Zmienność wskaźnika powierzchni liści (LAI) i promieniowania fotosyntetycznie aktywnego (PAR) w zależności od genotypu pszenicy i intensyfikacji technologii uprawy
LESZEK RACHOŃ
Katedra Technologii Produkcji Roślinnej i Towaroznawstwa, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 15, 20–950 LublinGRZEGORZ SZUMIŁO
Katedra Technologii Produkcji Roślinnej i Towaroznawstwa, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 15, 20–950 LublinWŁADYSŁAW MICHAŁEK
Katedra Fizjologii Roślin Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 15, 20–950 LublinANETA BOBRYK-MAMCZARZ
Katedra Technologii Produkcji Roślinnej i Towaroznawstwa, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 15, 20–950 LublinAbstrakt
W pracy określono zmienność wskaźnika powierzchni liści (LAI)) i promieniowania fotosyntetycznie aktywnego (PAR) w zależności od genotypu pszenicy oraz intensywności technologii uprawy. Dwuczynnikowe doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 2012–2013 w Gospodarstwie Doświadczalnym Felin Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie metodą bloków losowanych w 4 powtórzeniach. Czynnikiem I rzędu były gatunki i podgatunki form jarych pszenicy. Czynnikiem II rzędu była zróżnicowana agrotechnika. W okresie wegetacyjnym określono na każdym poletku wskaźniki LAI i PAR w fazach kłoszenia, kwitnienia i dojrzałości mlecznej. Wyniki wskazują, że zarówno porównywane genotypy pszenicy jarej, jak i intensyfikacja technologii produkcji różnicowały indeksy LAI i PAR. Niezależnie od zastosowanej intensywności produkcji największą wartość indeksu powierzchni liści i promieniowania fotosyntetycznie aktywnego osiągnęły odmiana pszenicy zwyczajnej Parabola w fazie kwitnienia i kłoszenia i pszenice oplewione (orkiszowa i płaskurka) w fazie dojrzałości mlecznej. Najmniejszą wartość odnotowano dla pszenicy twardej SMH 87. Podwyższony poziom agrotechniki – niezależnie od genotypu – skutkował na ogół (z wyjątkiem wskaźnika PAR w fazie kwitnienia) wzrostem obu indeksów u analizowanych genotypów. Współdziałanie badanych czynników na zmiany wskaźnika LAI wykazano tylko w fazie kwitnienia, w której zaznaczył się pozytywny wpływ podwyższonej agrotechniki na badany wskaźnik w przypadku pszenicy zwyczajnej, płaskurki i twardej. Odnotowano także zróżnicowanie omawianych wskaźników w latach badań.
Słowa kluczowe:
pszenica zwyczajna, pszenica twarda, pszenica orkisz, pszenica płaskurka, wskaźnik powierzchni liści (LAI), wskaźnik promieniowania fotosyntetycznie aktywnego (PAR), technologia uprawyBibliografia
Andruszczak S., Kwiecińska-Poppe E., Kraska P., Pałys E., 2012. Wpływ niektórych środków ochrony roślin na kształtowanie powierzchni liści i kąta ich nachylenia u wybranych odmian ozimych pszenicy orkisz (Triticum aestivum ssp. spelta L.). Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Rośl. 52(1), 163–166.
Biskupski A., Kaus A., Pabin J., Włodek S., 2004. Wpływ zróżnicowanego nawożenia na wskaźnik powierzchni liści (LAI), średni kąt nachylenia liści (MTA) i plon wybranych odmian pszenicy jarej. Annales UMCS, sec. E, Agricultura 59, 649–654.
Biskupski A., Kaus A., Włodek S., Pabin J., 2007. Zróżnicowane nawożenie azotem a plonowanie i wybrane wskaźniki architektury łanu kilku odmian pszenicy jarej. Inż. Rol. 3(91), 29–36.
Czerednik A., Nalborczyk E., 2000. Współczynnik wykorzystania napromieniowania fotosyntetycznie aktywnego (RUE) – nowy wskaźnik fotosyntetycznej produktywności roślin w łanie. Biul. IHAR 215, 13–21.
Faber A., 2000. Efektywność wykorzystania promieniowania świetlnego przez pszenicę ozimą uprawianą na różnych glebach. Fragm. Agron. 17(4), 46–52.
