Ocena linii mieszańcowych Aegilops variabilis Eig.  i Aegilops kotschyi Boiss. z Triticum aestivum L.  pod względem polowej odporności na rdzę brunatną

ROMAN PRAŻAK; WANDA KOCIUBA; ANETA KRAMEK

doi:10.24326/as.2017.4.11

Tom 72 Nr 4 (2017)

Artykuły

Ocena linii mieszańcowych Aegilops variabilis Eig. i Aegilops kotschyi Boiss. z Triticum aestivum L. pod względem polowej odporności na rdzę brunatną

ROMAN PRAŻAK⁺⁻
WANDA KOCIUBA⁺⁻
ANETA KRAMEK⁺⁻

pdf

DOI: https://doi.org/10.24326/as.2017.4.11
Przesłane: 30 grudnia 2018
Opublikowane: 29-12-2017

Abstrakt

Rdza brunatna powodowana przez grzyb Puccinia recondita Rob. ex Desm. f. sp. tritici jest jedną z najgroźniejszych chorób pszenicy zwyczajnej. Celem badań była ocena porażenia przez rdzę brunatną 15 linii mieszańcowych Aegilops L. z Triticum aestivum L. (VR, RV, KR, KRB, KRG, KRKo, KRMo, KRMu, KRP, KRS, KRT, KRZ, KRBP, KRBS, KRBT) oraz ich form rodzicielskich – Aegilops kotschyi Boiss., Aegilops variabilis Eig., Triticum aestivum L. (odmiany Begra, Gama, Korweta, Monopol, Muza, Piko, Rusałka, Smuga, Turnia, Zyta). Badania przeprowadzono w latach 2012–2014 w warunkach polowych. Oceny wykonano w fazie dojrzałości mlecznej, stosując skalę bonitacyjną wg COBORU (1 – porażenie pełne, 9 – brak porażenia). Największą odpornością na rdzę brunatną charakteryzowały się gatunki Ae. variabilis Eig.
i Ae. kotschyi Boiss. (oceny 8,2 i 8,1). Linie mieszańcowe były bardziej odporne na rdzę brunatną od form rodzicielskich, jakimi były odmiany pszenicy. Największą średnią odporność na przestrzeni trzech lat badań odnotowano u linii RV, KR, KRB, KRG, KRKo, KRP, KRS, KRT, KRBP (zakres ocen 7,4–7,8). Odmiany pszenicy były silniej porażane przez rdzę brunatną (zakres ocen 5,5–7,2), jednak wśród nich wyróżniły się odmiany Piko, Begra, Korweta i Zyta (zakres ocen
6,8–7,2).

