Różnorodność florystyczna ekstensywnie użytkowanych łąk Beskidu Sądeckiego. Część I
BEATA GRYGIERZEC
Katedra Agroekologii i Produkcji Roślinnej, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al. Mickiewi-cza 21, 31-120 Krakówhttps://orcid.org/0000-0003-2403-8735
WOJCIECH SZEWCZYK
Katedra Agroekologii i Produkcji Roślinnej, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al. Mickiewi-cza 21, 31-120 Krakówhttps://orcid.org/0000-0001-5065-2179
LIDIA LUTY
Katedra Statystyki i Polityki Społecznej, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al. Mickiewicza 21, 31-120 Krakówhttps://orcid.org/0000-0001-8250-8331
Abstrakt
Celem pracy była ocena różnorodności florystycznej ekstensywnie użytkowanych łąk trwałych Beskidu Sądeckiego. Badania florystyczne prowadzono w latach 2017–2019. W runi wybranych łąk stwierdzono 169 gatunków roślin naczyniowych należących do 110 rodzajów i 33 rodzin botanicznych. Wyróżniono związek Arrhenatherion elatioris, reprezentowany przez zespół Gladiolo-Agrostietum capillaris, z liczbą 128 taksonów, oraz związek Calthion, należący do zespołu Cirsietum rivularis, w którym stwierdzono 74 gatunki. Zespół Gladiolo-Agrostietum capillaris odznaczał się wyższym wskaźnikiem różnorodności florystycznej niż zespół Cirsietum rivularis. Rośliny obu analizowanych zespołów w większości preferowały umiarkowane światło i gleby o odczynie obojętnym. W zespole Cirsietum rivularis wyróżniono najwięcej roślin o preferencjach względem gleb zasobnych i wilgotnych. Natomiast w zespole Gladiolo-Agrostietum capillaris stwierdzono najwięcej taksonów o preferencjach gleb umiarkowanie ubogich oraz świeżych.
Słowa kluczowe:
trwałe zbiorowiska łąkowe, flora, ekstensywne użytkowanie, Beskid SądeckiBibliografia
Bednarek R., Charzyński P., Kabała C., 2009. Klasyfikacja zasobów glebowych świata (WRB – World Reference Base for Soil Resources). Wyd. Nauk., Toruń, 81–116.
Braun-Blanquet J., 1964. Pflanzensoziologie. Grundzuge der Vegetationskunde. Wyd. 3, ss. 865. Springer, Wien–New York.
Czarnecka B., Franczak M., 2015. Temporal changes of meadow and peatbog vegetation in the landscape of small-scale river valley in Central Roztocze. Acta Agrobot. 68(2), 135–142.
Dubiel E., Stachurska A., Gawroński S., 1999. Nieleśne zbiorowiska roślinne Magurskiego Parku Narodowego (Beskid Niski). Zesz. Nauk. UJ, Prac. Bot. 33, 1–60.
Fotyma M., Kęsik K., Lipiński W., Filipiak K., Purchała L., 2015. Testy glebowe jako podstawa doradztwa nawozowego. Stud. Rap. IUNG-PIB 42(16), 9–51.
Hochół T., 2001. Flora i zbiorowiska chwastów zbóż w Beskidzie Wyspowym w zależności od usytuowania siedlisk w rzeźbie terenu. Fragm. Agron. 18, 3(71), 7–122.
Kazimierczak R., Zarzycki J., Wróbel I., Vončina G., 2004. Łąki, pastwiska i zbiorowiska siedlisk wilgotnych Pienińskiego Parku Narodowego. Stud. Nat. 49, 195–251.
Kondracki J., 2009. Geografia regionalna Polski. Wyd. PWN III uzup., Warszawa, 263–270.
Kostrakiewicz-Gierałt K., 2014. The variability of selected features of Gladiolus imbricatus L. in relation to successive stages of meadow communities following the mowing cessation. Pol. J. Ecol. 62, 307–321.
Kostuch R., 1995. Przyczyny występowania różnorodności florystycznej ekosystemów trawiastych. Annales UMCS, sec. E, Agricultura 50, 23–32.
Kozak M., 2007. Zróżnicowanie zbiorowisk łąkowych w Gorcach (Polskie Karpaty Zachodnie). Zesz. Nauk. UJ, Prac. Bot. 41, 1–174.
