poznaniu w drugiej połowie XX wieku. W: J. Trepińska, Z. Olecki (red.), Klimatyczne aspekty środowiska geograficznego. Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków.
Katedra Meteorologii i Klimatologii Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie pl. Łódzki 1, 10-957 Olsztyn
Katedra Meteorologii i Klimatologii Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie pl. Łódzki 1, 10-957 Olsztyn
Katedra Meteorologii i Klimatologii Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie pl. Łódzki 1, 10-957 Olsztyn
Katedra Meteorologii i Klimatologii Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie pl. Łódzki 1, 10-957 Olsztyn
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
