The behavioural pattern of domestic swine (Sus scrofa f. domestica) and the possibility of its use in breeding and rearing. A review
SYLWIA PAPROCKA
Department of Pig Breeding and Production Technology, University of Life Sciences in Lublin, Akademicka 13, 20-950 LublinMAREK BABICZ
Department of Pig Breeding and Production Technology, University of Life Sciences in Lublin, Akademicka 13, 20-950 LublinKINGA KROPIWIEC-DOMAŃSKA
Department of Pig Breeding and Production Technology, University of Life Sciences in Lublin, Akademicka 13, 20-950 LublinPATRYCJA KOŁODZIEJ
Department of Pig Breeding and Production Technology, University of Life Sciences in Lublin, Akademicka 13, 20-950 LublinKONRAD GRZESIUK
Department of Pig Breeding and Production Technology, University of Life Sciences in Lublin, Akademicka 13, 20-950 LublinSEBASTIAN KNAGA
Department of Biological Basis of Animal Production, University of Life Sciences in Lublin, Akademicka 13, 20-950 LublinAbstrakt
Celem pracy było omówienie behawioru świń i możliwości wykorzystania wiedzy o zachowaniu w praktyce hodowlanej i produkcyjnej. Szczególną uwagę zwrócono na zależności pomiędzy dobrostanem a behawiorem trzody chlewnej. Jak wykazano, skutecznym sposobem zapobiegania problemom behawioralnym jest zapewnienie zwierzętom materiałów absorbujących uwagę. Stosowanie tzw. zabawek sprzyja redukcji agresji i stresu w grupie. Świnie preferują za- bawki, które są jadalne, mają smak i zapach. Umiejętność odczytywania sygnałów świń w połą- czeniu z wiedzą o behawiorze jest ważnym narzędziem diagnostycznym pozwalającym na opty- malne wykorzystanie możliwości produkcyjnych poszczególnych grup technologicznych.
Słowa kluczowe:
świnie, hodowla i chów, behawior, elementy manipulacyjne – zabawkiBibliografia
Barowicz T., 1999. Zmysły węchu i smaku u świń. Trzoda Chlewna 10, 52–54.
Empel W., 1992. Lekarz weterynarii wobec cierpienia zwierząt. Życie Wet. 6, 121–124. Empel W., 2005. Portret psychologiczny świni. Życie Wet. 7, 396–399.
Faucitano L., Schaefer A.L., 2008. Welfare of pigs: from birth to slaughter. Wageningen Acade- mic Publishers.
Frindt A., Zoń A., Bielański P., 2006. Stres jako forma zachowania się zwierzęcia. Wiad. Zootech.
1, 15–18.
Gillham J.E., 2000. The science of optimism and hope. Research essays in honor Martin E.P. Seligman, Templeton Foundation Press, 11–40.
Gronek P., 1997. Dymorfizm płciowy a zachowanie się zwierząt. Prz. Hod. 3, 25–27. Grudniewska B., 1995. Hodowla i użytkowanie świń. Wyd. ART w Olsztynie, Olsztyn, 51–64.
Held S., Mendl M., Devereux D., Byrne R.W., 2002. Foraging pigs alter their behavior in response to exploitation. Anim. Behav. 64, 157–166.
Houpt K.A., 2011. Domestic animal behavior for veterinarians and animal scientists. Wiley Blackwell, Ames.
Hulsen J., Scheepens K., 2014. Sygnały świń. Obserwuj, analizuj, działaj. APRA, Myślęcinek. Jabłoński A., 2009. Gdy świnie się gryzą (cz. 2). Czynniki wewnętrzne i zewnętrzne. Lecz. Du-
żych Zwierząt. 4, 18–22.
Jabłoński A., 2013. Stereotypie prowadzące do uszkodzeń u trzody chlewnej. Lecz. Dużych Zwie- rząt 31 (4), 56–60.
Kaleta T., 2007. Zachowanie się zwierząt. Zarys problematyki. Wyd. SGGW, Warszawa. Karpiesiuk K., 2013. Świnie popadają w depresję! Daj im zabawkę. Hodowca Trzody Chlewnej,
1–2.
Kittawornrat A., Zimmerman J., 2010. Toward a better understanding of pig behavior and pig welfare. Animal Health Research Reviews. Cambridge University Press.
Kokocińska A, Kaleta T., 2016. Znaczenie etologii w naukach o dobrostanie zwierząt. Rocz.
Nauk. PTZ 12 (1), 49–62.
Korniewicz D., 2012. Nakarmić zmysły prosiąt. TOP Świnie 3, 28–31.
Mroczek J.R., 2013. Dobrostan zwierząt jako element retradacji przekształcania zasobów w pro- dukcji zwierzęcej. Inż. Ekolog. 34, 181–188.
Nowicki J., Kopyra M., Moskała M., 2007. Porównanie zachowania warchlaków utrzymywanych po odsadzeniu w kojcach wyposażonych w podwieszane dodatkowe elementy: gryzaki i drewnianą piłkę. J. Centr. Eur. Agric. 2, 153–158.
Nowicki J., Schwarz T., Olczak K., Świerkosz S., Tuz R., 2015. Wzbogacenie środowiska chowu świń a zachowania związane z gryzieniem ogonów w kontekście Dyrektywy 2008/120/WE. Wiad. Zootech. 53 (2), 103–111.
Pedersen L.J., Jensen T., 2008. Effects of late introduction of sows to two farrowing environments on the progress of farrowing and maternal behaviour. J. Anim. Sci. 86, 2730–2737.
Pejsak Z., 2007. Ochrona zdrowia świń. PWR, Poznań.
Pisula W., 2003. Psychologia zachowań eksploracyjnych zwierząt. GWP, Gdańsk.
Santen L., Donselaar J., 2014. Pig toys gain popularity on European pig farms. Pig Int. 11–12, 24–25. Temple D., Manteca X., Velarde A., Dalmau A., 2011. Assessment of animal welfare through behavioural parameters in Iberian pigs in intensive and extensive conditions. Appl. Anim.
Behav. Sci. 131 (1–2), 29–39.
Tynes V.V., 2015. Environmental Enrichment for the Miniature Pet Pig. Clinician’s Brief 4, 61–63.
Department of Pig Breeding and Production Technology, University of Life Sciences in Lublin, Akademicka 13, 20-950 Lublin
Department of Pig Breeding and Production Technology, University of Life Sciences in Lublin, Akademicka 13, 20-950 Lublin
Department of Pig Breeding and Production Technology, University of Life Sciences in Lublin, Akademicka 13, 20-950 Lublin
Department of Pig Breeding and Production Technology, University of Life Sciences in Lublin, Akademicka 13, 20-950 Lublin
Department of Pig Breeding and Production Technology, University of Life Sciences in Lublin, Akademicka 13, 20-950 Lublin
Department of Biological Basis of Animal Production, University of Life Sciences in Lublin, Akademicka 13, 20-950 Lublin
Licencja
Od 2022 r. artykuły są udostępniane na zasadach licencji Creative Commons uznanie autorstwa 4.0 międzynarodowa (CC BY 4.0). Artykuły opublikowane przed 2022 r. są dostępne na zasadach licencji Creative Commons uznanie autorstwa – użycie niekomercyjne – bez utworów zależnych 4.0 międzynarodowa (CC BY-NC-ND 4.0).
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej, nie jest rozpatrywany do publikacji w innych wydawnictwach.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła i wkładzie poszczególnych osób.