Glenn P., Huete A.R., Nagler P.L., Nelson S.G., 2008. Relationship between remotely-sensed vegetation indices, canopy attributes and plant physiological processes: what vegetation indices can and cannot tell us about the landscape. Sensors 8, 2136–2160.
Jaśkiewicz B., 2007. Wskaźnik pokrycia liściowego (LAI) pszenżyta ozimego w zależności od jego obsady i nawożenia NPK. Acta Agrophys. 10(2), 373–382.
Jończyk K., 2002. Reakcja wybranych odmian pszenicy ozimej na uprawę w różnych systemach produkcji roślinnej. Pam. Puł. 130(1), 339–345.
Kocoń A., 2007. Efektywność wykorzystania promieniowania fotosyntetycznie czynnego (PAR) w fotosyntezie liści wybranych odmian pszenicy ozimej. Pam. Puł. 144, 81–89.
Kołodziejczyk M., Szmigiel A., 2010. Wpływ ochrony fungicydowej, retardanta oraz poziomu nawożenia azotem na kształtowanie się architektury łanu pszenicy jarej. Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Roślin, 50(2), 542–546.
Lepiarczyk A., Kulig B., Stępień K., 2005. Wpływ uproszczonej uprawy roli i przedplonu na plonowanie oraz kształtowanie LAI wybranych odmian pszenicy ozimej w płodozmianie zbożowym. Fragm. Agron. 22(2), 98–105.
Oleksy A., Szmigiel A., Kołodziejczyk M., 2009. Plonowanie oraz kształtowanie się powierzchni liści wybranych odmian pszenicy ozimej w zależności od poziomu agrotechniki. Fragm. Agron. 26(4), 120–131.
Pilarski J., Tokarz K., Kocurek M., 2012. Adaptacja roślin do składu spektralnego i intensywności promieniowania. Pr. Inst. Elektr. 256, 223–236.
Rachoń L., Szumiło G., Kurzydłowska I., 2013. Wpływ intensywności technologii produkcji na jakość ziarna pszenicy zwyczajnej, twardej, orkiszu i jednoziarnistej. Annales UMCS, sec. E, Agricultura 68(2), 60–68.
Rachoń L., Szumiło G., Brodowska M., Woźniak A., 2015. Nutrional value and mineral composition of grain of selected wheat species depending on the intensity of a production technology. J. Elementol. 20(3), 705–715. DOI: 10.5601/jelem.2014.19.4.640.
Rachoń L., Szumiło G., 2015. Zmienność wskaźnika powierzchni liści (LAI) w zależności od genotypu pszenicy i intensyfikacji technologii uprawy. Annales UMCS, sec. E, Agricultura 70(1), 33–39.
Strihz I.G., Lysenko G.G., Neverov K.V., 2005. Photoreduction of molecular oxygen in preparation of photosystem II under photoinhibitory conditions. Rus. J. Plant Physiol. 52, 717–723.
Uździcka B., Juszczak R., Sakowska K., Olejnik J., 2012. Związek między wskaźnikiem LAI a spektralnymi wskaźnikami roślinności na przykładzie wybranych gatunków roślin uprawnych. Woda Środ. Obsz. Wiej. 12, 2(38), 283–311.
Woźniak A., 2008. Wpływ zróżnicowanego udziału pszenicy jarej w zmianowaniu na indeks po-wierzchni liści (LAI). Acta Agrophys. 12(1), 269–276.
Woźniak A., Gontarz D., Staniszewski M., 2005. Wpływ zmianowania na plonowanie i wartość wskaźnika LAI pszenicy twardej (Triticum durum Desf.). Biul. IHAR, 237/238, 13–21.
Zheng G., Moskal L. M., 2009. Retrieving leaf area index (LAI) using remote sensing: theory, method, and sensors. Sensors 9(4), 2719–2745.
Katedra Technologii Produkcji Roślinnej i Towaroznawstwa, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 15, 20–950 Lublin
Katedra Technologii Produkcji Roślinnej i Towaroznawstwa, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 15, 20–950 Lublin
Katedra Fizjologii Roślin Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 15, 20–950 Lublin
Katedra Technologii Produkcji Roślinnej i Towaroznawstwa, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 15, 20–950 Lublin
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