Bibliografia

Artyszak A., 2006. Technologia produkcji pszenicy ozimej. PW Rzeczpospolita, Warszawa.
Autrique E., Singh R.P., Tanksley S.D., Sorrells M.E., 1995. Molecular markers for four leaf rust resistance genes introgressed into wheat from wild relatives. Genome 38(1), 75–83.
Bai D., Scoles G.J., Knott D.R., 1994. Transfer of leaf rust and stem rust resistance genes from Triticum triaristatum to durum and bread wheats and their molecular cytogenetic localization. Genome 37(3), 410–418.
Błaszczyk L., Chełkowski J., 2010. Geny odporności na patogeny w genomie pszenicy. Hod. Rośl. Nasienn. 3, 15–22.
Bonhomme A., Gale M.D., Koebner R.M.D., Nicolas P., Jahier G., Bernard M., 1995. RFLP analy-sis of an Aegilops ventricosa chromosome that carries a gene conferring resistance to leaf rust (Puccinia recondita) when transferred to hexaploid wheat. Theor. Appl. Genet. 90(7/8), 1042–1048.
Ceoloni C., Del Singore. G., Ercoll L., Domini P., 1992. Locating the alien chromatin segment in common wheat – Aegilops longissima mildew resistance transfers. Hereditas 116, 239–245.
Chełkowski J., Stępień A., 2002. Podatność krajowych odmian pszenicy na patogeny grzybowe i genetycznie dziedziczona odporność na powodowane przez nie choroby. Hod. Rośl. Nasienn. 2, 27–32.
Chełkowski J., Stępień Ł., Strzembicka A., 2005. Ocena podatności pszenicy ozimej na rdzę brunatną oraz poszukiwanie źródeł odporności. Acta Agrobot. 58(1), 143–152.
Dvořák J., 1977. Transfer of leaf rust resistance from Aegilops speltoides to Triticum aestivum. Can. J. Genet. Cytol. 19, 133–141.
Frauenstein K., Hammer K., 1985. Prüfung von Aegilops – Arten auf Resistenz gegen Echten Mehl-tau, Erysiphe graminis D.C., Braunrost, Puccinia recondita Rob. ex Desm. und Spelzenbraune, Septoria nordum Berk. Kulturpflanze 33, 155–163.
Gogół A., Leśniowska-Nowak J., Nowak M., Okoń S., Kowalczyk K., 2015. Opracowanie multiplex PCR do detekcji genów odporności Lr21 i Pm4b w pszenicy zwyczajnej (Triticum aestivum L.). Annales UMCS, Sec. E, Agricultura 70(3), 21–28.
Jaczewska-Kalicka A., 2009. Zmienność nasilenia rozwoju chorób grzybowych pszenicy ozimej w latach 2001–2005. Post. Ochr. Rośl. 46(1), 453–460.
Jończyk K., 1999. Efektywność chemicznego zwalczania chorób grzybowych w uprawie pszenicy ozimej i żyta. Pam. Puł. 114, 151–158.
Kilian B., Mammen K., Millet E., Sharma R., Graner A., Salamini F., Hammer K., Özkan H., 2011. Aegilops. In: Kole C. (Eds.). Wild crop relatives: genomic and breeding resources. Cereals. Springer-Verlag Berlin–Heidelberg.
Kimber G., Feldman M., 1987. Wild wheat: An introduction. College of Agriculture, University of Missouri, Columbia, Special Report 353, 1–146.
Kowalczyk K., Hsam S.L.K., Zeller F. J., 2000. Preliminary results of identification of leaf rust genes in Polish common wheat cultivars. Proc. 10th Conference Microscopic fungi the genetic and molecular studies on fungal plant pathogens and their metabolites. Poznań, 46–52.
Kryczyński S., Weber Z., Paduch-Cichal E., Schollenberger M., Wakuliński W., Werner M., Fiedorowicz Z., Irzykowska L., Karolewski Z., Mirzwa-Mróz E., Sala-Rejczak K., Szyndel M., Gołębniak B., Jeżewska M., Kosiada T., Majewski T., 2011. Fitopatologia. T. 2. Choroby roślin uprawnych. PWRiL, Poznań.
Leśniowska-Nowak J., Grądzielewska A., Majek M., 2013. Identyfikacja genów odporności na rdzę brunatną w wybranych europejskich odmianach pszenicy zwyczajnej oraz opracowanie warunków Multiplex PCR. Annales UMCS, Sec. E, Agricultura 68(3), 20–28.
Majewski T., 1979. Grzyby (Mycota). Podstawczaki, rdzawnikowe (Uredinales) II. PWN, Warszawa.
McIntosh R. A., Dyck P. L., Green G. I., 1977. Inheritance of leaf rust and stem rust resistance in wheat cultivars (Agent and Agatha). Austral. J. Anc. Res. 28, 37–45.
Nieróbca A., Horoszkiewicz-Janka J., 2006. Wpływ warunków pogodowych na występowanie grzybów patogenicznych w uprawie pszenicy ozimej. Post. Ochr. Rośl. 46 (2), 576–579.
Okoń S., Matysik P., Nita Z., Bichoński A., Rubrycki K., Woźna-Pawlak U., Kowalczyk K., 2012. Identyfikacja genu Lr19 odporności na rdzę brunatną w polskich liniach pszenicy zwyczajnej (Triti-cum aestivum L.). Annales UMCS, Sec. E, Agricultura 67(3), 39–43.
Pilch J., 2011. Introgresje genów z gatunków spokrewnionych taksonomicznie w ulepszeniach pszenicy Triticum aestivum L. i innych roślin uprawnych. Biul. IHAR 260/261, 21–42.
Sears E.R., 1956. The transfer of leaf rust resistance from Aegilops umbellulata to wheat. Brookhaven Symp. Biol. 9, 1–22.
Silva P., Calvo-Salazar V., Condon F., Quincke M., Pritsch C., Gutiérrez L., Castro A., Herrera-Foessel S., von Zitzewitz J., Germán S., 2015. Effects and interactions of genes Lr34, Lr68 and Sr2 on wheat leaf rust adult plant resistance in Uruguay. Euphytica 204, 599–608.
Tomkowiak A., Kurasiak-Popowska D., Kiel A., Weigt D., Nawracała J., Mikołajczyk S., Niemann J., 2016. Identyfikacja genów odporności na rdzę brunatną Lr19 i Lr50 w polskich materiałach hodowlanych pszenicy ozimej. Zesz. Prob. Post. Nauk Rol. 584, 95–102.
Ukalska J., Ukalski K., Śmiałowski T., 2009. Wielowymiarowe wydzielanie fenotypowo podobnych grup obiektów w kolekcji roboczej pszenicy ozimej (Triticum aestivum L.). Biul. IHAR 253, 21–30.
Warzecha R., 1992. Genes for leaf rust resistance in Polish wheats. Vortr. Pflanzenzüchtg. 24, 216–217.
Woźniak-Strzembicka A., 1997. Rdza brunatna pszenicy – genetyczne podstawy odporności. Biul. IHAR 204, 145–252.
Woźniak-Strzembicka A., 2003. Wirulencja populacji Puccinia recondita f. sp. tritici w Polsce w latach 1998–2001. Biul. IHAR 230, 145–252.
Zamorski C., 1995. Rozwój rdzy brunatnej oraz cechy diagnostyczne rdzy brunatnej (Puccinia recondite Rob. ex Desm) i rdzy źdźbłowej (Puccinia graminis Pers.) pszenicy. Biul. IHAR 194, 189–192.
Zamorski C., 2001. Źródła odporności na rdzę żółtą, rdzę brunatną i rdzę źdźbłową w polskich materiałach hodowlanych pszenicy. Biul. IHAR 218/219, 137–145.

