Agronomy Science, przyrodniczy lublin, czasopisma up, czasopisma uniwersytet przyrodniczy lublin

Ekspansywne i zagrożone gatunki flory segetalnej w środkowo-wschodniej Polsce

JAN KAPELUSZNY

Katedra Ogólnej Uprawy Roli i Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin

MAŁGORZATA HALINIARZ

Katedra Ogólnej Uprawy Roli i Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin


Abstrakt

Materiał badawczy stanowiło 1450 zdjęć fitosocjologicznych, wykonanych metodą Braun-Blanqueta w latach 1967–2007. Za przejaw ekspansji gatunku w danym okresie przyjęto wzrost zagęszczenia jego stanowisk (wzrost stałości fitosocjologicznej) i/lub zwiększony udział ilościowy. Do zagrożonych wyginięciem zaliczono gatunki występujące rzadko, których stanowiska i zasobność w ostatnim okresie uległy wyraźnemu uszczupleniu. W grupie gatunków ekspansywnych znajduje się 12 taksonów. Są to na przykład: Agrostis stolonifera subsp. stolonifera, Amaranthus retroflexus, Apera spica-venti, Avena fatua, Chenopodium album, Elymus repens, Echinochloa crus-galli. Do ekspansywnych lokalnie zaliczono Anthoxanthum aristatum, Bromus secalinus i Ambrosia artemisiifolia, a do migrujących z innych siedlisk – Descurainia sophia, Artemisia vulgaris i Lactuca serriola. Zjawisko recesji przebiega najsilniej w zbiorowiskach calcyfilnych. Wśród wymienionych gatunków przeważały taksony krótkotrwałe, w większości obcego pochodzenia.

Słowa kluczowe:

gatunki ekspansywne, gatunki zagrożone wymarciem, flora segetalna

Braun-Blanquet J., 1951. Pflanzensiziologie II. Faul. Wien.

Fijałkowski D., 1978. Synantropy roślinne Lubelszczyzny. PWN, Warszawa.

Fijałkowski D., Tarnowska B., Sawa K., 1989. Galinsoga parviflora Cav. i Galinsoga ciliata Blake w uprawach rolnych makroregionu środkowo-wschodniego Polski. Annales UMCS, sec. C, Biologia, 44, 225–234.

Fijałkowski D., Nycz B., 1998. Zagrożone gatunki roślin segetalnych na Lubelszczyźnie. Acta Univ. Lodz., Folia Bot., 13, 199–2008.

Gawroński S.W., 1992. Chwasty odporne I. Mechanizm i stan zjawiska w Polsce. Ochr. Rośl., 5, 3–4.

Haliniarz M., Kapeluszny J., 2006. Flora segetalna wybranych parków krajobrazowych na terenie województwa lubelskiego. Pam. Puł., 143, 67–74.

Jackowiak B., 1999. Modele ekspansji roślin synantropijnych i transgenicznych. Phytocoenosis 11 (N.S.) Sem. Geobot., 6, 1–16.

Kapeluszny J., 1987. Badania nad progami szkodliwości miotły zbożowej i owsa głuchego w pszenicy ozimej. Cz. I. Miotła zbożowa. Roczn. Nauk. Roln., ser. A, 106 (2), 117–132; Cz. II. Owies głuchy. Roczn. Nauk. Roln., ser. A, 106 (3), 9–23.

Kapeluszny J., 1996. Ekspansja i szkodliwość Galium aparine w rzepaku ozimym na przykładzie gleb lessowych w Czesławicach. Zesz. Nauk. ATR w Bydgoszczy, 196, Rolnictwo 38, 145–150.

Kapeluszny J., 1998. Scandix pecten-veneris L. w zbiorowiskach chwastów segetalnych okolic Tarnawatki na Lubelszczyźnie oraz próba jej restytucji z zachowaniem diaspor. Acta Univ. Lodz., Folia Bot., 13, 217–224.

Kapeluszny J., 2000. Obserwacje z okolic Lublina nad występowaniem niektórych gatunków roślin ruderalnych w uprawach rolniczych i ogrodniczych. Annales UMCS, sec. E, Agricultura, 40, 77–84.

Kapeluszny J., 2005. Zmiany bioróżnorodności flory zachwaszczającej uprawy rolnicze na Lubelszczyźnie. Prog. Plant Protec./Post. Ochr. Rośl., 45, 2, 760–763.

