Klimatyczne uwarunkowania rozwoju agroturystyki w okresie zimowym na obszarze Polski nizinnej
AGNIESZKA ZIERNICKA-WOJTASZEK
Katedra Ekologii, Klimatologii i Ochrony Powietrza, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Al. Mic-kiewicza 24/28, 30–059 KrakówAbstrakt
Celem opracowania jest charakterystyka warunków termicznych i śnieżnych w okresie zimowym sprzyjających uprawianiu turystyki na obszarze Polski nizinnej. Wykorzystano średnie miesięczne wartości temperatury powietrza i liczby dni z pokrywą śnieżną o grubości ≥ 1 cm z 53 stacji meteorologicznych Polski z okresu 1970/1971–1999/2000. Obliczono średnią temperaturę okresu zimowego XII–III, stopień ostrości zimy wg Paczosa, ilość miesięcy z ujemną temperaturą powietrza w okresie zimowym, liczebność zim z dodatnią temperaturą powietrza we wszystkich miesiącach, ilość dni z pokrywą śnieżną ≥ 1 cm. Wykazano wyraźne złagodzenie zimy – jej średnia temperatura wzrosła i zmieniała się od 1,0°C na zachodzie Polski i w dolinie środkowej Odry do –2,0°C na jej północno-wschodnim krańcu w porównaniu z okresem 1950/51–1974/75, kiedy odpowiednie wartości wynosiły 0,5°C i –3,5°C. W 15-leciach 1970/71–1984/85 i 1985/86–1999/2000 liczba miesięcy o ujemnej temperaturze powietrza zmniejszyła się z 33 do 23. W 15-leciu 1985/86–1999/2000 pojawiły się cztery zimy o dodatniej temperaturze wszystkich miesięcy zimowych. Stwierdzono statystycznie istotny związek pomiędzy wartością średniej temperatury zimy a stopniem śnieżności zimy wyrażonym przez liczbę dni z pokrywą śnieżną ≥ 1cm określony równaniem: y = –11,71x + 35,036 (R = 0,8284). Zależność ta wskazuje, że wraz z postępującym ociepleniem klimatu będzie zmniejszała się liczba dni z pokrywą śnieżną, co wpłynie na pogorszenie się warunków do uprawiania różnych sportów zimowych związanych z obecnością pokrywy śnieżnej i negatywnie wpłynie na walory estetyczne krajobrazu.
Słowa kluczowe:
temperatura powietrza, , pokrywa śnieżna, agroturystyka, Polska nizinnaBibliografia
Bednorz E., 2007. Zmiany występowania pokrywy śnieżnej w północnych Niemczech. W: Wahania klimatu w różnych skalach czasowych i przestrzennych. Praca zbiorowa (red. K. Piotrowicz, R. Twardosz). Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ w Krakowie, 215–223.
Chrzanowski J., 1986. Pokrywa śnieżna w Polsce i klasyfikacja jej grubości. Wiad. Inst. Meteorol. Gosp. Wod. 9/30, 2, 11–29.
Czarnecka M., 2012. Częstość występowania i grubość pokrywy śnieżnej w Polsce. Acta Agrophysica 19 (3), 501–514.
Falarz M., 2007. Potencjalny okres występowania pokrywy śnieżnej w Polsce i jego zmiany w XX wieku. W: Wahania klimatu w różnych skalach czasowych i przestrzennych.Red. K. Piotro-wicz, R. Twardosz. Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ w Krakowie, 205–213.
Janasz J., 2000. Warunki termiczne i śnieżne zim w Lublinie (1960/61–1994/95). Acta Agrophysica 34, 71–78.
Kalbarczyk E., Kalbarczyk R., 2007. Klimatyczne uwarunkowania rozwoju turystyki na Pomorzu Środkowym. Prz. Nauk. Inż. Kształt. Śr. 16, 3(36), 52–63.
Kożuchowski K., Żmudzka E., 2001. Ocieplenie w Polsce: skala i rozkład sezonowy zmian tem-peratury powietrza w drugiej połowie XX wieku. Prz. Geofiz. 46, 1–2, 81–90.
Koźmiński Cz., Michalska B., 2011. Meteorologiczne uwarunkowania rozwoju turystyki i rekreacji w strefie polskiego wybrzeża Bałtyku. Acta Balneol. 53I, 1, 68–74.
Majewski G., Gołaszewski D., Prezewoźniczuk W., Rozbicki T., 2011. Warunki termiczne i śnieżne zim w Warszawie w latach 1978/79–2009/10. Pr. Stud. Geogr. 47, 147–155.
Nowak K., 2007. Rowerem i pieszo przez Czarny Ląd. Listy z podróży afrykańskiej z lat 1931–1936. Sarus, Poznań.
Nowosad M., 1998. Występowanie pokrywy śnieżnej w Lublinie .W: Problemy współczesnej klimatologii i agrometeorologii regionu lubelskiego. Wyd. UMCS, Lublin, 67–72.
Nowosad M., Bartoszek K., 2007. Wieloletnia zmienność grubości pokrywy śnieżnej w okolicach Lublina. W: Wahania klimatu w różnych skalach czasowych i przestrzennych. Red. K. Piotro-wicz, R. Twardosz. Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ w Krakowie, 411–421.
Olba-Zięty E., Grabowski J., 2007. Warunki termiczne i śnieżne zim doliny Biebrzy w latach 1980/1981–2004/2005. Acta Agrophysica 10 (3), 625–634.
Paczos S., 1982. Stosunki termiczne i śnieżne zim w Polsce. Rozprawy habilitacyjne UMCS Lublin, 24.
Paszyński J., Niedźwiedź T., 1991. Klimat . W: Geografia Polski. Środowisko przyrodnicze. Red. L. Starkel. PWN, Warszawa.
Piotrowicz K., 2002–2003. Warunki termiczne zim w Krakowie w latach 1792–2002. Folia Geogr., Ser. Geogr.-Phys. 33–34, 89–104.
Samborski A.S., Kołodziej J., 2000. Wpływ warunków pogodowych latem na rozwój agroturystyki w okolicach Zamościa. Acta Agrophysica 34, 147–156.
Katedra Ekologii, Klimatologii i Ochrony Powietrza, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Al. Mic-kiewicza 24/28, 30–059 Kraków
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