Downloads

Download data is not yet available.

Słowa kluczowe

Aegilops L.
Triticum aestivum L.
linie mieszańcowe
odporność polowa
rdza brunatna

Prawa autorskie

Inne teksty tego samego autora

ROMAN PRAŻAK, WANDA KOCIUBA, ZBIGNIEW SEGIT, ANETA KRAMEK, Ocena tolerancji wybranych genotypów jarej pszenicy twardej (Triticum durum Desf.) na stres solny , Agronomy Science: Tom 73 Nr 4 (2018)
ANETA KRAMEK, WANDA KOCIUBA, Charakterystyka zasobów genowych pszenżyta ozimego zgromadzonych w latach 2001–2016 w porównaniu ze starszymi materiałami kolekcyjnymi , Agronomy Science: Tom 72 Nr 4 (2017)
ANETA KRAMEK, WANDA KOCIUBA, Wykorzystanie materiałów kolekcyjnych pszenżyta ozimego jako genetycznego źródła zawartości białka w ziarnie , Agronomy Science: Tom 75 Nr 3 (2020)
WANDA KOCIUBA, MARCIN WIEREMCZUK, Zbiory kolekcyjne pszenicy twardej w polskim banku genów jako źródło materiałów wyjściowych w pracach hodowlano-badawczych , Agronomy Science: Tom 68 Nr 3 (2013)
ANETA KRAMEK, WANDA KOCIUBA, Charakterystyka meksykańskich genotypów pszenżyta jarego pod względem ważniejszych cech plonotwórczych , Agronomy Science: Tom 68 Nr 3 (2013)
ANETA KRAMEK, WANDA KOCIUBA, Charakterystyka zasobów genowych pszenżyta ozimego pod względem polowej odporności na choroby grzybowe , Agronomy Science: Tom 69 Nr 4 (2014)
WANDA KOCIUBA, ZBIGNIEW SEGIT, MARCIN WIEREMCZUK, Zmienność i współzależność cech plonotwórczych w kolekcji pszenicy twardej w zależności od pochodzenia geograficznego , Agronomy Science: Tom 69 Nr 4 (2014)
Aneta Kramek, Charakterystyka zasobów genetycznych jarej pszenicy twardej (Triticum turgidum L. subsp. durum (Desf.) van Slageren) pod względem wybranych cech użytkowych , Agronomy Science: Tom 78 Nr 3 (2023)
Wanda Kociuba, Aneta Kramek, Analiza niektórych właściwości biologii kwitnienia pszenżyta przydatnych dla hodowli i reprodukcji odmian , Agronomy Science: Tom 59 Nr 1 (2004)