Kapeluszny J., Haliniarz M., 2000. Zachwaszczenie zbóż uprawianych w gospodarstwach ekologicznych na Lubelszczyźnie. Pam. Puł., 122, 39–49.

Kapeluszny J., Haliniarz M., 2002. Ocena wrażliwości na herbicydy triazynowe kilku populacji Amaranthus retroflexus, Chenopodium album i Echinochloa crus-galli terenu województwa lubelskiego. Pam. Puł., 129, 161–167.

Kapeluszny J., Haliniarz M., 2004. Występowanie stulichy psiej (Descurainia sophia (L.) Webb ex Prantl) w uprawach rolniczych na terenie województwa lubelskiego. Annales UMCS, sec. E, Agricultura, 59(3), 1089–1095.

Kapeluszny J., Haliniarz M., 2007a. Flora na gruntach porolnych w otulinie Puszczy Solskiej i Poleskiego Parku Narodowego. Acta Bot. Warm. at Masur., 4, 71–82.

Kapeluszny J., Haliniarz M., 2007b. Flora chwastów w gospodarstwach intensywnych oraz nie stosujących herbicydów na glebach rędzinowych Lubelszczyzny. Pam. Puł., 145, 123–131.

Kolasa A., 1974. Badania nad owsem głuchym (Avena fatua L.) na Lubelszczyźnie. IUNG, R(95), Puławy, 122–130.

Materiały 18 Konf. Nauk. nt. Ekspansywne chwasty segetalne. Bydgoszcz 1995. Zesz. Nauk. ATR w Bydgoszczy, 196, Rolnictwo 38, 283.

Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M., 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland a checklist. Kraków.

Misiewicz J., Krasicka-Korczyńska E., 1996. Ekologia ekspansywnych chwastów segetalnych.

Zesz. Nauk. ATR w Bydgoszczy, 196, Rolnictwo 38, 9–15.

Mitosek H., Kołodziej J., 1972. Zarys klimatu województwa lubelskiego. [w:] Rejonizacja produkcji rolniczej w województwie lubelskim. Wyd. PWRN w Lublinie, 73–90.

Rola J., 1975. Die Verbreitung von Apera spica-venti, Poa annua und Anthoxanthum aristatum (puelli) in Europa. Symposium on Status, Biology and Control of Grassweeds in Europe, EWRS and COLUMA, Paris, 2, 55–69.

Pawłowski F., Jędruszczak M., 1986. Zachwaszczenie ściernisk zbożowych Lubelszczyzny. Acta Agrobot., 39, 143–164.

Rola J., Rola H., 1996. Przenikanie Aethusa cynapium L. i Descurainia sophia (L.) Webb do zbiorowisk segetalnych. Zesz. Nauk. ATR w Bydgoszczy, 196, Rolnictwo, 235–237.

Rola H., Rola J., Kucharski M., Malczewska K., 2004. Zabezpieczenie roślin uprawnych przed chwastami odpornymi na herbicydy. Prog. Plant Protect./Post. Ochr. Rośl., 44 (1), 339–346.

Szafer W., Zarzycki K., 1972. Szata roślinna Polski. PWN, Warszawa, t. I, t. II.

Trzcińska-Tacik H., 1996. Ekspansja Galinsoga ciliata Blake i Galinsoga parviflora Cav. na polach upraw okopowych. Zesz. Nauk. ATR w Bydgoszczy, 196, Rolnictwo 38, 211–233.

Warcholińska A.U., 1979. Współczesne przeobrażenia zbiorowisk segetalnych w środkowej Polsce. Acta Agrobot. 32 (2), 239–269.

Warcholińska A.U., 2002. Właściwości zagrożonych gatunków flory segetalnej środkowej Polski i możliwość ich ochrony. Acta Univ. Lodz., Folia Biol. Oecol., 1, 71–95.

Ziemińska M., 1998. Zbiorowiska chwastów segetalnych w otulinie Roztoczańskiego Parku Narodowego. Praca doktorska, AR Lublin.
Pobierz

Opublikowane
15-03-2010



JAN KAPELUSZNY 
Katedra Ogólnej Uprawy Roli i Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin
MAŁGORZATA HALINIARZ 
Katedra Ogólnej Uprawy Roli i Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin



Licencja

Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.

Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.

 

Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.

 


Inne teksty tego samego autora

1 2 > >>