Kuszewska K., Fenyk M.A., 2010. Różnorodność biologiczna w krajobrazie rolniczym. Acta Sci. Pol., Adm. Loc. 9(1), 57–68.
Ługowska M., 2018. Fitocenozy łąk użytkowanych ekstensywnie w dolinie rzeki Por. Agron. Sci. 73(4), 161–172. https://doi.org/10.24326/asx.2018.4.14
Matuszkiewicz W., 2019. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, ss. 540.
Michalik S., Szary A., Kucharzyk S., 2009. Charakterystyka roślinności na terenie obwodu ochronnego Tarnawa w Bieszczadzkim Parku Narodowym nad górnym Sanem. Rocz. Bieszczadz. 17, 289–216.
Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M., 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland, a checklist (Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski). IB PAN, Kraków.
Nagendra H., 2002. Opposite trends in response for the Shannon and Simpson indices of landscape diversity. Appl. Geogr. 22, 175–186, https://doi.org./10.1016/S0143-6228(02)00002-4
Pawłowski B., 1977. Skład i budowa zbiorowisk roślinnych oraz metody ich badania. W: W. Szafer, K. Zarzycki (red.), Szata roślinna Polski. PWN, Warszawa, 1, 237–268.
Stosik T., Krasicka-Korczyńska E., 2012. Stan zachowania łąk wilgotnych (zw. Calthion) na tle uwarunkowań topograficznych centralnej części Borów Tucholskich. Woda Środ. Obsz. Wiej. 12, 4(40), 257–265.
Trąba C., Wolański P., 2008. Zróżnicowanie łąk zespołu Cirsietum rivularis Nowiński 1927 na siedliskach pobagiennych Kotliny Zamojskiej. Woda Środ. Obsz. Wiej. 8, 2b(24), 175–189.
Trąba C., Wolański P., 2012. Zróżnicowanie florystyczne zbiorowisk łąkowych ze związków Molinion, Cnidion dubii i Filipendulion w Polsce – zagrożenia i ochrona. Inż. Ekol. 29, 224–235.
Trąba C., Wolański P., Oklejewicz K., 2004. Zbiorowiska roślinne nieużytkowanych łąk i pól w dolinie Sanu. Łąk. Pol. 7, 207–238.
Wesołowska M., 2009. Zmiany roślinności łąkowej Tatr Zachodnich i ich przedpola w ciągu ostatniego półwiecza. W: M. Guzik (red.), Długookresowe zmiany w przyrodzie i użytkowaniu TPN. Wyd. Tatrzańskiego Parku Narodowego, Zakopane, 91–104.
www.google.pl/maps
Zarzycki J., 2011. Sposób użytkowania gruntów w przeszłości (XIX i koniec XX w.) jako czynnik kształtujący aktualny stan roślinności łąkowej w Paśmie Radziejowej (Beskid Sądecki). Rocz. Bieszcz. 19, 37–46.
Zarzycki K., Trzcińska-Tacik H., Różański W., Szeląg Z., Wołek J., Korzeniak U., 2002. Ekologiczne liczby wskaźnikowe roślin naczyniowych Polski. Inst. Bot. im. W. Szafera PAN, Kraków.
Ziaja M., Wójcik T., 2016. Występowanie Gladiolus imbricatus (Iridaceae) w zbiorowiskach łąkowych w obszarze Natura 2000 Łąki w Komborni (PLH180042, SE Poland). Fragm. Florist. Geobot. Polon. 23(2), 219–230.
Ziętara T., 2000. Położenie i rzeźba. W: J. Staszkiewicz (red.), Przyroda Popradzkiego Parku Krajobrazowego. Popradzki Park Krajobrazowy, Nowy Sącz, 13–26.
Katedra Agroekologii i Produkcji Roślinnej, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al. Mickiewi-cza 21, 31-120 Kraków https://orcid.org/0000-0003-2403-8735
Katedra Agroekologii i Produkcji Roślinnej, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al. Mickiewi-cza 21, 31-120 Kraków https://orcid.org/0000-0001-5065-2179
Katedra Statystyki i Polityki Społecznej, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al. Mickiewicza 21, 31-120 Kraków https://orcid.org/0000-0001-8250-8331
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