Podobne artykuły

LESZEK RACHOŃ, GRZEGORZ SZUMIŁO, ZYGMUNT NITA, Plonowanie ozimych rodów Triticum durum i Triticum aestivum ssp. spelta w warunkach okolic Lublina , Agronomy Science: Tom 64 Nr 3 (2009)
SYLWIA OKOŃ, PRZEMYSŁAW MATYSIK, ZYGMUNT NITA, ANDRZEJ BICHOŃSKI, KRZYSZTOF RUBRYCKI, URSZULA WOŹNA-PAWLAK, KRZYSZTOF KOWALCZYK, Identyfikacja genu Lr 19 odporności na rdzę brunatną w polskich liniach pszenicy zwyczajnej (Triticum aestivum L.) , Agronomy Science: Tom 67 Nr 3 (2012)
LESZEK RACHOŃ, GRZEGORZ SZUMIŁO, HALINA MACHAJ, Wpływ intensywności technologii uprawy na plonowanie różnych genotypów pszenicy ozimej , Agronomy Science: Tom 69 Nr 3 (2014)
Leszek Rachoń, Aneta Bobryk-Mamczarz, Anna Kiełtyka-Dadasiewicz, Andrzej Woźniak, Zbigniew Stojek, Paulina Zajdel-Stępień, Plonowanie i jakość wybranych gatunków i odmian pszenicy makaronowej. Cz. I. Plonowanie , Agronomy Science: Tom 77 Nr 1 (2022)
LESZEK RACHOŃ, GRZEGORZ SZUMIŁO, Zmienność wskaźnika powierzchni liści (LAI) w zależności od genotypu pszenicy i intensyfikacji technologii uprawy , Agronomy Science: Tom 70 Nr 1 (2015)
Aneta Bobryk-Mamczarz, Leszek Rachoń, Anna Kiełtyka-Dadasiewicz, Magdalena Szydłowska-Tutaj, Piotr Lewko, Andrzej Woźniak, Plonowanie i jakość wybranych gatunków i odmian pszenicy makaronowej. Cz. II. Wartość technologiczna ziarna , Agronomy Science: Tom 77 Nr 1 (2022)
EWA FILIP, IZABELA SZUĆKO, Identyfikacja obecności retrotranspozonu WIS 2-1A w genomie wybranych odmian pszenicy zwyczajnej (Triticum aestivum L.) , Agronomy Science: Tom 72 Nr 2 (2017)
LESZEK RACHOŃ, GRZEGORZ SZUMIŁO, MAŁGORZATA CZUBACKA, Occurrence of arbuscular mycorrhizal fungi and nodules in the roots of twelve legume species in South-Western Saudi Arabia , Agronomy Science: Tom 67 Nr 1 (2012)
GRZEGORZ SZUMIŁO, LESZEK RACHOŃ, BARBARA KROCHMAL-MARCZAK, Wpływ ekstraktu z alg Ecklonia maxima (Kelpak SL) na plonowanie pszenicy zwyczajnej, pszenicy twardej i pszenicy orkisz , Agronomy Science: Tom 74 Nr 1 (2019)
ALEKSANDRA GOGÓŁ, JUSTYNA LEŚNIOWSKA-NOWAK, MICHAŁ NOWAK, SYLWIA OKOŃ, KRZYSZTOF KOWALCZYK, Opracowanie multiplex PCR do detekcji genów odporności Lr21 i Pm4b w pszenicy zwyczajnej (Triticum aestivum L.) , Agronomy Science: Tom 70 Nr 3 (2015)

1 2 3 4 5 6 7 8 > >>

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.

