Stan produkcji fasoli konsumpcyjnej w Polsce w latach 2004–2017 oraz właściwości prozdrowotne nasion (Phaseolus ssp.)
HELENA ŁABUDA
Department of Vegetable Crops and Medicinal Plants, University of Life Sciences in Lublin, S. Leszczyńskiego 58, 20-068 Lublin, PolandThe paper presents the status of consumer legumes production in Poland with particular reference to beans based on GUS data and studies from 2004–2017. Total area of consumer legumes in Poland fluctuated significantly and amounted to 27.3 thousand ha in 2008 to 91.0 thousand ha in 2015. The share of bean cultivation in this period was on average the highest amounting to 43.5%, for consumer pea 39.8%, and the lowest for broad bean 4.9%. Total production of consumer leguminous seeds showed a wide variety – from 56.4 thousand t in 2008 to 180,000 tons in 2016, and since 2010, there has been a clear upward trend in the production volume. The production of consumer bean seeds has also increasing since 2010 – from 33.4 thousand t to 59.6 thousand t in 2016. Health-promoting properties of bean seeds result from high content of dietary fiber, starch, group B vitamins, mineral components – potassium, calcium and magnesium with alkaline-forming properties and polyphenol compounds (phenolic acids and flavonoids) showing, among others, antioxidant, anti-cancer, anti-hepatotoxic, choleretic and antimutagenic properties.
https://orcid.org/0000-0001-7297-1787
HALINA BUCZKOWSKA
Department of Vegetable Crops and Medicinal Plants, University of Life Sciences in Lublin, S. Leszczyńskiego 58, 20-068 Lublin, Polandhttps://orcid.org/0000-0003-1980-7704
AGNIESZKA NAJDA
Department of Vegetable Crops and Medicinal Plants, University of Life Sciences in Lublin, S. Leszczyńskiego 58, 20-068 Lublin, Polandhttps://orcid.org/0000-0002-1185-8884
Abstrakt
W pracy przedstawiono stan produkcji w Polsce jadalnych roślin strączkowych, ze szczególnym uwzględnieniem fasoli, na podstawie danych i opracowań GUS z lat 2004–2017. Powierzchnia uprawy strączkowych jadalnych ogółem w Polsce ulegała dużym wahaniom i wynosiła od 27,3 tys. ha w 2008 r. do 91,0 tys. ha w 2015 r. Udział uprawy fasoli w tym okresie był średnio największy i wynosił 43,5%, mniejszy był grochu jadalnego – 39,8%, a najmniejszy bobu – 4,9%. W analizowanym okresie produkcja nasion strączkowych jadalnych charakteryzowała się dużym zróżnicowaniem – od 56,4 tys. ton w 2008 r. do 180,0 tys. ton w 2016 r., a od 2010 r. zaznaczyła się wyraźna tendencja wzrostowa w wielkości produkcji. Produkcja nasion fasoli konsumpcyjnej również zwiększała się od 2010 r. – od 33,4 tys. ton do 59,6 tys. ton w 2016 r.
Prozdrowotne właściwości nasion fasoli wynikają z dużej zawartości błonnika pokarmowego, skrobi, witamin z grupy B, składników mineralnych – potasu, wapnia i magnezu o właściwościach zasadotwórczych oraz związków polifenolowych (fenolokwasów i flawonoidów), wykazujących m.in. właściwości antyoksydacyjne, antynowotworowe, antyhepatotoksyczne, żółciotwórcze, antymutagenne.
Słowa kluczowe:
Fabaceae, strączkowe jadalne, suche nasiona, fasola, właściwości prozdrowotneDepartment of Vegetable Crops and Medicinal Plants, University of Life Sciences in Lublin, S. Leszczyńskiego 58, 20-068 Lublin, Poland
The paper presents the status of consumer legumes production in Poland with particular reference to beans based on GUS data and studies from 2004–2017. Total area of consumer legumes in Poland fluctuated significantly and amounted to 27.3 thousand ha in 2008 to 91.0 thousand ha in 2015. The share of bean cultivation in this period was on average the highest amounting to 43.5%, for consumer pea 39.8%, and the lowest for broad bean 4.9%. Total production of consumer leguminous seeds showed a wide variety – from 56.4 thousand t in 2008 to 180,000 tons in 2016, and since 2010, there has been a clear upward trend in the production volume. The production of consumer bean seeds has also increasing since 2010 – from 33.4 thousand t to 59.6 thousand t in 2016. Health-promoting properties of bean seeds result from high content of dietary fiber, starch, group B vitamins, mineral components – potassium, calcium and magnesium with alkaline-forming properties and polyphenol compounds (phenolic acids and flavonoids) showing, among others, antioxidant, anti-cancer, anti-hepatotoxic, choleretic and antimutagenic properties.
https://orcid.org/0000-0001-7297-1787Department of Vegetable Crops and Medicinal Plants, University of Life Sciences in Lublin, S. Leszczyńskiego 58, 20-068 Lublin, Poland https://orcid.org/0000-0003-1980-7704
Department of Vegetable Crops and Medicinal Plants, University of Life Sciences in Lublin, S. Leszczyńskiego 58, 20-068 Lublin, Poland https://orcid.org/0000-0002-1185-8884
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
