Frekwencja, fenologia i czynniki ekologiczne kolizji saren (Capreolus capreolus Linnaeus, 1758) z pojazdami na obszarze powiatu lubelskiego (wschodnia Polska) w świetle danych policyjnych
IGNACY KITOWSKI
The State School of Higher Education in Chełm, Pocztowa 54, 22-100 ChełmJACEK ŁĘTOWSKI
Department of Zoology, Animal Ecology and Wildlife Management, University of Life Sciences in Lublin, Akademicka 13, 20-033 LublinMARCIN KĘPOWICZ
Department of Zoology, Animal Ecology and Wildlife Management, University of Life Sciences in Lublin, Akademicka 13, 20-033 LublinAbstrakt
Zderzenia pojazdów z sarnami pozostają poważnym wyzwaniem ruchu drogowego w Europie. Analizami objęto 153 przypadków kolizji z sarnami zgłoszonych policji na obszarze powiatu lubelskiego (wschodnia Polska) w latach 2008–2011. Największą liczbę kolizji (w sumie 65,3%) zgłoszono wiosną i jesienią. W świetle posiadanych danych najwięcej kolizji było w maju i październiku. Szczyt frekwencji kolizji prowadzących do śmierci saren przypadł na maj, a najwięcej przypadków zderzeń, podczas których sarny zostały zabite, zanotowano w przedziałach czasowych związanych ze wschodem lub zachodem słońca. Kierowcy obcy, nieznający terenu powiatu lubelskiego, częściej zderzali się nocą z sarnami niż kierowcy miejscowi, znający teren, po którym się przemieszczali. Wzrost zagęszczenia sieci drogowej sprzyjał wzrostowi frekwencji kolizji pojazdów z sarnami.
Słowa kluczowe:
kolizje pojazdów z sarnami, śmiertelność drogowa, ruch drogowyBibliografia
Apollonio M., 2004. Ungulates in Italy: status, management and scientific research. Hystrix 15, 21– 24.
Balciauskas L., 2009. Distribution of species-specific wildlife–vehicle accidents on Lithuanian roads, 2002–2007. Est. J. Ecol. 58, 157–168.
Battersby J., 2005. UK mammals. Species status and population trends. JNCC/Tracking Mammals Partnership.
Borowska S., 2010. Raport. Śmiertelność zwierząt na drogach w Polsce. WWF Polska, Warszawa, http://zwolnij.wwf.pl/dokumenty/raport.pdf [data dostępu: 7.06.2011].
Burbaite L., Csányi S., 2009. Roe deer population and harvest changes in Europe. Est. J. Ecol. 58, 169–180.
Covaciu-Marcov S.D., Ferenţi S., Ghira I.V., Sas I., 2012. High road mortality of Dolichophis caspius in southern Romania. Is this a problem? What can we do? North-West J. Zool. 8, 370–373.
Czyżowski P., Kitowski I., Karpiński M., Górski Ł., 2011. Roe deer Capreolus capreolus vehicle collisions in Lublin – preliminary results. In: Urban fauna. Studies of animal biology, ecology and conservation in European cities. P. Indykiewicz, L. Jerzak, J. Böhner, B. Kavanagh (eds).UTP Bydgoszcz, 561–568.
Diaz-Varela E.R., Vazquez-Gonzalez I., Marey-Perez M.F., Alverez-Lopez C.J., 2011. Assessing methods of mitigating wildlife-vehicle collisions by accident characterization and spatial analysis. Transp. Res. D 16, 281–287.
Flis M., Galicki Z., 2013. Złamanie kończyny u sarny w wyniku kolizji drogowej – opis przypadku. Życie Wet. 88, 55–57.
Groot-Bruinderink G.W., Hazebroek E., 1996. Ungulate traffic collisions in Europe. Conserv. Biol. 10, 1059–1067.
