Monitoring hałasu w kurniku
Katarzyna Karpińska
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Katedra Higieny Zwierząt i Zagrożeń Środowiska, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublinhttps://orcid.org/0000-0001-6087-9457
Sebastian Jaguszewski
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, SKN Zagrożeń Zawodowych i Środowiskowych, ul Akademicka 13, 20-950 Lublinhttps://orcid.org/0000-0001-8140-3546
Anna Chmielowiec-Korzeniowska
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Katedra Higieny Zwierząt i Zagrożeń Środowiska, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublinhttps://orcid.org/0000-0002-3869-9596
Anna Żebracka
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Katedra Higieny Zwierząt i Zagrożeń Środowiska, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublinhttps://orcid.org/0000-0001-7202-7921
Małgorzata Targońska-Karasek
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Katedra Higieny Zwierząt i Zagrożeń Środowiska, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublinhttps://orcid.org/0000-0003-3488-2577
Wojciech Ospałek
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Katedra Higieny Zwierząt i Zagrożeń Środowiska, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublinhttps://orcid.org/0009-0003-2232-3038
Bożena Nowakowicz-Dębek
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Katedra Higieny Zwierząt i Zagrożeń Środowiska, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublinhttps://orcid.org/0000-0003-2510-1062
Abstrakt
Celem pracy było monitorowanie poziomu hałasu w kurniku. Badania przeprowadzono w trakcie codziennych czynności wykonywanych przy obsłudze ptaków. Analiza otrzymanych wyników pozwoliła na określenie narażenia ptaków oraz pracowników na hałas w trakcie normalnego dnia pracy. Najwyższy poziom hałasu w kurniku, określony jako równoważny poziom dźwięku, wynosił 81,9 dB. Natomiast ekspozycję pracownika na hałas określono na poziomie 78,8 dB. Wielkość ta nie przekracza dopuszczalnego poziomu określonego jako 85 dB.
Słowa kluczowe:
monitoring, zanieczyszczenie hałasem, dobrostan, ferma drobiuBibliografia
Akiyama K., Sutoo D., 2011. Effect of different frequencies of music on blood pressure regulation in spontaneously hypertensive rats. Neurosci. Lett. 487, 58–60. https://doi.org/10.1016/ j.neulet.2010.09.073
Baldwin A.L., Schwartz G.E., Hopp D.H., 2007. Are investigators aware of environmental noise in animal facilities and that this noise may affect experimental data? J. Am. Assoc. Lab. Anim. Sci., 46(1), 45–51.
Brown B., Rutherford P., Crawford P., 2015. The role of noise in clinical environments with par-ticular reference to mental health care: a narrative review. Int. J. Nurs. Stud. 52(9), 1514–1524. https://doi.org/10.1016/j.ijnurstu.2015.04.020
Ciborowska P., Michalczuk M., Bień D., 2021. The effect of music on livestock: cattle, poultry and pigs. Animals 11(12), 3572.
Corbani T.L., Martin J.E., Healy S.D., 2021. The impact of acute loud noise on the behavior of laboratory birds. Front Vet. Sci. 6(7), 607632. https://doi.org/10.3389/fvets.2020.607632
Dyrektywa Rady 2007/43/WE z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie ustanowienia minimalnych zasad dotyczących ochrony kurcząt utrzymywanych z przeznaczeniem na produkcję mięsa (Tekst mający znaczenie dla EOG) [Dz.U.UE.L.2007.182.19].
Edwards L.E., Coleman G.J., Butler K.L., Hemsworth P.H., 2019. The human-animal relationship in Australian caged laying hens. Animals 9(5), 211.
Gueguen L., Henry S., Delbos M., Lemasson A., Hausberger M., 2023. Selected acoustic frequen-cies have a positive impact on behavioural and physiological welfare indicators in thoroughbred racehorses. Animals (Basel) 13(18), 2970. https://doi.org/10.3390/ani13182970
Grandin T.A, 2023. Practical approach to providing environmental enrichment to pigs and broiler chickens housed in intensive systems. Animals (Basel) 13(14), 2372. https://doi.org/ 10.3390/ani13142372
Hasan S.W., Jamal M.A., 2021. Noise pollution, effect of noise on behaviour of animals and human health. Tex. State J. Med. 1(1), 71–75.
Hughes L.F., 2007. The fundamentals of sound and its measurement. J. Am. Assoc. Lab. Anim. Sci. 46(1), 14–19.
Jankowska K., 2013. Obniżony poziom hałasu w kurniku to jeden z licznych czynników, wpływają-cych na poprawę dobrostanu ptaków. Polskie Drobiarstwo 21(8), 22–26.
