Efektywność pułapek feromonowych w monitoringu odłowów Agrotis segetum (Den. et Schiff.) i Agrotis exclamationis (L.) (Lep. Noctuidae) dla potrzeb prognozowania krótkoterminowego
MAGDALENA JAKUBOWSKA
Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Zakład Metod Prognozowania Agrofagów i Ekonomiki Ochrony Roślin, ul. Władysława Węgorka 20, 60-318 PoznańJAN BOCIANOWSKI
Katedra Metod Matematycznych i Statystycznych, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul. Wojska Polskiego 28, 60-637 PoznańAbstrakt
W ostatnich latach obserwuje się lokalnie rosnącą liczebność rolnic na polach uprawnych różnych roślin rolniczych, a także warzywniczych, sadowniczych i ozdobnych. Zakres prac badawczych w doświadczeniu obejmował obserwację dwóch gatunków rolnic Agrotis segetum (Schiff.) i A. exclamationis (L.), które należą do dominujących gatunków w Polsce. Monitoring rolnic przeprowadzono w latach 2005–2009, wykorzystując do tego celu pułapki feromonowe typu Delta z syntetycznym feromonem seksualnym. Celem badań było określenie szkodliwości dwóch gatunków rolnic oraz zbadanie zależności pomiędzy dynamiką ich lotu a umiejscowieniem pułapek na plantacjach wybranych roślinh rolniczych. Uzyskane wyniki pozwolą na udoskonalenie metod prognozowania krótkoterminowego i długoterminowego dla potrzeb chemicznego zwalczania rolnicy zbożówki i rolnicy czopówki.
Słowa kluczowe:
rolnice, efektywność, pułapki feromonowe, monitoring, prognozowanie, forecastingBibliografia
Artyszak A., 2011. Szkodliwość rolnic w różnych sposobach uprawy buraka cukrowego. Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Rośl. 51 (4),: 1805–1810.
Bereś P.K., 2011. Występowanie oraz szkodliwość rolnic (Agrotinae) dla kukurydzy (Zea mays L.) w południowo-wschodniej Polsce w latach 2004–2010. Prog. Plant Prot./Post. Ochr.
Rośl. 51 (2), 593–598.
Bereś P.K., 2012. Flight dynamics of Ostrinia nubilalis Hbn. (Lep., Crambidae) based on the light and pheromone trap catches in Nienadówka (South-Eastern Poland) in 2006–2008. J. Plant Prot. Res. 52 (1), 130–138.
Bereś P.K., Sionek R., 2010. The occurrence and sex ratio of Diabrotica virgifera Le Conte beetles on sweet maize (Zea mays var. saccharata) in south-eastern Poland near Rzeszów in 2007–2009. Veget. Crops Res. Bull. 73, 87–97.
Garnis J., Dąbrowski Z.T., 2008a. Praktyczna ocena metod i technik stosowanych w monitoringu rolnicy zbożówki (Agrotis segetum Den. et Schiff.). Prog. Plant Prot. / Post. Ochr. Rośl. 48 (3), 836–840.
Garnis J., Dąbrowski Z.T., 2008b. Effect of crop plant species on the efficacy of pheromone traps for monitoring of the Turnip moth (Agrotis segetum [Schiff.]) (Lep., Noctuidae). Veget. Crops Res. Bull. 68, 81–91.
GenStat, 2007. GenStat Release 10 Reference Manual. Lawes Agricultural Trust, Rothamsted.
Jakubowska M., Walczak F., 2007. Wyznaczenie optymalnego terminu zwalczania rolnic w uprawach buraka cukrowego przy użyciu pułapek świetlnych i feromonowych. Prog. Plant Prot./ Post. Ochr. Rośl. 47 (1), 238–243.
Jakubowska M., Walczak F., 2008. Wpływ temperatury i wilgotności powietrza na wybrane stadia rozwojowe rolnicy zbożówki (A. segetum Den. et Schiff.) dla potrzeb prognozowania krótkoterminowego. Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Rośl. 48 (3), 859–863.
Jakubowska M., Walczak F., 2009. Aktualne problemy ochrony buraków cukrowych przed rolnicą zbożówką i czopówką. Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Rośl. 49 (1), 116–121.
Rogowska M., 2005. Stosowanie nowej pułapki feromonowej do monitorowania nalotu piętnówki kapustnicy (Mamestra brassicae L.) występującej na warzywach kapustowatych. Ogólnopolska Konferencja Upowszechnieniowa „Nauka – Praktyce”. Skierniewice, 20 października 2005 r., 51–53.
Rogowska M., Wrzodak R., 2006. Nowe feromony do stosowania w ochronie roślin warzywnych przed szkodnikami. Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Rośl. 46 (2), 363–366.
Szwejda J., Wrzodak R., 2006. Ogólnopolski system monitorowania śmietki kapuścianej na plantacjach warzyw kapustowatych. Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Rośl. 46 (1), 270–275.
Toth M., Löfstedt C., Blair B.W., Cabello T., Farag A.I., Hansson B.S., Kovalev B.G., Maini S.,
Nesterov E.A., Pajor I., Sazonov A.P., Shamshev I. V., Subchev M., Szöcs G., 1992. Attraction of male Turnip moths Agrotis segetum (Lepidoptera: Noctuidae) to sex pheromone components and their mixtures at 11 sites in Europe, Asia and Africa. J. Chem. Ecol. 18, 1337–1347.
Walczak F., 1998. Pułapka feromonowa – metoda sygnalizacji wybranych roślin warzywnych. Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Rośl.38 (1), 355–357.
Walczak F., 1999. Znaczenie monitoringu agrofagów roślin uprawnych dla ochrony roślin. Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Roślin 39 (1), 284–288.
Walczak F., Tratwal A., Krasiński T., 2010. Kierunki rozwoju prognozowania i sygnalizacji agrofagów w ochronie roślin rolniczych. Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Roślin 50 (1), 81–86.
Walczak F. (red.), Bereś K., Korbas M., Walczak F., Węgorek P., Złotkowski J., 2007. Poradnik sygnalizatora ochrony zbóż. IOR – PIB, Poznań.
Walczak F. (red.), Jajor E., Korbas M., Kozłowski J., Mrówczyński M., Pruszyński G., Wachowiak H., Walczak F., Węgorek P., 2008. Poradnik sygnalizatora ochrony rzepaku. IOR – PIB, Poznań.
Wiech K., Kałmuk J., Pawelec A., 2001. Wykorzystanie pułapek feromonowych do prognozowania niektórych szkodników warzyw. Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Rośl. 41 (2), 450–453.
Verma K.S., Verma A.K., 2001. Monitoring of adult activity of Agrotis segetum Denis and Schiffermüller with sex pheromone traps in Himachal Pradesh. Pest Manag. Econ. Zoology 9 (2), 171–175.
Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Zakład Metod Prognozowania Agrofagów i Ekonomiki Ochrony Roślin, ul. Władysława Węgorka 20, 60-318 Poznań
Katedra Metod Matematycznych i Statystycznych, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul. Wojska Polskiego 28, 60-637 Poznań
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