Gunson K.E., Ireland D., Schueler F., 2012. A tool to prioritize high-risk road mortality locations for wetland-forest herpetofauna in southern Ontario, Canada. North-West J. Zool. 8, 409–413.
Hartwig D., 1991. Erfassung der Verkehrsunfälle mit Wild im Jahre 1989 in Nordrhein-Westfalen im Bereich der Polizeibehörden. Z Jagdwiss. 37, 55–62.
Kamieniarz R., Panek M., 2008. Zwierzęta łowne w Polsce na przełomie XX i XXI wieku. Stacja Badawcza – OHZ PZL, Czempin.
Karpiński M., Czyżowski P., Drozd L., Słowik T., 2012. Kolizje drogowe z udziałem zwierząt wolno żyjących – opis przypadku. Życie Wet. 87, 313–315.
Langbein J., Putman R.J., 2005. Deer vehicle collisions in Britain – a nationwide issue. Ecol. Environ. Managem. 47, 2–7.
Madsen A.B., Strandgaard H., Prang A., 2002. Factors causing traffic killings of roe deer Capreolus capreolus in Denmark. Wildl. Biol. 8, 55–61.
Marcoux A., Riley S.J., 2010. Driver knowledge, beliefs, and attitudes about deer–vehicle collisions in southern Michigan. Hum. Wildl. Interact. 4, 47–55.
Markolt F., Szemethy L., Lehoczki R., Heltai M., 2012. Spatial and temporal evaluation of wildlife – vehicle collisions along the M3 Highway in Hungary. North-West J. Zool. 8, 414–425.
Peris S., Morales J., 2004. Use of passages across a canal by wild mammals and related mortality. Eur. J. Wildl. Res. 50, 67–72.
Pielowski Z., 1988. Sarna. PWRiL, Warszawa.
Pintur K., Slijepčević V., Popović N., Andrijašević D., 2012. Dynamics of wildlife – vehicle collisions on roads of Karlovac county, Croatia. J. Cent. Eur. Agric. 13, 340–349. Pokorny B., 2006. Roe deer-vehicle collisions in Slovenia: situation, mitigation strategy and countermeasures. Vet. Arhiv. 76, Suppl., 177–187.
Prentovic R., Gacic D., Cvijanovic D., 2012. Agricultural land in Vojvodina as Roe Deer habitat – hunting – tourism aspect. Econ. Agric. 59, 603–615.
Seiler A., 2004. Trends and spatial pattern in ungulate-vehicle collisions in Sweden. Wildl. Biol. 10, 301–313.
Skolving H., 1987. Traffic accidents with moose and roe deer in Sweden. Report of research, development and measures. In: Route et Faune Sauvage. J.M. Bernard, M. Lansiart, C. Kempf, M. Tille (eds.). Proceedings from a Symposium in Strasbourg, Conseil de L'Europe, 5–7 June 1985, 317–325.
Sokal R.R, Rohlf F.J., 1981.Biometry. WH Freeman, New York.
Urząd Statystyczny w Lublinie, 2010. Rocznik Statystyczny Województwa Lubelskiego. Lublin.
The State School of Higher Education in Chełm, Pocztowa 54, 22-100 Chełm
Department of Zoology, Animal Ecology and Wildlife Management, University of Life Sciences in Lublin, Akademicka 13, 20-033 Lublin
Department of Zoology, Animal Ecology and Wildlife Management, University of Life Sciences in Lublin, Akademicka 13, 20-033 Lublin
Licencja
Od 2022 r. artykuły są udostępniane na zasadach licencji Creative Commons uznanie autorstwa 4.0 międzynarodowa (CC BY 4.0). Artykuły opublikowane przed 2022 r. są dostępne na zasadach licencji Creative Commons uznanie autorstwa – użycie niekomercyjne – bez utworów zależnych 4.0 międzynarodowa (CC BY-NC-ND 4.0).
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej, nie jest rozpatrywany do publikacji w innych wydawnictwach.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła i wkładzie poszczególnych osób.
