Analiza wybranych czynników wpływających na długość użytkowania loch rasy puławskiej
Marek Babicz
Uniwersytet Przyrodniczy w Lubliniehttps://orcid.org/0000-0002-2836-627X
Kinga Kropiwiec-Domańska
Zakład Hodowli i Biotechnologii Świń, Wydział Biologii, Nauk o Zwierzętach i Biogospodarki, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin, Polskahttps://orcid.org/0000-0001-7722-561X
Jagoda Truszkowska
Zakład Hodowli i Biotechnologii Świń, Wydział Biologii, Nauk o Zwierzętach i Biogospodarki, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin, PolskaBartłomiej Woliński
Zakład Hodowli i Biotechnologii Świń, Wydział Biologii, Nauk o Zwierzętach i Biogospodarki, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin, PolskaKrzysztof Skalski
Zakład Hodowli i Biotechnologii Świń, Wydział Biologii, Nauk o Zwierzętach i Biogospodarki, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin, PolskaMarianna Wacko
Zakład Hodowli i Biotechnologii Świń, Wydział Biologii, Nauk o Zwierzętach i Biogospodarki, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin, PolskaAbstrakt
Celem pracy była analiza wartości rozpłodowej loch w odniesieniu do ich długości użytkowania. Badaniami objęto życiową produkcyjność 289 loch rasy puławskiej użytkowanych w latach 2016–2021 w pięciu gospodarstwach zlokalizowanych na terenie Lubelszczyzny. Lochy były objęte programem ochrony zasobów genetycznych świń rasy puławskiej. Długowieczność loch oceniono na podstawie średniej liczby miotów uzyskanych w trakcie ich użytkowania. W szacowaniu wartości użytkowej loch w kolejnych miotach wykorzystano wskaźniki takie jak: płodność i plenność loch oraz długość okresu międzymiotu i częstotliwość oproszeń. Wykazano, że dłuższy okres użytkowania rozpłodowego loch był związany z ich wyższą produkcyjnością życiową, zwiększeniem do 6. miotu liczby prosiąt żywo urodzonych i odchowanych, a następnie utrzymaniem się tego trendu na zbliżonym poziomie. Świadczy to o zasadności wykorzystania wskaźnika długowieczności w hodowli i chowie świń rasy puławskiej.
Słowa kluczowe:
rasa puławska, lochy, długość użytkowania, użytkowość rozpłodowa, liczba prosiątBibliografia
Amaral Filha W.S., Bernardi M.L., Wentz I., Bortolozzo F.P., 2010. Reproductive performance of gilts according to growth rate and backfat thickness at mating. Anim. Reprod. Sci. 121(1–2), 139–144. https://doi.org/10.1016/j.anireprosci.2010.05.013 DOI: https://doi.org/10.1016/j.anireprosci.2010.05.013
Babicz M., Bajda Z., Szyndler-Nędza M., Blicharski T., Hałabis M., 2017. Rys historyczny i analiza realizacji hodowli zachowawczej świń rasy puławskiej. Wiad. Zoot. 4, 68–79.
Bogdzińska M., Mroczkowski S., 2012. Charakterystyka cech rozrodczych loch ras pbz i wbp w zależności od genotypu RYR1 i ESR. Rocz. Nauk. PTZ 8(4), 9–18.
Eckert R., Szyndler-Nędza M., 2018. Wpływ zmian masy ciała loch w trakcie cyklu reprodukcyjnego na odchów prosiąt i skład chemiczny mleka. Rocz. Nauk. Zoot. 45(2), 175–185.
Flisar T., Malovhr Š., Urankar J., Kovač M., 2012. Effect of gilt growth rate and backfat thickness on reproductive performance. Acta Agric. Slov. (suppl. 3), 199–213.
Fojutowska L., Skrzypczak E., Szulc K., Luciński P., 2018. Sows longevity – a case study of a native breed. Ann. Wars. Univ. Life Sci.-SGGW, Anim. Sci. 57(4), 333–340. https://doi.org/10.22630/AAS.2018.57.4.32 DOI: https://doi.org/10.22630/AAS.2018.57.4.32
Grela E.R., Skomiał J., 2020. Zalecenia żywieniowe i wartość pokarmowa pasz dla świń, Wyd. Instytut Fizjologii i Żywienia Zwierząt PAN, Jabłonna.
Hoge M.D., Bates R.O., 2011. Developmental factors that influence sow longevity. J. Anim. Sci. 89, 1238–1245. https://doi.org/10.2527/jas.2010-3175 DOI: https://doi.org/10.2527/jas.2010-3175
Karpiesiuk K., Jarczyk A., Winiarski Z., Milewska W., Bugnacka D., Kozera W., Woźniakowska A., Kleśniak P., 2018. Sow longevity as an indicator of resistance to environmental stressors. Pol. J. Nat. Sci. 33(1), 17–27.
Kasprzyk A., Babicz M., 2007. Zmiany w użytkowaniu rozpłodowym loch rasy pbz. Ann. UMCS, sec. EE, Zootechnica 25(2), 57–62.
King’ori A.M., 2012. Sow lactation: colostrum and milk yield: a review. J. Anim. Sci. 2(6), 525–533. https://doi.org/10.22358/jafs/93953/2018 DOI: https://doi.org/10.22358/jafs/93953/2018
Koska M., Eckert R., 2016. Wpływ otłuszczenia loch na skład chemiczny siary i mleka oraz ich użytkowość rozpłodową. Rocz. Nauk. Zoot. 43(2), 147–162.
Kulisiewicz J., Rekiel A., Batorska M., Więcek J., 2010. Charakterystyka badań nad długością użytkowania loch. Przegl. Hod. 5, 7–12.