Kuta Ł., Cież J., 2013. Ocena poziomu bezpieczeństwa pracy w rodzinnym gospodarstwie rolnym. J. Res. Appl. Agric. Eng., 58(2).
Nielsen, S.S., Álvarez, J., Bicout i in., 2023. Welfare of laying hens on farm. EFSA J. 21(2), 7789.
O’connor E.A., Parker M.O., Davey E.L., Grist H., Owen R.C., Szladovits B., Demmers T.G., Wathes C.M., Abeyesinghe S.M., 2011. Effect of low light and high noise on behavioural ac-tivity, physiological indicators of stress and production in laying hens. Br. Poult. Sci. 52(6),666–674. https://doi.org/10.1080/00071668.2011.639342
Parker A., Hobson L., Bains R., Wells S., Bowl M., 2022. Investigating audible and ultrasonic noise in modern animal facilities. F1000Research 11, 651. https://doi.org/10.12688/ f1000research.111170.1
Pawlak K., Tombarkiewicz B., Niedziółka J., Lis M., Iwaniec M., 2004. Mikroklimat kurnika stada rodzicielskiego linii ogólnoużytkowej Rossa. Zesz. Nauk. Akad. Roln. Wroc. Zootechnika 52, 221–226.
PN-EN 61672-1:2014-03. Elektroakustyka – Mierniki poziomu dźwięku – Część 1: Wymagania.
PN-EN ISO 9612:2011. Akustyka. Wyznaczanie zawodowej ekspozycji na hałas. Metoda technicz-na.
Pšenka M., Šístková M., Mihina Š., Gálik R., 2016. Frequency analysis of noise exposure of dairy cows in the process of milking. Res. Agric. Eng. 62(4), 185–189.
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 lutego 2010 r. w sprawie wymagań i sposobu postępowania przy utrzymywaniu gatunków zwierząt gospodarskich, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej [Dz.U. 2010 nr 56 poz. 344 ze zm.].
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4 sierpnia 2017 r. w sprawie bezpieczeń-stwa i higieny pracy przy obsłudze zwierząt gospodarskich [Dz. U. z 2017 r., poz. 1692].
Sánchez-Morgado, J.M., Brønstad, A., Pritchett-Corning, K., 2021. Animal and Environmental Factors That Influence Reproducibility. W: J.M. Sánchez Morgado, A. Brønstad (eds.), Exper-imental design and reproducibility in preclinical animal studies. Springer Nature, 53–75.
Turner J.G., Bauer C.A., Rybak L.P., 2007. Noise in animal facilities: why it matters. J. Am. Assoc. Lab. Anim. Sci. 46(1), 10–13.
Wilanowska A., 2018. Wpływ hałasu na wyniki produkcyjne i jakość mięsa drobiowego. Inf. Drob. 8.
Wlazło Ł., Nowakowicz-Dębek B., Ossowski M., Bis-Wencel H., Maksym P., 2019. Noise hazards during work on a pig farm. W: E. Lorencowicz, J. Uziak, B. Huyghebaert (red.), Farm machin-ery and processes management in sustainable agriculture. X International Scientific Symposium FMPMSA 2019. Instytut Naukowo-Wydawniczy “Spatium”, Radom, 441–444. https://doi.org/10.24326/fmpmsa.2019.1
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Katedra Higieny Zwierząt i Zagrożeń Środowiska, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin https://orcid.org/0000-0001-6087-9457
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, SKN Zagrożeń Zawodowych i Środowiskowych, ul Akademicka 13, 20-950 Lublin https://orcid.org/0000-0001-8140-3546
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Katedra Higieny Zwierząt i Zagrożeń Środowiska, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin https://orcid.org/0000-0002-3869-9596
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Katedra Higieny Zwierząt i Zagrożeń Środowiska, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin https://orcid.org/0000-0001-7202-7921
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Katedra Higieny Zwierząt i Zagrożeń Środowiska, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin https://orcid.org/0000-0003-3488-2577
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Katedra Higieny Zwierząt i Zagrożeń Środowiska, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin https://orcid.org/0009-0003-2232-3038
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Katedra Higieny Zwierząt i Zagrożeń Środowiska, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin https://orcid.org/0000-0003-2510-1062
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Od 2022 r. artykuły są udostępniane na zasadach licencji Creative Commons uznanie autorstwa 4.0 międzynarodowa (CC BY 4.0). Artykuły opublikowane przed 2022 r. są dostępne na zasadach licencji Creative Commons uznanie autorstwa – użycie niekomercyjne – bez utworów zależnych 4.0 międzynarodowa (CC BY-NC-ND 4.0).
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej, nie jest rozpatrywany do publikacji w innych wydawnictwach.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła i wkładzie poszczególnych osób.
