Wpływ międzyplonów ścierniskowych na plonowanie i efektywność energetyczną produkcji zbóż jarych
ELŻBIETA HARASIM
Katedra Ogólnej Uprawy Roli i Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy ul. Akademicka 13, 20-950 LublinDOROTA GAWĘDA
Katedra Ogólnej Uprawy Roli i Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy ul. Akademicka 13, 20-950 LublinAbstrakt
Celem badań była ocena wpływu międzyplonów na wielkość plonu ziarna zbóż jarych uprawianych w monokulturze i efektywność energetyczną ich produkcji. Badania realizowano w latach 2006–2008 w Gospodarstwie Doświadczalnym Uhrusk. Doświadczenie zlokalizowano na rędzinie mieszanej, średnio głębokiej, wytworzonej z wapieni kredowych. Uwzględniono w nim gatunki zbóż jarych (pszenica, jęczmień, owies) oraz rodzaje międzyplonów ścierniskowych (obiekt kontrolny – bez międzyplonu, gorczycę białą, facelię błękitną, rzepak ozimy i mieszankę roślin strączkowych – łubin wąskolistny + groch pastewny). Stwierdzono, że największy przyrost plonu ziarna (o 9,4%), w porównaniu z obiektem kontrolnym, powodował międzyplon z facelii stosowany w uprawie pszenicy. Natomiast mniejszy wzrost wydajności ziarna wystąpił u jęczmienia (ok. 8%) po roślinach strączkowych i w przypadku owsa (ok. 7%) uprawianego po facelii i rzepaku. Efektywność energetyczna produkcji ziarna zbóż zależała w większym stopniu od gatunków zbóż niż stosowanych międzyplonów. Wyższym wskaźnikiem efektywności energetycznej cechowała się produkcja jęczmienia i owsa (odpowiednio 4,71 i 4,65) niż pszenicy (3,84). Uprawa międzyplonów ścierniskowych tylko w niewielkim stopniu obniżała efektywność energetyczną produkcji zbóż jarych.
Słowa kluczowe:
międzyplon ścierniskowy, zboża jare, plon ziarna, efektywność energetycznaBibliografia
Anuszewski R., 1987. Metoda oceny energochłonności produktów rolniczych. Zag. Ekon. Rol. 4, 16–26.
Bochniarz A., 1998. Znaczenie międzyplonów ścierniskowych w dobrej praktyce rolniczej w świetle literatury. Mat. Konf. Dobre praktyki w produkcji rolniczej. IUNG Puławy, K(15/I), 21–29.
Duer I., 1996. Mulczujący wpływ międzyplonu na plonowanie jęczmienia jarego oraz zawartość wody i azotanów w glebie. Fragm. Agron. 1, 29–43.
Dworakowski T., 1998. Działanie międzyplonu ścierniskowego w ogniwie zmianowania zboża ozime – zboża jare. Fragm. Agron. 3, 90–99.
Gonet I., Jelinowski S., 1979. Wstępne badania nad działaniem poplonów ścierniskowych jako roślin regenerujących w zmianowaniach zbożowych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 218, 257–262.
Harasim A., 2006. Przewodnik ekonomiczno-rolniczy w zarysie. IUNG – PIB Puławy.
Harasimowicz-Herman G., Herman J., 2006. Funkcja międzyplonów w ochronie zasobów mineralnych i materii organicznej gleby. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 512, 147–155.
Jaskulski D., Jaskulska I., 2004. Wpływ nawożenia słomą, międzyplonów ścierniskowych i zróżnicowanej uprawy roli na efekt energetyczny uprawy jęczmienia jarego. Fragm. Agron. 3, 49–59.
Jaskulski D., Tomalak S., Rudnicki F., 2000. Regeneracja stanowiska po pszenicy ozimej dla jęczmienia jarego przez rośliny międzyplonu ścierniskowego. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 470, 49–57.
Kuś J., Jończyk K., 2000. Regenerująca rola międzyplonów w zbożowych członach zmianowania. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 470, 59–65.
Kwiatkowski C., 2004. Wpływ międzyplonu na plonowanie i zachwaszczenie jęczmienia jarego uprawianego w monokulturze. Annales UMCS, sec. E, Agricultura, 59, 809–815.
Malicki L., Michałowski C., 1994. Problem międzyplonów w świetle doświadczeń. Post. Nauk Rol. 4, 3–18.
Katalog norm i normatywów, 1990. SGGW Warszawa.
Wielicki W., 1989. Analiza efektywności energetycznej w rolnictwie. Post. Nauk Rol. 1, 69–86.
Wielicki W., 1990. Energochłonność produkcji roślinnej. Służba Rol. 1–2, 1–6.
Wójcicki Z., 1981. Energochłonność produkcji rolniczej. Rocz. Nauk Rol. C, 75(1), 809–815.
Katedra Ogólnej Uprawy Roli i Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin
Katedra Ogólnej Uprawy Roli i Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
