Agronomy Science, przyrodniczy lublin, czasopisma up, czasopisma uniwersytet przyrodniczy lublin

Udział roślin zielarskich w zbiorowiskach segetalnych w dolinach rzecznych

Maria Ługowska

Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, Instytut Rolnictwa i Ogrodnictwa, ul. Prusa 14, 08-110 Siedlce, Polska

Teresa Skrajna

Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, Instytut Rolnictwa i Ogrodnictwa, ul. Prusa 14, 08-110 Siedlce, Polska

Oksana Tsos

Wołyński Uniwersytet Narodowy im. Łesi Ukrainki w Łucku, Voli Ave 13, Lutsk, Volyn Oblast, 43025, Ukraina


Abstrakt

Celem podjętych badań była ocena porównawcza zasobów zielarskich w zbiorowiskach wykształcających się na polach uprawnych bezpośrednio sąsiadujących z korytami rzek Liwiec, Tyśmienica i Wilga oraz zbiorowiskami naturalnymi i półnaturalnymi. Ana-liza składu gatunkowego ziół dotyczyła pochodzenia geograficzno-historycznego, formy życiowej oraz części użytkowych jako surowca zielarskiego w zależności od odległości występowania od koryta rzeki na stałych powierzchniach. Obserwacje florystyczne przeprowadzono w sezonie wegetacyjnym 2016–2019 w agrocenozach dolin rzecznych: Liwca, Tyśmienicy i Wilgi. W badanych dolinach rzecznych zarejestrowano łączne 143 gatunki roślin o właściwościach zielarskich, z których pozyskiwane może być ziele, kwiaty, liście, korzenie i nasiona. Najbardziej zasobne w gatunki zielarskie były agrocenozy wykształcające się w dolinie Wilgi, odnotowano w nich 121 gatunków, najuboższe w dolinie Liwca (108 gatunków). W poszczególnych dolinach rzecznych wśród ziół dominowały gatunki rodzime, a ich udział najliczniejszy był w bezpośrednim sąsiedztwie rzeki i innych zbiorowisk tam występujących, wraz z oddalaniem się od tych siedlisk, ich udział w zbiorowiskach nieznacznie malał. Zinwentaryzowane gatunki ziół występujące w agrocenozach badanych dolin rzecznych były zróżnicowane pod względem części użytkowych. Najbardziej liczną grupę stanowiły gatunki, z których do celów farmaceutycznych pozyskiwane może być ziele. Znaczny udział we florze badanych zbiorowisk miały gatunki, z których mogą być pozyskiwane korzenie/kłącza. Najwięcej takich gatunków stwierdzono w bezpośrednim sąsiedztwie z korytem rzeki. Nieco mniejsze grupy stanowiły gatunki, z których częściami użytkowymi roślin mogą być korzenie/kłącza i ziele, kwiaty czy tylko liście. Analiza podobieństwa siedlisk pod względem występowania roślin zielarskich wykazała istotną różnicę dotyczącą gatunków, z których można pozyskiwać kwiaty, liście, ziele i nasiona, korzenie i nasiona oraz liście i kwiaty.

Słowa kluczowe:

uprawy rolnicze, zioła, doliny rzeczne, Polska środkowowschodnia

Bomanowska A., 2003. Chwasty – rośliny lecznicze we florze segetalnej Kampinoskiego Parku Narodowego. Pam. Puł. 134, 33–40.

Broda B., Mowszowicz J., 2000. Przewodnik do oznaczania roślin leczniczych, trujących i użytkowych. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa.

Kondracki J., 2002. Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa, 3, 11–194.

Kozłowski J., Buchwald W., Szczyglewska D., 2003. Zmienna rola i znaczenie roślin oraz surowców roślinnych w fitoterapii polskiej w XX w. Farm. Pol. 59(13), 609–616.