Mucha A., Tyra M., Szyndler-Nędza M., Orzechowska B., 2011. Wpływ wieku i masy ciała loszek w dniu pierwszego krycia na ich późniejszą użytkowość rozpłodową. Rocz. Nauk. Zoot. 38(2), 205–218.
Pejsak Z., 2020. Nadmierna plenność loch – niekorzystne konsekwencje i możliwości ograniczenia problemu. Życie Wet. 95(1), 16–19.
Polok P., Żak G., Mucha A., Borkowski J., Lasek J., 2018. Doskonalenie cech tucznych i rzeźnych świń poprzez wybór ojców o wysokiej wartości hodowlanej ocenionych według zróżnicowanych indeksów selekcyjnych. Wiad. Zoot. 56(4), 37–43.
Ptak J., Mucha A., Różycki M., 2016. Użytkowość rozpłodowa loch pochodzących ze stad o zróżnicowanej użytkowości tucznej i rzeźnej. Rocz. Nauk. Zoot. 43(2), 163–170.
Rekiel A., Więcek J., 2018. Zależność między zasobami tłuszczu w organizmie loch a ich użytkowością rozpłodową. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 592, 77–85. https://doi.org/ 10.22630/ZPPNR.2018.592.7 DOI: https://doi.org/10.22630/ZPPNR.2018.592.7
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 lutego 2010 r. w sprawie wymagań i sposobu postępowania przy utrzymywaniu gatunków zwierząt gospodarskich, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej (Dz.U. 2010 nr 56 poz. 344, ze zm.).
Saito H., Sasaki Y., Koketsu Y., 2011. Associations between age of gilts at first mating and lifetime performance or culling risk in commercial herds. J. Vet. Med. Sci. 73(5), 555–559. https://doi.org/10.1292/jvms.10-0040 DOI: https://doi.org/10.1292/jvms.10-0040
Schwarz T., Nowicki J., Jelonek M., 2007. Porównanie użytkowości rozpłodowej loch ras WBP i PBZ w warunkach produkcji wielkotowarowej. Rocz. Nauk. Zoot. 34(2), 165–169.
Serenius T., Stalder K.J., 2004. Genetics of length of productive life and lifetime prolificacy in the Finnish Landrace and Large White pig populations. J. Anim. Sci. 82, 3111-3117. https://doi.org/10.2527/2004.82113111x DOI: https://doi.org/10.2527/2004.82113111x
Sobczyńska M., Blicharski T., 2014. Alternatywne metody szacowania wartości hodowlanej długowieczności loch. Przegl. Hod. 2, 17–20.
Sobczyńska M., Blicharski T., Tyra M., 2014. A canonical correlation analysis of relationships between growth, compositional traits and longevity, lifetime productivity and efficiency in polish landrace sows. Ann. Anim. Sci. 14(2), 257–270. https://doi.org/10.2478/aoas-2014-0006 DOI: https://doi.org/10.2478/aoas-2014-0006
Stasiak A., Kamyk-Kamieński P., Babicz M., Kasprzyk A., Lechowski J., 2013. Płodność i behawior płciowy loszek mieszańców rasy puławskiej i wielkiej białej polskiej żywionych mieszankami z udziałem owsa nagoziarnistego. Przegl. Hod. 3, 19–21.
Szostak B., 2014. Ocena intensywności wykorzystania rozpłodowego loch rasy puławskiej w rejonie lubelskim. Przegl. Hod. 2, 22–24.
Szulc K., 2012. Wpływ systemu utrzymania na wyniki użytkowości rozpłodowej świń. J. Res. Appl. Agric. Engin. 57(4), 134–137.
Szulc K., Skrzypczak E., Buczyński J.T., Graczyk T., 2015. Wpływ masy ciała i wieku w dniu pierwszej inseminacji na wyniki użytkowości rozpłodowej i odchowu prosiąt hybrydowych loszek PIC. Rocz. Nauk. PTZ 11(1), 49–57.
Szyndler-Nędza M., Szulc K., Blicharski T., 2012. Świnie ras rodzimych – możliwości chowu w gospodarstwach ekologicznych. Wiad. Zoot. 3, 19–26.
Wyniki oceny trzody chlewnej w 2020 roku, 2021. Wyd. Polski Związek Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej „POLSUS”, Warszawa, 22–25.
Zakład Hodowli i Biotechnologii Świń, Wydział Biologii, Nauk o Zwierzętach i Biogospodarki, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin, Polska https://orcid.org/0000-0001-7722-561X
Zakład Hodowli i Biotechnologii Świń, Wydział Biologii, Nauk o Zwierzętach i Biogospodarki, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin, Polska
Zakład Hodowli i Biotechnologii Świń, Wydział Biologii, Nauk o Zwierzętach i Biogospodarki, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin, Polska
Zakład Hodowli i Biotechnologii Świń, Wydział Biologii, Nauk o Zwierzętach i Biogospodarki, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin, Polska
Zakład Hodowli i Biotechnologii Świń, Wydział Biologii, Nauk o Zwierzętach i Biogospodarki, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin, Polska
Licencja
Od 2022 r. artykuły są udostępniane na zasadach licencji Creative Commons uznanie autorstwa 4.0 międzynarodowa (CC BY 4.0). Artykuły opublikowane przed 2022 r. są dostępne na zasadach licencji Creative Commons uznanie autorstwa – użycie niekomercyjne – bez utworów zależnych 4.0 międzynarodowa (CC BY-NC-ND 4.0).
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej, nie jest rozpatrywany do publikacji w innych wydawnictwach.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła i wkładzie poszczególnych osób.