[1] Artyszak A., 2006. Technologia produkcji pszenicy ozimej. PW Rzeczpospolita, Warszawa.

[2] Autrique E., Singh R.P., Tanksley S.D., Sorrells M.E., 1995. Molecular markers for four leaf rust resistance genes introgressed into wheat from wild relatives. Genome 38(1), 75–83.

[3] Bai D., Scoles G.J., Knott D.R., 1994. Transfer of leaf rust and stem rust resistance genes from Triticum triaristatum to durum and bread wheats and their molecular cytogenetic localization. Genome 37(3), 410–418.

[4] Błaszczyk L., Chełkowski J., 2010. Geny odporności na patogeny w genomie pszenicy. Hod. Rośl. Nasienn. 3, 15–22.

[5] Bonhomme A., Gale M.D., Koebner R.M.D., Nicolas P., Jahier G., Bernard M., 1995. RFLP analy-sis of an Aegilops ventricosa chromosome that carries a gene conferring resistance to leaf rust (Puccinia recondita) when transferred to hexaploid wheat. Theor. Appl. Genet. 90(7/8), 1042–1048.

[6] Ceoloni C., Del Singore. G., Ercoll L., Domini P., 1992. Locating the alien chromatin segment in common wheat – Aegilops longissima mildew resistance transfers. Hereditas 116, 239–245.

[7] Chełkowski J., Stępień A., 2002. Podatność krajowych odmian pszenicy na patogeny grzybowe i genetycznie dziedziczona odporność na powodowane przez nie choroby. Hod. Rośl. Nasienn. 2, 27–32.

[8] Chełkowski J., Stępień Ł., Strzembicka A., 2005. Ocena podatności pszenicy ozimej na rdzę brunatną oraz poszukiwanie źródeł odporności. Acta Agrobot. 58(1), 143–152.

[9] Dvořák J., 1977. Transfer of leaf rust resistance from Aegilops speltoides to Triticum aestivum. Can. J. Genet. Cytol. 19, 133–141.

[10] Frauenstein K., Hammer K., 1985. Prüfung von Aegilops – Arten auf Resistenz gegen Echten Mehl-tau, Erysiphe graminis D.C., Braunrost, Puccinia recondita Rob. ex Desm. und Spelzenbraune, Septoria nordum Berk. Kulturpflanze 33, 155–163.

[11] Gogół A., Leśniowska-Nowak J., Nowak M., Okoń S., Kowalczyk K., 2015. Opracowanie multiplex PCR do detekcji genów odporności Lr21 i Pm4b w pszenicy zwyczajnej (Triticum aestivum L.). Annales UMCS, Sec. E, Agricultura 70(3), 21–28.

[12] Jaczewska-Kalicka A., 2009. Zmienność nasilenia rozwoju chorób grzybowych pszenicy ozimej w latach 2001–2005. Post. Ochr. Rośl. 46(1), 453–460.

[13] Jończyk K., 1999. Efektywność chemicznego zwalczania chorób grzybowych w uprawie pszenicy ozimej i żyta. Pam. Puł. 114, 151–158.

[14] Kilian B., Mammen K., Millet E., Sharma R., Graner A., Salamini F., Hammer K., Özkan H., 2011. Aegilops. In: Kole C. (Eds.). Wild crop relatives: genomic and breeding resources. Cereals. Springer-Verlag Berlin–Heidelberg.

[15] Kimber G., Feldman M., 1987. Wild wheat: An introduction. College of Agriculture, University of Missouri, Columbia, Special Report 353, 1–146.

[16] Kowalczyk K., Hsam S.L.K., Zeller F. J., 2000. Preliminary results of identification of leaf rust genes in Polish common wheat cultivars. Proc. 10th Conference Microscopic fungi the genetic and molecular studies on fungal plant pathogens and their metabolites. Poznań, 46–52.

