Agronomy Science, przyrodniczy lublin, czasopisma up, czasopisma uniwersytet przyrodniczy lublin
Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Agronomy Science Baner text

Tom 78 Nr 4 (2023)

Artykuły

Niedobory i nadmiary opadów atmosferycznych w uprawie pszenicy ozimej na Lubelszczyźnie w latach 1971–2020

DOI: https://doi.org/10.24326/as.2023.5237
Przesłane: 5 lipca 2023
Opublikowane: 18-04-2024

Abstrakt

Celem badań była ocena wielkości i częstości niedoborów oraz nadmiarów opadów atmosferycznych na Lubelszczyźnie w latach 1971–2020 w uprawie pszenicy ozimej. W pracy wykorzystano miesięczne wartości średniej temperatury powietrza oraz sumy opadów atmosferycznych
z 11 stacji meteorologicznych. Wykorzystano również dane statystyczne dotyczące plonów pszenicy ozimej, uprawianej na obszarze środkowo-wschodniej Polski w latach 1971–2020. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że średnie sumy miesięcznych opadów były zbliżone do potrzeb opadowych pszenicy ozimej. Jednak zaobserwowano dużą zmienność czasową i przestrzenną
opadów atmosferycznych. W kwietniu i w maju zakres niedoborów i nadmiarów opadów był mniejszy niż w czerwcu i lipcu. Częstość występowania niedoborów i nadmiarów opadów była większa w części zachodniej badanego obszaru (zlewnia górnej Wisły) niż w części wschodniej i północno-wschodniej (zlewnia Bugu i Narwi). Na wielkość plonów pszenicy ozimej istotny wpływ miały tylko niedobory opadów w maju i w czerwcu. Problem ocieplenia klimatu i w konsekwencji wzrost zmienności opadów atmosferycznych wskazuje na potrzebę prowadzenia dalszych badań naukowych w uprawie tak strategicznego zboża.

Bibliografia

  1. Banaszkiewicz B., Dragańska E., Szwejkowski Z., 2005. Nadmiary i niedobory opadów dla upraw żyta i pszenicy ozimej w Polsce Północno-Wschodniej w latach 1971–2000. Woda Śr. Obsz. Wiej. 5, 17–27.
  2. Bartoszek K., Baranowska A., Kukla Ł., Skowera B., Węgrzyn A., 2021. Spatiotemporal assess-ment and meteorological determinants of atmospheric drought in agricultural areas of East-Central Poland. Agronomy 11, 2405. https://doi.org/10.3390/agronomy11122405 DOI: https://doi.org/10.3390/agronomy11122405
  3. Chmura K., Chylińska E., Dmowski Z., 2002. Rola czynnika wodnego w kształtowaniu plonu wy-branych roślin polowych. Infrast. Ekol. Ter. Wiej. 9, 33–44.
  4. Dzieżyc J., Nowak L., Panek K., 1987. Dekadowe wskaźniki potrzeb opadowych roślin uprawnych w Polsce. Zesz. Probl. Postęp. Nauk Rol. 314, 11–33.
  5. GUS, 2021. Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2020. Warszawa.
  6. Jasińska Z., Kotecki A. (red.), 2003. Szczegółowa uprawa roślin, t. 1. PWRiL, Warszawa.
  7. Kalbarczyk R., Kalbarczyk E., 2022. Spring precipitation deficiency in poland and its temporal and spatial variability in the context of agricultural needs. Agronomy 12, 158. https://doi.org/10.3390/agronomy 12010158 DOI: https://doi.org/10.3390/agronomy12010158
  8. Kaszewski B.M., Mrugała S., Warakomski W., 1995. Klimat. W: S. Uziak., R. Turski (red.), Śro-dowisko przyrodnicze Lubelszczyzny. Lubelskie Towarzystwo Naukowe, Lublin.
  9. Koźmiński Cz., Michalska B. (red.), 2001. Atlas klimatycznego ryzyka uprawy roślin w Polsce. Wyd. AR w Szczecinie, Szczecin.
  10. Łopatka A., 2017. Europejski monitoring użytkowania gruntów i baza danych glebowych LUCAS. Stud. Rap. IUNG-PIB 51(5), 73–89.
  11. Martyniak L., Kaczyński L., 2002. Niedobory i nadmiary opadów a produkcyjność pszenicy ozimej. Acta Sci. Pol. Agric. 1, 73–79.
  12. Orzech K., Marks M., Dragańska, E., Stępień A., 2009. Plonowanie pszenicy ozimej w zależności od warunków pogodowych i różnych sposobów uprawy gleby średniej. Annales UMCS, sec. E, Agricultura 64(4), 122–129. https://doi.org/10.24326/as.2009.4.14 DOI: https://doi.org/10.24326/as.2009.4.14
  13. Podolska G., 2018. Plon i jakość ziarna pszenicy ozimej uprawianej w warunkach wysokiej tempe-ratury oraz stresu suszy. Stud. Rap. IUNG-PIB 57(11), 9–21.
  14. Rymuza K., Marciniuk-Kluska A., Bombik A., 2012. Plonowanie zbóż ozimych w zależności od warunków termiczno-opadowych na polach produkcyjnych rolniczej stacji doświadczalnej w Zawadach. Woda Śr. Obsz. Wiej. 12, 2(38), 207–220.
  15. Sharrat B.S., Knight C.W., Wooding F., 2003. Climatic impact on small grain production in the subarctic region of the United States. Arctic 56(3), 219–319. https://doi.org/10.14430/arctic617 DOI: https://doi.org/10.14430/arctic617
  16. Skowera B., Kopcińska J., Ziernicka-Wojtaszek A., Wojkowski J., 2016. Niedobory i nadmiary opadów w okresie wegetacji ziemniaka późnego w województwie opolskim (1981–2010). Acta. Sci. Pol., Formatio Circumiectus 15(3), 137–149. DOI: https://doi.org/10.15576/ASP.FC.2016.3.137
  17. Urząd Statystyczny – US, 2021. Rolnictwo w województwie lubelskim w 2020 roku. Lublin.
  18. Weber R., Bujak H., Zalewski D., 2014. Zmienność plonowania wybranych odmian pszenicy ozimej w punktach doświadczalnych porejestrowego doświadczalnictwa odmianowego na Dolnym Śląsku. Studia i Raporty IUNG-PIB 36(10), 105–120.
  19. Węgrzyn A., Klimek-Kopyra A., Dacewicz E., Skowera B., Grygierzec W., Kulig B., Flis-Olszewska E., 2022. Effect of selected meteorological factors on the growth rate and seed yield of winter wheat – a case study. Agronomy 12(12), 2924. https://doi.org/10.3390/agronomy12122924 DOI: https://doi.org/10.3390/agronomy12122924
  20. Wójcik I., Doroszewski A., Wróblewska E., Koza P., 2018. Susza rolnicza w uprawie zbóż ozimych w Polsce w latach 2006–2017. Woda Śr. Obsz. Wiej. 18(64), 75–92.
  21. Ziernicka-Wojtaszek A., Kopcinska J., 2020. Variation in Atmospheric Precipitation in Poland in the Years 2001–2018. Atmosphere 11, 794. https://doi:10.3390/atmos11080794 DOI: https://doi.org/10.3390/atmos11080794
  22. Żakowicz S., Hewelke P., 2002. Podstawy inżynierii środowiska. Wyd. SGGW, Warszawa.

Downloads

Download data is not yet available.

Podobne artykuły

<< < 

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.