Zawartość wybranych składników chemicznych w liściach roślin ozdobnych z rodzaju Brugmansia oraz w liściach bielunia indiańskiego (Datura innoxia Mill.)
HALINA BUCZKOWSKA
Katedra Warzywnictwa i Roślin Leczniczych, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. S. Leszczyńskiego 58, 20-068 LublinANDRZEJ SAŁATA
Katedra Warzywnictwa i Roślin Leczniczych, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. S. Leszczyńskiego 58, 20-068 LublinMONIKA GRECZKOWSKA
Katedra Warzywnictwa i Roślin Leczniczych, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. S. Leszczyńskiego 58, 20-068 LublinAbstrakt
Badania przeprowadzono w 2006 roku. Liście roślin z rodzaju Brugmansia oraz liście bielunia indiańskiego odmiany ‘Indianka’ pozyskano do oceny chemicznej z doświadczenia polowego, w którym oceniano ich walory dekoracyjne. Obiektem badań było 6 różnych roślin z rodzaju Brugmansia. Badane rośliny ozdobne z rodzaju Brugmansia różniły się istotnie pod względem zawartości w liściach ocenianych składników chemicznych. Istotnie największą zawartość kwasów fenolowych ogółem (średnio 0,10%) oraz alkaloidów tropanowych w przeliczeniu na hioscyjaminę (średnio 0,18%) oznaczono w powietrznie suchych liściach roślin obiektu ‘D’ – o żółtych i pełnych kwiatach. Stosunkowo dużą zawartość garbników wykazano w liściach obiektów: ‘F’ – o bardzo dużych kwiatach żółtych (średnio 4,5%), ‘E’ – o bardzo dużych kwiatach różowych (4,4%) oraz ‘C’ – o pełnych kwiatach białych (4,3%). Liście bielunia indiańskiego odmiany ‘Indianka’ okazały się zdecydowanie bardziej zasobne w kwasy fenolowe ogółem (średnio 0,15%), garbniki (średnio 5,3%), a także alkaloidy tropanowe w przeliczeniu na hioscyjaminę (średnio 0,29%). Nieznacznie większą zawartość wymienionych składników chemicznych oznaczono w liściach roślin Brugmansia oraz Datura innoxia zebranych w 3. dekadzie września aniżeli w liściach zebranych w 3. dekadzie sierpnia. Z uwagi na obecność alkaloidów tropanowych w roślinach rodzaju Brugmansia zasadna jest ostrożność w eksponowaniu tych roślin w ogrodach przydomowych, na tarasach oraz w miejscach ogólnie dostępnych.
Słowa kluczowe:
Solanaceae, rośliny ozdobne – „trąby anielskie”, kwasy fenolowe, garbniki, alkaloidy tropanoweBibliografia
Bennett B.C., 1992. Hallucinogenic plants of the Shuar and related indigenous groups in Amazonian Ecuador and Peru. Brittonia 44, 4, 483–493.
Berkov S., 2003. Alkalois of Datura ceratocaula. Z. Naturforsch. 58c, 455–458.
Berkov S., Doncheva T., Philipov S., Alexandrov K., 2005. Ontogenetic variation of the tropane alkaloids in Datura stramonium. Biochem. Syst. Ecol. 33, 1017–1029.
Buczkowska H., Pakuła I., 2007. Yield of herb (Datura innoxia Mill.) and content of alkaloids depending in development stage of harvested plants. Herba Pol. 53 (3), 115–120.
Cunningham N., 2008. Hallucinogenic plants of abuse. Emerg. Med. Australas. 20, 167–174.
De Feo V., 1992. Medicinal and magical plants in the northern Peruvian Andes. Fitoterapia 53 (5), 417–440.
De Feo V., 2004. The ritual of Brugmansia species in traditional Andean medicine in northern Peru. Econ. Bot. 58 (Supl.), 221–229.
De Simone R., Margarucci L., De Fero V., 2008. Tropane alkaloids: an overview. Pharmacologyonline 1, 70–89.
Diaz G.J., 2015. Toxicosis by plant alkaloids in humans and animals in Columbia. Toxins 7, 5408–5416.
Doncheva T., Berkov S., Philipov S., 2006. Comparative study of the alkaloids in tribe Datureae and their chemosystematic significance. Biochem. Syst. Ecol. 34, 478–488.
Farmakopea Polska IV, 1970. PTF, Warszawa.
Farmakopea Polska V, 1999. PTF, Warszawa.