[17] Kryczyński S., Weber Z., Paduch-Cichal E., Schollenberger M., Wakuliński W., Werner M., Fiedorowicz Z., Irzykowska L., Karolewski Z., Mirzwa-Mróz E., Sala-Rejczak K., Szyndel M., Gołębniak B., Jeżewska M., Kosiada T., Majewski T., 2011. Fitopatologia. T. 2. Choroby roślin uprawnych. PWRiL, Poznań.

[18] Leśniowska-Nowak J., Grądzielewska A., Majek M., 2013. Identyfikacja genów odporności na rdzę brunatną w wybranych europejskich odmianach pszenicy zwyczajnej oraz opracowanie warunków Multiplex PCR. Annales UMCS, Sec. E, Agricultura 68(3), 20–28.

[19] Majewski T., 1979. Grzyby (Mycota). Podstawczaki, rdzawnikowe (Uredinales) II. PWN, Warszawa.

[20] McIntosh R. A., Dyck P. L., Green G. I., 1977. Inheritance of leaf rust and stem rust resistance in wheat cultivars (Agent and Agatha). Austral. J. Anc. Res. 28, 37–45.

[21] Nieróbca A., Horoszkiewicz-Janka J., 2006. Wpływ warunków pogodowych na występowanie grzybów patogenicznych w uprawie pszenicy ozimej. Post. Ochr. Rośl. 46 (2), 576–579.

[22] Okoń S., Matysik P., Nita Z., Bichoński A., Rubrycki K., Woźna-Pawlak U., Kowalczyk K., 2012. Identyfikacja genu Lr19 odporności na rdzę brunatną w polskich liniach pszenicy zwyczajnej (Triti-cum aestivum L.). Annales UMCS, Sec. E, Agricultura 67(3), 39–43.

[23] Pilch J., 2011. Introgresje genów z gatunków spokrewnionych taksonomicznie w ulepszeniach pszenicy Triticum aestivum L. i innych roślin uprawnych. Biul. IHAR 260/261, 21–42.

[24] Sears E.R., 1956. The transfer of leaf rust resistance from Aegilops umbellulata to wheat. Brookhaven Symp. Biol. 9, 1–22.

[25] Silva P., Calvo-Salazar V., Condon F., Quincke M., Pritsch C., Gutiérrez L., Castro A., Herrera-Foessel S., von Zitzewitz J., Germán S., 2015. Effects and interactions of genes Lr34, Lr68 and Sr2 on wheat leaf rust adult plant resistance in Uruguay. Euphytica 204, 599–608.

[26] Tomkowiak A., Kurasiak-Popowska D., Kiel A., Weigt D., Nawracała J., Mikołajczyk S., Niemann J., 2016. Identyfikacja genów odporności na rdzę brunatną Lr19 i Lr50 w polskich materiałach hodowlanych pszenicy ozimej. Zesz. Prob. Post. Nauk Rol. 584, 95–102.

[27] Ukalska J., Ukalski K., Śmiałowski T., 2009. Wielowymiarowe wydzielanie fenotypowo podobnych grup obiektów w kolekcji roboczej pszenicy ozimej (Triticum aestivum L.). Biul. IHAR 253, 21–30.

[28] Warzecha R., 1992. Genes for leaf rust resistance in Polish wheats. Vortr. Pflanzenzüchtg. 24, 216–217.

[29] Woźniak-Strzembicka A., 1997. Rdza brunatna pszenicy – genetyczne podstawy odporności. Biul. IHAR 204, 145–252.

[30] Woźniak-Strzembicka A., 2003. Wirulencja populacji Puccinia recondita f. sp. tritici w Polsce w latach 1998–2001. Biul. IHAR 230, 145–252.

[31] Zamorski C., 1995. Rozwój rdzy brunatnej oraz cechy diagnostyczne rdzy brunatnej (Puccinia recondite Rob. ex Desm) i rdzy źdźbłowej (Puccinia graminis Pers.) pszenicy. Biul. IHAR 194, 189–192.

[32] Zamorski C., 2001. Źródła odporności na rdzę żółtą, rdzę brunatną i rdzę źdźbłową w polskich materiałach hodowlanych pszenicy. Biul. IHAR 218/219, 137–145.