Kumar S., Bajwa B.S., Kuldeep S., Kalia A.N., 2013. Anti-inflammatory activity of herbal plants. Int. J. Adv. Pharm. Biol. Chem. 2(2), 272–281.

Ługowska M., Skrzyczyńska J., Skrajna T., 2010. Resources of plants used in phytotherapy in agrocenoses of the Middle Vistula Valley. Plant Breed. Seed Sci. 61, 115–121. http://dx.doi.org/10.2478/v10129-010-0018-2 DOI: https://doi.org/10.2478/v10129-010-0018-2

Ługowska M., 2020. Flora agrocenoz dolin rzecznych w środkowowschodniej Polsce. Wyd. UP-H, Siedlce, 1–172. https://doi.org.pl/10.34739/9788366541351 DOI: https://doi.org/10.34739/9788366541351

Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M., 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland – a checklist. W. Szafer Institute of Botany PAS, Kraków.

Olewnicki D., Jabłońska L., Orliński P., Gontar Ł., 2015. Zmiany w krajowej produkcji zielarskiej i wybranych rodzajach przetwórstwa roślin zielarskich w kontekście globalnego wzrostu popytu na te produkty. Zesz. Nauk. Szk. Gł. Gospod. Wiej. Warsz., Probl. Rol. Światowego, 15(30), 1, 68–76.

Oliwa J., Baran J., Barabasz-Krasny B., Możdżeń K., 2016. Ocena możliwości pozyskiwania roślin leczniczych ze stanu naturalnego na przykładzie gminy Żurawica (woj. podkarpackie, południowa Polska). Ann. UMCS, Sec. EEE Horticultura, 26(4), 53–65.

Ożarowski A., Jaroniewski W., 1987. Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie. Instytut Wyd. Związków Zawodowych, Warszawa.

Romer E., 1949. Regiony klimatyczne Polski. Prac. Wrocł. Tow. Nauk., Ser. B, 20.

Rutkowski L., 2006. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.

Rzymowska Z., Skrzyczyńska J., 2003. Rośliny lecznicze w agrocenozach Podlaskiego Przełomu Bugu. Pam. Puł. 134, 179–190.

Sarwa A., 2001. Wielki leksykon roślin leczniczych. Wyd. KiW, Warszawa.

Seidler-Łożykowska K., 2009. Hodowla i odmiany roślin zielarskich. Hodowla roślin i nasiennictwo 3, 16–20.

Sher H., Al-Yemeny M.N., 2011. Ecological investigation of the weed flora in arable and non arable lands of Al-kharj Area, Saudi Arabia. Afr. J. Agric. Res. 6(4), 901–906.

Skrajna T., 2010. Medicinal plants in segetal communities of the Kałuszynska Upland. DOI: https://doi.org/10.2478/v10129-010-0017-3

Plant Breed. Seed Sci. 61, 105–114. https:/doi.org/10.2478/v10129-010-0017-3

Skrajna T., Bogusz A., 2019. Zasoby zielarskie w agrocenozach Mińskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Agronomy Science, VOL. LXXIV(1), 31-41. http://dx.doi.org/10.24326/as.2019.1.3 DOI: https://doi.org/10.24326/as.2019.1.3

Tokarska-Guzik B., Dajdok Z., Zając M., Zając A., Urbisz A., Danielewicz W., Hołdyński Cz., 2014. Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Warszawa.

Pobierz

Opublikowane
25-01-2023



Maria Ługowska 
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, Instytut Rolnictwa i Ogrodnictwa, ul. Prusa 14, 08-110 Siedlce, Polska
Teresa Skrajna 
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, Instytut Rolnictwa i Ogrodnictwa, ul. Prusa 14, 08-110 Siedlce, Polska
Oksana Tsos 
Wołyński Uniwersytet Narodowy im. Łesi Ukrainki w Łucku, Voli Ave 13, Lutsk, Volyn Oblast, 43025, Ukraina



Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.

Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.

 

Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.

 


Inne teksty tego samego autora

<< < 1 2