Farmakopea Polska VI, 2002. PTF, Warszawa.
Frąszczak B., Gąsecka M., Golcz A., Zawirska-Wojtasiak R., 2015. The chemical composition of lemon balm and basil plants grown under different light conditions. Acta Sci. Pol., Hortorum Cultus 14 (4), 93–104.
Gaire B.P., Subedi L., 2013. A review on pharmacological and toxicological aspects of Datura stramonium L. J. Integr. Med. 11 (2), 73–79.
Griffin W.J., Lin G.D., 2000. Chemotaxonomy and geographical distribution of tropane alkaloids. Phytochemistry 53, 625–637.
Haegi L., 1976. Taxonomic account of Datura L. (Solanaceae) in Australia with a note on Brugmansia Pers. Aust. J. Bot. 24 (3), 415–435.
Hennenberg M., Skrzydlewska E., 1984. Zatrucia roślinami wyższymi i grzybami. PZWL, Warszawa, 143–145, 150–152.
Kohlmünzer S., 2003. Farmakognozja. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa.
Łabuda H., Papliński R., Kuzyk K., 2001. Porównanie zawartości fenolokwasów i garbników w owocni fasoli Phaseolus vulgaris L. i Phaseolus coccineus L. Annales UMCS, sec. EEE, Horticultura 9 (supl.), 183–188.
Łabuda H., Papliński R., 2007. The content of phenolic acids in white and colour seeds of the Phaseolus sp. cultivars. Herba Pol. 53 (3), 302–307.
Macchiaolo M., Vignati E., Gonfiantini M.V., Grandin A., Romano T., Salata M., Valentini D., Villani A., 2010. An unusual case of anisocoria by vegetal intoxication: a case report. Ital. J. Pediatr. 36 (50), 1–3.
Miraldi E., Masti A., Ferri S., Barni Comparini I., 2001. Distribution of hyoscyamine and scopolamine in Datura stramonium. Fitoterapia 72, 644–648.
Sałata A., 2010. Wpływ zabiegów agrotechnicznych na plon i wartość biologiczną karczocha zwyczajnego (Cynara scolimus L.). Rozpr. Nauk. UP w Lublinie, 343, ss. 112.
Sałata A., Buczkowska H., Galarza S.V.L., Moreno-Ramon H., 2015. The polyphenolic compounds of a cardoon herb depending on lenght of the vegetation period. Acta Sci. Pol., Hortorum Cultus 14 (4), 155–167.
Strzelecka H., Kamińska J., Kowalski J., Malinowski J., Walewska E., 1987. Chemiczne metody badań roślinnych surowców leczniczych. PZWL, Warszawa, ss. 172.
Tendaj M., Mysiak B., 2008. Zawartość flawonoidów i kwasów fenolowych w cebulach szalotki niektórych populacji i odmian. Zesz. Probl. Nauk Rol. 527, 309–315.
Van Der Donck I., Mulliez E., Blanckaert J., 2004. Angel’s trumpet (Brugmansia arborea) and mydriasis in child – a case report. Bull. Soc. Belge Ophtalmol. 292, 53–56.
Vitale A.A., Acher A., Pomilio A.B., 1995. Alkaloids of Datura ferox from Argentina. J. Ethnopharmacol. 49, 81–89.
Zawiślak G., 2006. Wpływ warunków pogodowych na wzrost i plonowanie oraz zawartość niektórych substancji biologicznie czynnych szałwii lekarskiej (Salvia officinalis L.). Annales UMCS, sec. EEE, Horticultura 16, 101–112.
Katedra Warzywnictwa i Roślin Leczniczych, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. S. Leszczyńskiego 58, 20-068 Lublin
Katedra Warzywnictwa i Roślin Leczniczych, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. S. Leszczyńskiego 58, 20-068 Lublin
Katedra Warzywnictwa i Roślin Leczniczych, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. S. Leszczyńskiego 58, 20-068 Lublin
Licencja
Przesyłając artykuł do publikacji, autor oświadcza, że posiada pełnię autorskich praw majątkowych oraz osobistych do utworu, a jego opublikowanie nie naruszy praw osób trzecich. Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła i wkładzie poszczególnych osób.
Przesłanie przez autora artykułu do publikacji w czasopiśmie „Annales Horticulturae” traktowane będzie jako udzielenie licencji do eksploatacji praw autorskich do artykułu na zasadach licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 (CC BY-NC-ND 4.0)
