Analiza zmienności plonowania odmian pszenicy ozimej na Dolnym Śląsku na podstawie doświadczeń porejestrowego doświadczalnictwa odmianowego
RYSZARD WEBER
Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa, Państwowy Instytut Badawczy, Zakład Herbologii Technik Uprawy Roli we Wrocławiu, ul. Orzechowa 61, 50-540 WrocławHENRYK BUJAK
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Katedra Genetyki, Hodowli Roślin i Nasiennictwa pl. Grunwaldzki 24A, 53-363 WrocławDARIUSZ ZALEWSKI
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Katedra Genetyki, Hodowli Roślin i Nasiennictwa pl. Grunwaldzki 24A, 53-363 WrocławAbstrakt
Celem pracy była analiza zmienności plonowania wybranych odmian pszenicy ozimej w warunkach glebowo-klimatycznych Dolnego Śląska. Analizy wykonano na podstawie wyników badań w ramach porejestrowego doświadczalnictwa odmianowego i rolniczego na Dolnym Śląsku przeprowadzonych w latach 2009–2011. Wybrano doświadczenia wykonane w 7 miejscowościach odznaczających się zróżnicowanymi warunkami glebowymi. Analizowano zmienność plonów 10 odmian pszenicy ozimej. Analiza dyskryminacyjna i analiza skupień wykazały zróżnicowaną reakcję plonowania badanych odmian w poszczególnych stacjach doświadczalnych. Ustalenie mikrorejonów w dużym stopniu jest uzależnione od doboru odmian zalecanych do uprawy w danym województwie. Odmiany Mulan i Muszelka plonowały najwyżej niezależnie od warunków glebowo-klimatycznych, natomiast Figura charakteryzowała się niższym plonowaniem.
Słowa kluczowe:
pszenica ozima, odmiany, zmienność plonowaniaBibliografia
Anderson W.K., 2010. Closing the gap between actual and potential yield of Rainer wheat. The impacts of environment, management and cultivar. Field Crops Res. 116, 14–22.
Annicchiarico P., Chiapparino E., Perenzin M., 2010. Response of common wheat varieties to organic and conventional production systems across Italian locations, and implications for selection. Field Crops Res. 116, 230–238.
Annicchiarico P., Russi L., Piano E., Veronesi F., 2006. Cultivar adaptation across Italian locations in four turf grass species. Crop Sci. 46, 264–272.
Brancourt-Hulmel M., Heumez E., Pluchard P., Beghin D., Depatureaux C., Giraud A., Le Gouis J., 2005. Indirect versus direct selection of winter wheat for low-input or high-input levels. Crop Sci. 45, 1427–1431.
Caliński T., Chudzik H,. 1980. Grupowanie populacji na podstawie wyników wielozmiennej analizy wariancji. Algorytmy biometryczne i statystyczne 9, 139–167.
Drzazga T., Paderewski J., Mądry W., Krajewski P. 2009. Ocena rodzajów reakcji plonowania odmian pszenicy ozimej w doświadczeniach PDO na przestrzenne zmienne warunki przyrodnicze kraju. Biul. IHAR 253, 71–82.
Fufa H., Baenziger P.S., Beecher B.S., Graybosch R.A., Eskride K.M., Nelson L.A., 2005. Genetic improvement trens in agronomic performances and end-use quality characteristics among hard red Winter wheat cultivars in Nebraska. Euphytica 144, 187–198.
Iwańska M., Mądry W., Drzazga T., Rajfura A., 2008. Zastosowanie miar statystycznych do oceny stopnia szerokiej adaptacji odmian pszenicy ozimej na podstawie serii doświadczeń przedrejestrowych. Biul. IHAR 250, 67–86.
Krzyśko M., 1990. Analiza dyskryminacyjna. WNT, Warszawa, 5–155.
Lepiarczyk A., Łabza T., Pużyńska K., 2010. Produktywność pszenicy ozimej Turnia i Rysa wysiewanej w siewie czystym i mieszanym w zależności od systemu uprawy roli. Annales UMCS, sec. E, Agricultura 65 (3), 42–50.
Morrison D.F., 1976. Multivariate statistical methods, 2nd ed. Mc Graw – Hill, New York, 4–252.
Navabi A. Yang R.C., Helm J., Spaner D.M., 2006.Can spring wheat – growing megaenvironments in the Northern Great Plants be dissected for representative locations or niche-adapted genotypes ? Crop Sci. 46, 1107–1116.
Paderewski J. Mądry W., 2012. Zastosowania modelu AMMI do analizy reakcji odmian na środowiska. Biul. IHAR 263, 161–188.
Roozeboom K.L., Schapaugh W.T., Tuinstra M.R., Vanderlip R.L., Milliken G.A., 2008. Testing wheat in variable environments: genotype, environment, interaction effects, and grouping test locations. Crop Sci. 48, 317–330.
Shah S.H., Shah S.M., Khan M.I., Ahmed M., Hussain I., Eskridge K.M., 2009. Nonparametric methods in combined heteroscedastic experiments for assessing stability of wheat genotypes in Pakistan. Pak. J. Bot. 41, 711–730.
Sharma R.C., Morgounov A.I., Braun H.J., Akin B., Keser M., Bedoshvili D., Bagci A., Martius C., Van Ginkel M., 2010. Identifying high yielding stable winter wheat genotypes for irrigated environments in Central and West Asia. Euphytica 171, 53–64.
Sanches-Gracia M., Alvaro F., Martin-Sanches J.A., Sillero J.C., Escribano J., Royo C., 2012. Breeding effects on the genotype x environment interaction for yield of bread wheat grown in Spain during the 20th century. Field Crops Res. 126, 79–86.
Trethowan R.M., Reynolds M., Sayre K., Ortiz-Monasterio I., 2005. Adapting wheat cultivars to resource conserving farming practices and human nutritional needs. Ann. Appl. Biol. 146, 405–413.
Weber R., Bujak H., Kaczmarek J., Gacek E., 2012. Analiza przestrzennego podobieństwa plonowania odmian pszenicy ozimej na obszarze województwa śląskiego i opolskiego. Annales UMCS, sec. E, Agricultura 67, 62–73.
Weber R., Bujak H., Zalewski D., Kotowicz L., Sekutowski T., 2014. Analiza czynnikowa zmienności plonowania odmian pszenicy ozimej w doświadczeniach PDO na Dolnym Śląsku. Nauka Przyr. Technol. 8, 1, # 10, 1–11.
Weber R. Zalewski D., 2006. Wpływ interakcji genotypowo-środowiskowej na plonowanie pszenicy ozimej. Biul. IHAR 240/241, 33–42.
Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa, Państwowy Instytut Badawczy, Zakład Herbologii Technik Uprawy Roli we Wrocławiu, ul. Orzechowa 61, 50-540 Wrocław
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Katedra Genetyki, Hodowli Roślin i Nasiennictwa pl. Grunwaldzki 24A, 53-363 Wrocław
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Katedra Genetyki, Hodowli Roślin i Nasiennictwa pl. Grunwaldzki 24A, 53-363 Wrocław
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
